تضمین؛ یعنی همان فروش نفت و بس!
ترامپ در نهایت کارش را کرد و برخلاف تعهدات مرسوم بینالمللی از برجام خارج شد. ترامپ شخصی تاجرپیشه و البته خودبزرگ بین است اما وقتی تصمیم به انجام کاری بگیرد آن را عملی خواهد کرد حالا چه انتقال سفارت به بیتالمقدس باشد و چه خروج از برجام. کلا باید برای ترامپ چارهای اندیشید.
برجام توافقی است که ایالات متحده ضمان اجرای آن و اروپا موتور محرکه آن است. در حقیقت، این تعلیق تحریمهای آمریکایی است که موتور توسعه روابط اقتصادی ایران با اروپا را روشن نگه میدارد و ریسکهای ناشی از اقدامات اوفک را پوشش میدهد. اروپا در دوران پسابرجام حجم مبادلات خود با ایران را به طرز چشمگیری ارتقاء داد و قراردادهای خوبی با طرف ایرانی بست اما حالا در برزخِ ترامپی گیر کرده است.
مقامات ایرانی اما راهبرد حفظ برجام منهای آمریکا را انتخاب نمودهاند. در واقع چاره دیگری نداشتند. دولت تنها یک دغدغه دارد و آن امکان این مهم است که بتواند حتی پس از خروج ایالات متحده از برجام کما فیالسابق نفت بفروشد و پولش را وارد ایران کند.در واقع همه برجامِ دیگر همین امکان فروش نفت است. دولت ایران مادامی سرحال است که بتواند نفت بفروشد لذا مرادش از تضمین اروپا تنها همین نکته است.
سایر روابط اقتصادی برای مقامات ایرانی اهمیتی ندارد. فیالواقع آنها نگران کاهش سرمایهگذاری خارجی، افزایش ریسک و نااطمینانی فعالان اقتصادی، صدمات اساسی به بنگاههای خصوصی و محروم ماندن ایران از بسیاری از امکانات اقتصادجهانی برای توسعه و ترقی نیستند؛ آنها فقط از اروپا، روسیه و چین میخواهند که فروش نفت را برایشان ضمانت کنند؛ زهی خیال باطل. روشن است که سعودی و دیگران در کمیناند.
ایران تنها برجام هستهای را پذیرفت و به آن نیز کاملاً پایبند ماند. اما آمریکا و البته در نهایت اروپا برجام منطقهای را در ادامه برجام هستهای ضروری پنداشته، سعی نموده تا با مذاکره و گفتگو ایران را به آن متمایل کنند اما با گشایشهای برجام هستهای این آرزو هیچگاه محقق نمیشد. برجام هستهای برخلاف مخالفان داخلی آن جان دوبارهای به اقتصاد ایران بخشید و شرایط را تقریبا برای دولت مساعد نمود.
اما اینکه می گویند خروج آمریکا از برجام بیاهمیت است شبیه به همان مثلی است که میگفت قعطنامهها کاغذ پارهاند. اروپا و حتی دوستان سوگلی شرقی اگر مجبور به انتخاب شوند قطعاً اقتصاد آمریکا را به ایران ترجیح داده و برای ما تنها آرزوی موفقیت خواهند کرد.
اینکه آینده برای ایرانیان چگونه رقم خواهد خورد معلوم نیست اما با نگاهی به مناسبات موجود در منطقه و اوضاع اقتصادی فعلی شرایط اگر بدتر نشود، باید شکرگزار بود.
نظرات