موسسه یورومانی و جایگاه بانکداری در ایران

نشریه یورومانی یکی از معتبرترین نشریات بین‌المللی در زمینه ارزیابی بازارهای مالی و بانک‌ها در جهان است، که سالانه بانک‌های مختلفی از 110 کشور جهان را برای اعطای جایزه برترین بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

این نشریه از شاخص‌های مختلفی نظیر رشد دارایی‌ها، سپرده‌ها، پرداخت‌ها، درآمد و سودآوری، سهم از بازار و مشتریان، توسعه بانکداری الکترونیکی، توسعه داخلی و بین‌المللی و همین‌طور توجه به پاره‌ای شاخص‌های کیفی مرتبط با محصولات و خدمات برای اعطای جوایز Awards for Excellence (جایزه‌ای برای برتری) استفاده می‌کند.

این موسسه از سال 1992 تاکنون یعنی نزدیک به 26 سال بانک‌ها را در سه سطح کشوری، منطقه‌ای و جهانی بر اساس عملکرد سال مالی با یکدیگر مقایسه می‌کند.

این موسسه سالانه بهترین بانک‌ها را در هر کشور، هر منطقه (خاورمیانه، آسیا، اروپای غربی، اروپای شرقی و مرکزی، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و آفریقا) و همین‌طور بهترین‌ بانک‌ها در سطح جهان را انتخاب می‌کند. جوایز یورومانی به بانک‌ها معمولا معیاری برای مقایسه بنگاه‌های پیشرو در بخش مالی تلقی می‌شود.

معرفی برخی جوایز موسسه یورومانی

نشریه یورومانی فعالیت خود را از سال 1969 با تمرکز بر کسب‌وکارهای حوزه مالی آغاز کرده است. از جمله مهم‌ترین جوایز یورومانی عبارتند از:

جایزه بهترین بانک (Best bank)

این جایزه به برترین بانک یا موسسه مالی نوآور اعطا می‌شود که بهترین عملکرد را با در نظر گرفتن تمامی معیارهای کلیدی از خود نشان می‌دهد. این بانک‌ها توانایی سازگاری با تغییرات موجود در بازار را دارند و مدل کسب‌وکارشان کاملا متمایز است.

بهترین بانک در زمینه سرمایه‌گذاری (Best investment bank)

این جایزه به موسسه‌ مالی یا بانکی اعطا می‌شود که با عملکرد مالی قوی و مدیریت ریسک بالا توانایی ارائه خدمات مختلف و تامین مالی مشتریان خود را دارد.

برترین بانک دیجیتال (Best digital bank)

موسسه اعتباری و بانکی که از به‌روزترین فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت ارائه خدمات به مشتریان و همین‌طور بالا بردن کارآمدی موسسه بهره ببرد، جایزه برترین بانک دیجیتال را به خود اختصاص می‌دهد.

بهترین بانک در زمینه مدیریت مالی (Best bank for wealth management)

این جایزه نیز به بانک یا موسسه‌ای داده می‌شود که می‌تواند با ثبت یک رکورد ثابت در ارائه خدمات و مشاوره، به عنوان بهترین بانک در زمینه مدیریت مالی به فعالیت خود ادامه دهد.

بهترین بانک در زمینه خدمات تراکنشی (Best bank for transaction services)

این جایزه به بانکی داده می‌شود که بیشترین میزان همکاری را در زمینه روابط مالی با موسسات مالی و بانک‌های دیگر دارد.

برترین بانک تحول‌ساز (Best bank transformation)

جایزه برترین بانک تحول‌ساز به بانک یا موسسه‌ای تعلق می‌گیرد که موفق شده، با تغییر بنیادین و اساسی در مدل کسب‌وکار خود، نرخ رشد درآمد خود را افزایش دهد. این جایزه معمولا به بانک‌ها و موسساتی تعلق می‌گیرد که با اصلاحات اساسی به اهداف توسعه‌ای خود رسیده‌اند یا بنگاه‌های مالی که به تازگی مراحل ادغام خود را سپری کرده‌اند.

کدام بانک‌ها در دنیا «تحول‌ساز» بوده‌اند؟

در سال 2017 جایزه برترین بانک تحول‌ساز در سطح جهانی به بانک KBC در بلژیک تعلق گرفت.

در سطح منطقه‌ای نیز برترین‌ بانک‌های تحول‌ساز در سال جاری میلادی به انتخاب یورومانی عبارتند از:

• آفریقا: National Microfinance Bank در تانزانیا: این بانک با تحولاتی که در زمینه‌ بانکداری تلفن همراه ایجاد کرد، الگویی برای دیگر نهادهای مالی در سطح اروپا شد.

• آسیا: KEB در کره جنوبی: این بانک طی دهه‌های گذشته با ورشکستگی و مشکلات مالی بسیاری مواجه بود اما با تغییر مدل کسب‌وکار خود و ادغام با چند موسسه مالی دیگر به رشد چشمگیری دست یافت.

• اروپای غربی: KBC در بلژیک بانک KBC با تغییر در مدل کسب‌وکار خود به موفقیت‌های چشمگیری در سال‌های اخیر دست یافته است. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، این بانک در سطح جهانی نیز عنوان برترین بانک تحول‌ساز را به خود اختصاص داده است.

• آمریکای لاتین: Santander Brasil در برزیل: تغییر مدیریت و استفاده از فناوری دیجیتال در مدل کسب‌وکار این بانک را در زمره بهترین بانک‌های تحول‌ساز در آمریکای لاتین قرار داده است.

• اروپای مرکزی و شرقی: Bana Comerciala Romana در رومانی: این بانک نیز پس از پشت سر گذاشتن دوران رکود اقتصادی در سال 2008، با در پیش گرفتن تدابیری موفق شد کسب‌وکار خود را توسعه دهد.

• خاورمیانه: «بانک آینده» در ایران:

پیش‌تر بانک «اقتصاد نوین» در سال 2008 و بانک «پاسارگاد» در سال‌های 2016 و 2017 عنوان بهترین بانک در سطح کشور را از سوی موسسه یورومانی به خود اختصاص داده‌اند. اما این نخستین بار است که یک بانک ایرانی موفق شده، این عنوان را در سطح منطقه، آن هم منطقه خاورمیانه که برجسته‌ترین بانک‌های جهان نظیر جی‌پی مورگان، سیتی‌بنک، بانک تجاری ابوظبی، HSBS، NBD و… در آن فعالیت می‌کنند، کسب کند.

یورومانی و جایگاه بانک آینده

به گفته این نشریه معتبر، بانک آینده از زمان تاسیس خود تاکنون موفق به کسب دستاوردهای بسیاری شده است. این بانک از ادغام موفقیت‌آمیز بانک تات، موسسه‌های مالی و اعتباری صالحین و آتی تشکیل شد.

کارشناسان این نشریه اذعان کرده‌اند به ندرت اتفاق می‌افتد از ادغام چند موسسه مالی و اعتباری، کسب‌وکار موفقی راه‌اندازی شود.

بانک آینده در سال 2013 (تیرماه 1391) تاسیس شده است و در قالب یک بانک تجاری خصوصی با راهبرد حضور موثر در حوزه‌های خدمات بانکی نظیر بانکداری خرد، تجاری، موسسه‌ای، خدمات بانکداری اختصاصی در بستر آخرین دستاوردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، با 165 شعبه در ایران مشغول به فعالیت است.

به گفته نشریه یورومانی، معمولا بررسی و ارزیابی عملکرد بانک‌های ادغام‌شده زمان‌بر است. با توجه به اینکه در ایران چنین ادغام‌هایی به ندرت صورت می‌گیرد، و اطلاعات و آمار جامع در مورد فعالیت بانک‌ها و عملکرد آنها در دسترس موسسات بین‌المللی نیست، بررسی و ارزیابی این بانک‌ها به مراتب دشوارتر است.

در حال حاضر بانک آینده بزرگ‌ترین بانک خصوصی ایران است. به گفته یورومانی، این بانک بیشترین میزان سپرده‌گذاری و حجم اعطای وام‌دهی را (به ترتیب 15 درصد و 14 درصد از سهم بازار) به خود اختصاص داده است.

نرخ رشد درآمد این بانک در سال گذشته رقم قابل اعتنای 237 درصد اعلام شده است. رشد درآمد این بانک در مقایسه با رقبایش که در سال‌های اخیر روندی آهسته در نرخ رشد تجربه کرده‌اند، قابل توجه است.

نقش مدیران در موفقیت بانک‌ها

یورومانی در مقاله‌ای که به وضعیت بانک آینده پرداخته، می‌گوید: موفقیت‌های بزرگ بانک آینده مرهون تلاش‌های بی‌وقفه مدیر آن، جلال رسول‌اف، است. وی که یکی از اعضای مهم جامعه بانکی ایران است، پیش‌تر مدیریت چند بانک دیگر را بر عهده داشته است.

بخشی از این مجله به تلاش‌های جلال رسول‌اف در بانک آینده اشاره دارد: او بیش از 20 سال در زمینه بانکداری تجربه دارد. و در دهه 1990 معاون وزارت کشاورزی بوده است. وی تاکنون با مدیریت بانک کشاورزی و دو بانک خصوصی دیگر توانسته موفقیت‌های چشمگیری کسب کند.

جلال رسول‌اف در مصاحبه خود با نشریه یورومانی، مدیریت موسسات مالی ادغام‌شده را یکی از چالشی‌ترین مسئولیت‌ها در دوره 35 ساله مدیریتش دانسته و گفته: اطمینان دارم این بهترین و شاید اولین ادغام بزرگ در بخش مالی، از آغاز بروکراسی بانکی در ایران، یعنی 120 سال پیش تاکنون بوده است. وی در این مصاحبه با اشاره به تعطیلی بسیاری از شعب و تعدیل کارمندان، مدیریت منابع فیزیکی و انسانی را از بزرگ‌ترین مشکلات خود در این راه دانست. پس از ادغام بانک تات و دو موسسه مالی دیگر، او ناچار شد، 641 شعبه را به 165 شعبه، یعنی نزدیک به یک‌سوم، کاهش دهد.

در حال حاضر بانک آینده 165 شعبه در سراسر ایران دارد و بانک مرکزی ایران در تاریخ 26 اسفند 1393، مجوز رسمی فعالیت این بانک را صادر کرد.

نشریه یورومانی همچنین در بخش دیگری از مقاله خود اذعان کرده که اگرچه این بانک هنوز موفق نشده عنوان بهترین بانک در ایران را از آنِ خود کند، اما با توجه به اینکه ادغام بانک‌ها و موسسات در ایران موانع بسیاری پیش رو دارد و معمولا با شکست مواجه می‌شود، بانک آینده توانسته به آنچه وعده داده است عمل کند.

منبع: یورومانی / گزارش سال 1395 هیئت‌مدیره بانک آینده