خروج از نفتا و بیکاری ۱۴ میلیون آمریکایی

الهام میرمحمدی: شاید دونالد ترامپ که بارها تهدید کرده از قرارداد تجاری نفتا خارج شود، این بار دست از طفره رفتن بردارد و در نهایت ادمه راه تجارت در آمریکا، بدون توافقنامه تجاری آمریکا-مکزیک و کانادا به یک واقعیت برای آمریکایی‌ها تبدیل شود.

به گزارش تجارت‌نیوز ، به نقل از سی‌ان‌ان، چهارمین دور مذاکرات نفتا سه‌شنبه هفته آینده انجام خواهد شد. این در حالی است که تاکنون پیشرفت بسیار اندکی در مورد مفادِ به تعبیرِ دونالد ترامپ «مشکل‌دار» این توافق سه‌جانبه حاصل شده است.

با پیشروی این مذاکرات، هشدارها و تهدیدهای ترامپ مبنی بر لغو این توافقنامه هم افزایش یافته است. اگر چه او این قدرت را دارد تا تصمیم خروج یک‌جانبه آمریکا از قرارداد نفتا را بگیرد، اما باید شش ماه زودتر کشورهای مکزیک و کانادا را در مورد خروج رسمی‌اش باخبر کند.

بر اساس تحقیقی که در ماه آگوست از سوی یک شرکت مشاوره‌ای در کالارادوی آمریکا انجام شده، بسیاری از دامداران و کشاورزان آمریکایی، کارکنان رستوران‌ها و همچنین کارگرانی که در بخش‌های تولیدی کارخانه‌ها مشغول به کار هستند، با خروج از نفتا، مشاغل خود را از دست خواهند داد.

در حال حاضر، کارشناسان اقتصادی دو سناریو برای آمریکایی‌ها پس از خروج از این توافقنامه پیش‌بینی‌ کرده‌اند. به دلیل افزایش تعرفه‌های گمرکی برای محصولات صادراتی آمریکا به کشورهای کانادا و مکزیک، هر دو گزینه به ضرر ایالات متحده آمریکا خواهد بود.

1. دستمزد آمریکایی‌ها کاهش می‌یابد: در نتیجه حدود 225 هزار نفر از کارگران با مشاغل کم‌درآمد متضرر شده و بیکار خواهند شد.
2. دستمزد آمریکایی‌ها کاهش نمی‌یابد: در نتیجه 1.2 میلیون نفر از آمریکایی‌ها با مشاغل کم‌درآمد و پردرآمد، شغل‌های خود را از دست خواهند داد. دلیل آن هم کاملا مشخص است. کارگر گران‌تر می‌شود، در حالی که قیمت محصولات وارداتی به دلیل افزایش تعرفه‌ها هم افزایش خواهد یافت.

مشاغل خدماتی چون پیشخدمت‌های رستوران‌ها و کافه‌ها، فروشندگان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بسیاری از موقعیت‌های شغلی کم‌درآمد در صدر فهرستی قرار دارند که بیکار می‌شوند.
دارندگان مشاغل مربوط به واردات لباس‌ ارزان‌قیمت، غذا، ماشین‌آلات و غیره از دیگر آمریکایی‌هایی هستند که شغل خود را از دست خواهند داد.

در صورتی که سناریوی اول یعنی کاهش دستمزدها اتفاق بیفتد، این بخش‌ها بیشترین ضرر را متحمل می‌شوند. برآوردها نشان می‌دهد، 247 هزار موقعیت شغلی در این بخش به خطر می‌افتد.

در کارخانه‌های تولید خودرو حدود 17 هزار نفر، در بخش نساجی 4400 نفر، در بخش دامداری و شیلات حدود 9500 نفر و در شرکت‌های غذایی 2600 کارمند بیکار می‌شوند.

اگر چه این آسیب‌ها تا حدودی توسط صنایعی نظیر ماشین‌آلات، الکترونیک، تولید شکر و مواد شیمیایی جبران خواهد شد، اما به طور کلی اثر اقتصادی خروج آمریکا از نفتا منفی خواهد بود و تحقیقات این گروه همچنان ادامه داد.

به گفته اتاق بازرگانی ایالات متحده آمریکا -سازمانی که همواره با سیاست‌های اقتصادی ترامپ مخالف بوده- چیزی در حدود 14 میلیون شغل در آمریکا به توافقنامه تجاری نفتا بستگی دارد.
ترامپ اما معتقد است بستن این قرارداد موجب شده مشاغل بسیاری با درآمد بالا به کشور مکزیک منتقل شود.

رابرت اسکات، اقتصاددان و تحلیل‌گر می‌گوید، در فاصله سال‌های 1997 تا 2013، حدود 800 هزار شغل به مکزیک انتقال یافت.

لازم به ذکر است، توافق نفتا که آن را قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی هم می‌نامند، در سال 1994 اجرایی شد. پیمان نفتا یک توافق سه‌جانبه میان ایالات متحده آمریکا، مکزیک و کانادا است که تقریبا تمامی موانع گمرکی میان سه کشور را از میان برداشته و به آنها اجازه داده بدون پرداخت هزینه گمرکی و مالیات، میزان نامحدودی از کالاها را از مرزهایشان جابجا کنند.

از سوی دیگر، بر اساس تحقیق‌های یک گروه تحقیقاتی که در سال 2015 انجام شده، قرارداد نفتا توافقنامه‌ای با تاثیر اقتصادی نسبتا محدود بوده که نه موجب افزایش شغل در آمریکا و نه موجب انتقال شغل از آمریکا شده است.

اما آنچه بر اقتصاد آمریکا تاثیرگذار خوهد بود، تعرفه‎های گمرکی‌ای است که پس از لغو نفتا از دونالد ترامپ، کشورهای مکزیک و کانادا بر محصولات آمریکایی وضع خواهند کرد.

در نبود نفتا، انتظار می‌رود که هر دو کشور، یعنی مکزیک و کانادا، دست‌کم در ابتدای کار تعرفه‌های گمرکی سنگینی بر محصولات وارداتی از آمریکا وضع کنند.

به عنوان مثال، در حال حاضر محصولات دامی آمریکا بدون پرداخت هیچ‌گونه هزینه بابت گمرک به مکزیک صادر می‌شود. با خروج آمریکا از نفتا اما، متوسط تعرفه‌ای که مکزیک برای محصولات دامی آمریکا وضع می‌کند، باعث افزایش 58 درصدی قیمت این کالاها می‌شود. این امر در نهایت کاهش صادرات آمریکا به این کشور و از دست دادن مشاغل بسیاری در بخش دامداری و کشاورزی ایالات متحده آمریکا خواهد شود.

از سوی دیگر نفتا موجب شد، هیچ‌گونه مالیاتی بر اتومبیل و قطعات خودروها وضع نشود. بدون نفتا اما کانادا مالیات 4 درصدی و مکزیک مالیات 13 درصدی بر روی این محصولات وضع می‌کند. این در حالی است که مالیات آمریکا بر خودرو و قطعات آن 1 درصد برای کانادا و 3.5 درصد برای مکزیک خواهد بود.