بلایای اقتصادی سوریه؛ کاهش ۴۸ میلیاردی تولید و مهاجرت ۶ میلیون نفری

الهام میرمحمدی: اکونومیست سرمقاله تازه‌ترین شماره خود را که در سی‌ام ژوئن منتشر شده به بررسی تفاوت‌‌های شبکه ویدئویی آنلاین و تولیدکننده مجموعه‌های تلویزیونی نتفلیکس (Netflix) و دیگر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها اختصاص داده است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، سرمایه‌گذاران واکنش‌های متفاوت و متناقضی در قبال غول‌های تکنولوژی از خود نشان می‌دهند. نویسنده معتقد است، شرکت‌های بزرگ فناوری در عین حال که برای سرمایه‌گذاران جذاب هستند، آنها را دچار واهمه و نگرانی هم می‌کنند.

ارزش سهام شرکت‌های گروه فانگ (FAANG) که شامل فیس‌بوک، آمازون، اپل، نتفلیکس و گوگل در امریکا می‌شود، از ارزش کل سهام FTSE100، مهم‌ترین شاخص سهام در بریتانیای کبیر، بیشتر است. بدون در نظر گرفتن قدرت این گروه، بورس اوراق بهادار امریکا کاملا بی‌ارزش است. از سوی دیگر اما این شرکت‌های تکنولوژی در معرض اتهامات مختلف نظیر سوءاستفاده از اطلاعات و داده‌ها، رفتارهای ضدرقابتی، انحصارطلبی و فرار مالیاتی هستند. این دوگانگی موجب سردرگمی سرمایه‌گذاران می‌شود.

در میان این غول‌ها نتفلیکس اما یک استثنا محسوب می‌شود. از زمان تاسیس آن در سال 1997، این شرکت از یک سرویس اجاره دی‌وی‌دی به یک شبکه ویدئویی آنلاین پرطرفدار در جهان تبدیل شده است. میزان برنامه‌های سرگرم‌کننده که نتفلیکس در این سال‌ها تولید کرده به مراتب بیشتر از سایر شبکه‌های تلویزیونی بوده است. این کمپانی از هر استودیوی دیگری در امریکا بیشتر فیلم تولید می‌کند و قرار است در سال جاری بودجه‌ای 12 تا 13 تریلیون دلار برای تولیداتش در نظر بگیرد. این میزان، 3 تا 4 تریلیون دلار بیشتر از هزینه‌کرد سال گذشته است. چنین بودجه‌ای عرصه را بر شبکه‌های تلویزیونی چون بی‌بی‌سی و HBO تنگ کرده است.

کاربران این شبکه آنلاین در مقایسه با سال 2014 دو برابر شده‌اند که به طور متوسط حدود دو ساعت در روز برنامه‌های این شبکه ویدئویی را تماشا و یک‌پنجم پهنای باند اینترنت در جهان را مصرف می‌کنند.

پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر صنایع مختلف را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. نتفلیکس اما از این تحولات به گونه‌ای بهره برده که برخلاف سایر شرکت‌ها واکنش شدید عموم یا سیاستگذاران و رگولاتورها را به دنبال نداشته است. این کمپانی همواره در میان سرمایه‌گذاران نیز محبوب بوده است. ارزش سهام آن در ابتدای سال جاری میلادی بیش از دو برابر افزایش یافت.

اما این رسانه آنلاین چه درسی برای شرکت‌های رسانه‌ای دیگر دارد و کدام ویژگی آن را از سایر غول‌های تکنولوژی متمایز کرده است؟

به عقیده نویسنده، یکی از درس‌ها در این زمینه این است که نتفلیکس برخلاف فیس‌بوک و گوگل هیچ‌گاه به انتشار اخبار نپرداخته و بیشتر در زمینه سرگرمی فعال بوده است. این مساله موجب شده از رسوایی‌هایی چون نشر اخبار جعلی و دستکاری در انتخابات جلوگیری شود.

برخلاف دو شرکت دیگر همچنین مدل کسب‌وکار و فروش این شرکت مبتنی بر اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران نیست. در عوض برای مشتریان یک تبادل ساده را ارائه می‌دهد: ماهانه هزینه مربوط به برنامه‌های تلویزیونی مورد علاقه افراد را دریافت می‌کند.

شرکت‌های فانگ که خود را شرکت‌هایی جهانی معرفی می‌کنند، در اصل امریکایی هستند. نتفلیکس اما در واقعیت یک رسانه بین‌المللی محسوب می‌شود.

این شرکت در 21 کشور برنامه‌های تلویزیونی می‌سازد، دوبله و زیرنویس‌گذاری برای برنامه‌های تلویزیونی از دیگر خدمات این شرکت است. اگرچه شرکت‌های فناوری دیگر هم مدل کسب‌وکار خوبی دارند اما درس‌های بسیاری هست که می‌توانند از نتفلیکس بیاموزند. از مهم‌ترین این درس‌ها می‌توان مراقبت از اطلاعات کاربران، شفافیت بیشتر در رابطه با مشتریان و احترام بیشتر به بازارهای محلی اشاره کرد.

تغییرات اساسی سوریه پس از پیروزی بشار اسد

این نشریه انگلیسی در مطلب دیگری به مقایسه سوریه قدیم و سوریه پس از پیروزی بشار اسد می‌پردازد. از زمان آغاز جنگ در سوریه بیش از نیمی از جمعیت 22 میلیونی سوریه -که اکثر آنها سنی هستند- آواره شده‌اند. 6.5 میلیون نفر در سوریه به شهرهای دیگر مهاجرت کرده‌اند و بیش از شش میلیون نفر کشور را برای همیشه ترک کرده‌اند.

در حمص -سومین شهر بزرگ سوریه- که سوری‌ها آن را پایتخت انقلاب علیه بشار اسد می‌خواندند، مقر مسلمانان و مناطق تجاری به کلی ویران شده، از سوی دیگر میدان مسیحی‌ها و کلیساها بازسازی می‌شوند و یک صلیب بزرگ در خیابان اصلی آویخته شده است. همچنین عکسی از یک سرباز مسیحی که در این جنگ هفت ساله کشته شده روی بیلبوردها دیده می‌شود.

حمص نیز همچون سایر شهرهای دیگر سوریه پس از اینکه از سوی دولت اسد پس گرفته شد، متعلق به اقلیت پیروز است: مسیحیان، شیعیان و نیروهای الاویت (یکی از انشعابات شیعه). این سه گروه علیه شورشیان متحد شدند و آنها را از شهرها بیرون راندند.

چهار سال پس از آنکه دولت بار دیگر حمص را پس گرفت، ساکنان آن احساس امنیت ندارند تا به شهر خود بازگشته و بازسازی خانه‌هایشان را شروع کنند. حتی در مناطقی از سوریه که کمتر در معرض جنگ بوده، تغییرات بسیاری دیده می‌شود. در شهر قدیمی دمشق، پایتخت سوریه که منطقه‌ای سنی‌نشین بود، حالا پرتره‌های حسن نصرالله در سردر مساجد دیده می‌شود.

آخرین شورشیان در دمشق در ماه می توسط نیروهای اسد دستگیر شدند. محدوده حلب در شمال تا دمشق در جنوب تحت کنترل اسد است. شورشی‌ها هم در مرزهای شمالی و جنوبی قرار دارند. اخیرا دولت به آنها در استان جنوب غربی درعا حمله کرده است.

علی‌رغم این جنگ طولانی، ادارات دولتی به فعالیت خود ادامه می‌دهند، در مناطقی که تحت کنترل است، منابع برق و آب وجود دارد. مقامات پیش‌بینی می‌کنند که تولید گاز طبیعی در سال آینده از میزان قبل از آغاز جنگ بیشتر خواهد بود. موزه ملی در دمشق به زودی بار دیگر باز می‌شود. راه‌آهن دمشق تا حلب امسال احتمالا عملیات خود را از سر خواهد گرفت.

به مناسبت روز ملی در تاریخ 17 آپریل فستیوالی در حلب برگزار می‌شود.

اگرچه اسد پیروز این جنگ بوده است اما این رژیم سرمایه‌ و نیروی انسانی کافی برای بازسازی کشور را ندارد. پیش از آغاز جنگ، رشد اقتصادی سوریه چشمگیر بود و تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 60 میلیارد دلار گزارش شده بود. اکنون اقتصاد این کشور افت شدیدی را تجربه کرده و سال گذشته تولید ناخالص داخلی 12 میلیارد دلار بوده است. همچنین هزینه بازسای کشور 250 میلیارد دلار برآورد شده است.

سوری‌ها زمانی در صنعت ساخت‌وساز در خاورمیانه پیشرو بودند. پس از پایان جنگ داخلی لبنان در سال 1990، مهندسان سوری برای بازسازی بیروت کمک کردند. اما امروز چنین نیروی کاری برای بازسازی سوریه وجود ندارد. دو سوم از مهندسان عمران این کشور از سوریه گریخته‌اند. بخش بزرگی از نیروی کار سوریه را، از رانندگان تاکسی و کارگران رستوران‌ها گرفته تا لوله‌کش‌ها زنان تشکیل می‌دهند. روانشناسان همواره در مورد بحران‌های اجتماعی هشدار می‎دهند. نرخ طلاق افزایش یافته و بیشتر کودکان در خیابان‌ها گدایی می‌کنند.

با این حال به نظر می‌رسد بشار اسد تمرکز زیادی برای بازسازی شهر ندارد. ورود سایر قدرت‌های خارجی و دخالت آنها در این جنگ نیز این تمرکز را کمتر کرده است. کشورهای همسایه و اروپا برای اینکه با موج جدیدی از پناهجویان مواجه نشوند، حاضر شده‌اند که یک دیکتاتور را تحمل کنند. سوال اساسی اما این است که بشار اسد چه اهدافی برای بازسازی کشوری که به طرز ناخوشایندی ویران شده، دارد؟

سرنوشت نامعلوم دیوان عالی امریکا

در مطلب دیگری این نشریه انگلیسی به تحلیلی در مورد بازنشستگی آنتونی کندی یکی از قضات دیوان عالی امریکا و آینده این دیوان پرداخته است.

نویسنده معتقد است، درست در زمانی که رئیس‌جمهوری هنجارشکن در ایالات متحده به قدرت رسیده، بازنشستگی آنتونی کندی شرایط را برای قانونگذاران در این کشور دشوار می‌کند. وی به مدت 12 سال در دیوان عالی امریکا حضور داشته و آرای او همواره متفاوت بوده است. او در بسیاری از موارد خارج از خطوط حزبی رای می‌داد و از این رو آرای او همواره تاثیر بسزایی در تصمیم‌گیری‌ها داشته است. این در حالی است که آرای چهار قاضی لیبرال و چهار قاضی محافظه‌کار قابل پیش‌بینی بوده است.

در مقایسه با اتفاقاتی این که این روزها در دولت امریکا رخ می‌دهد، شاید ترک این کرسی از سوی کندی اتفاق چندان مهمی نباشد. اما آن دسته از افرادی که خواستار عملکردی فراحزبی از سوی دیوان عالی هستند، در مورد بازنشستگی او ابراز تاسف کرده‌اند.

قضات دیوان عالی امریکا را رئیس‌جمهور انتخاب می‌کند و سنا به آنها رای اعتماد می‌دهد. آنها تا زمانی که زنده باشند یا تا زمانی که بخواهند بازنشسته شوند در این سمت باقی می‌مانند. تعداد قاضی‌های دیوان عالی امریکا در حال حاضر 9 نفر است. دعواهای حقوقی که دادگاه‌های فدرال و دادگاه‌های تجدیدنظر به آنها رسیدگی کرده‌اند و یکی از طرفین به تصمیم آنها اعتراض دارد به دیوان عالی می‌رسد و تصمیم دیوان عالی هر چه باشد، برای تمام کشور و تمام پرونده‌های مشابه لازم‌الاجرا می‌شود.

حالا دموکرات‌های امریکا نگران هستند که با رفتن کندی، نفر بعدی که جمهوری‌خواهان به دیوان عالی می‌فرستند یک راست‌گرای دیگر باشد که تمایلی به میانه‌وری نداشته باشد.

به عبارت دیگر دونالد ترامپ این فرصت را به دست آورده تا قاضی دوم دیوان عالی را انتخاب کند و با در نظر گرفتن رای او به برتری 5 بر 4 محافظه‌کاران دست پیدا کند. به این ترتیب ترامپ می‌تواند با انتخاب یک قاضی محافظه‌کار اثری ماندگار بر سیاست‎‌ها و قوانین کشورش در سال‌های آینده بگذارد.

ابا چنین وضعیتی، جمهوری‌خواهان انگیزه لازم را به منظور فشار برای تغییرات اساسی‌ خواهند داشت.

در ماه نوامبر انتخابات میان‌دوره‌ای در امریکا برگزار می‌شود. در این انتخابات تمام وکلای مردم در مجلس نمایندگان و یک‌سوم سناتورها برای گرفتن رای مردم با یکدیگر رقابت خواهند کرد. اگر اکثریت سنا به دست دموکرات‌ها بیفتد، در این صورت رئیس‌جمهور به راحتی نمی‌تواند فرد مورد نظرش را از فیلتر سنا رد کند. از همین رو، ترامپ و جمهوری‌خواهان در تلاشند تا هر چه سریع‌تر نام کسی را که قرار است جایگزین کندی باشد، اعلام کنند.

استفاده از فناوری در کاهش خطاهای پزشکی

در مطلب دیگری اکونومیست به چگونگی کنترل و کاهش مرگ‌ومیر و آسیب‌دیدگی ناشی از خطاهای پزشکی می‌پردازد.

به دنبال خطاهای پزشکی که در سال 2004 در یک مرکز پزشکی به نام ویریجینیا میسون (Virginia Mason) در سیاتل امریکا رخ داد، این بیمارستان تصمیم گرفت با هدف بالا بردن سطح ایمنی برای بیماران، مدلی شبیه به مدل سیستم ایمنی کمپانی خودروسازی تویوتا طراحی کند.

در این مدل تمامی بخش‌های بیمارستان از رادیولوژی تا استخدام، مورد تجزیه‌وتحلیل و استانداردسازی قرار گرفت. تمامی کارکنان آموزش دیدند و امروز این بیمارستان در بالاترین سطح از ایمنی به فعالیت‌های پزشکی خود ادامه می‌دهد و مدل خود را به سایر بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی در سراسر جهان می‌فروشد.

در میان مشتریان اخیر این بیمارستان پنج مرکز بهداشتی در انگلستان از جمله نظام سلامت ملی در انگلستان (NHS) است. این تیم در این بیمارستان یک سال پیش آغاز به کار کرد و گزارش‌ها نشان می‌دهد حوادث مربوط به خطاهای پزشکی در 35 نفر به ازای هر 1000 نفر در سال 2015 به 57 نفر در هر 1000 نفر در آپریل 2018 افزایش یافته است. سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا این مراکز موفق نشدند نرخ مرگ‌ومیر ناشی از اشتباهات پزشکی را کاهش دهند؟ بلافاصله جلسه‌ای تشکیل شد تا به مطالعه و تحقیق در این زمینه بپردازد.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2000 توسط آکادمی علمی، مهندسی و پزشکی امریکا انجام شده بود، مرگ‌ومیر ناشی از خطاهای پزشکی سالانه در امریکا 9800 نفر است. این میزان دو برابر نرخ مرگ‌ومیر مربوط به حوادث جاده‌ای است. مطالعه دیگری از سوی محققان دانشکده پزشکی جان هاپکینز در بالتیمور انجام شد که این رقم را بیش از 50 هزار نفر در سال گزارش داد.

واقعیت این است که این آمار کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد. مطالعه دیگری در سال 2017 از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نشان می‌دهد که حدود 10 درصد از بیماران در طول مدتی که در بیمارستان بستری هستند، آسیب دیده‌اند. سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر به دنبال اقداماتی برای کاهش، کنترل و مدیریت آسیب‌های ناشی از خطاهای پزشکی است.

در آینده‌ای نه چندان دور، علم پزشکی با بهره‎گیری از یادگیری ماشینی این حجم از خطا را کنترل خواهد کرد. محققان در حال حاضر بیشتر بر چگونگی استفاده از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها در این زمینه تمرکز و تکیه کرده‌اند.

نویسنده در پایان اضافه می‌کند که اگرچه بهره‌گیری از فناوری در پزشکی، زندگی افراد بیشتری را نجات می‌دهد اما این پیشرفت‌ها خود مسیرهای جدیدی را برای آسیبِ بیشتر ایجاد می‌کنند. نباید فراموش کرد که توسعه و گسترش تکنولوژی توسط انسان‌هایی انجام می‌شود که خود ممکن است خطا کنند.