اکونومیست بررسی کرد:

بحران جذب سرمایه در عربستان؛ شکست در اغوای سرمایه‌گذاران خارجی

عربستان با تمام ثروت نفتی‌ای که دارد، آنچنان که خود سعودی‌ها گمان می‌کنند برای غربی‌ها جذابیت و اهمیت ندارد. عربستان با تمام ثروت نفتی‌ای که دارد، آنچنان که خود سعودی‌ها گمان می‌کنند برای غربی‌ها جذابیت و اهمیت ندارد.

مدت زمان زیادی نیست که عربستان به دنیای مدرن وارد شده است. گفته می‌شود، ابن سعود، مردی که سلطنت بر عربستان را از سال 1932 آغاز کرد، اموال و دارایی‌های خود را در خورجین‌ شتر حمل می‌کرد. زمانی که آمریکایی‌ها در سال 1938 به نفت دست پیدا کردند، علی النعیمی که 60 سال بعد به عنوان تاثیرگذارترین وزیر نفت این کشور برگزیده شد، کودک فقیری بود که گوسفندان را به چرا می‌برد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، حالا همین کشور علی‌رغم ثروت‌های نفتی عربستان سعودی و وزرایی که همگی در آمریکا تحصیل کرده‌اند و به زبان انگلیسی تسلط دارند، کشته شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد رژیم شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را از انجام فعالیت‌های اقتصادی در این کشور ناامید کرده است.

جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی روز دوم اکتبر در کنسولگری استانبل کشته شد و محمد بن سلمان و حامی‌اش دونالد ترامپ در تلاشند این مساله را کوچک‌تر از آنچه که هست نشان بدهند.

پس از آنکه در سال 2016 محمد بن سلمان، ولیعهد 33 ساله، از طرح خود موسوم به چشم‌انداز 2030 با هدف مدرن کردن اقتصاد عربستان و کاهش اتکا به نفت پرده‌برداری کرد، توجه بازرگانان و سرمایه‌گذاران خارجی بسیاری را به سوی خود جلب کرد.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سه سال گذشته در این کشور، به عنوان رهبر کارتل نفتی اوپک، حدود 5.7 میلیارد دلار در سال بوده و این رقم برابر با سرمایه‌گذاری خارجی در قزاقستان است.

تمایل او برای فروش بخشی از سهام بزرگ‌ترین شرکت نفتی در جهان، آرامکو، به ارزش دو میلیارد دلار تجار و سرمایه‌گذاران زیادی را اغوا کرده است.

حالا اما با اتفاقی که رخ داده، دیدگاه آنها نسبت به بن سلمان منفی شده است. آنها باید به خطرات ناشی از شراکت با رژیمی که دستانش به خون جمال خاشقجی آلوده است را بپذیرند. علاوه بر آن جنگی که عربستان در یمن ایجاد کرده، منجر به بزرگ‌ترین بحران انسانی شده است.

چشم‌انداز یا سراب؟

واقعیت این است که عربستان با تمام ثروت نفتی که دارد -به استثنای صنعت اسلحه- آنچنان که خود سعودی‌ها گمان می‌کنند برای غربی‌ها جذابیت و اهمیت ندارد.

اگرچه حکومت عربستان موفق شده دونالد ترامپ را، که نخستین‌ سفر خارجی‌اش به این کشور بوده متقاعد کنند، اقدامات آنها در یمن برای مقابله با نفوذ ایران در خاورمیانه و از میان بردن افراطی‌هاست، باز هم با در نظر گرفتن شرایط تجاری، عربستان کشوری بی‌اهمیت است.

به همین دلیل است که نباید از واکنش تجار و سرمایه‌گذاران خارجی به قتل جمال خاشقجی و انصراف آنها از شرکت در کنفرانس سرمایه‌گذاری موسوم به «داووس در صحرا» که هفته آینده در ریاض برگزار می‌شود، تعجب کرد.

کنفرانس داووس در صحرا سال گذشته موفق شد توجه سه هزار و 500 کسب‌وکار مالی، سرمایه‌گذار و سیاستگذار را به خود جلب کند.

جیمی دیمون، رئیس جی‌پی مورگن، جان فیلنت، رئیس بانک HSBC، استفان شوارتزمن، رئیس بلک‌استون، شرکت سهامی خاص که وعده سرمایه‌گذاری 20 میلیارد دلاری را از سوی عربستان دریافت کرده، دارا خسروشاهی، مدیرعامل اوبر، شرکتی که در سال 2016، سرمایه‌ای 3.5 میلیارد دلاری از سوی عربستان دریافت کرد و همچنین سردبیر اکونومیست از حضور در کنفرانس مالی ریاض انصراف داده‌اند.

سال گذشته اولین کنفرانس داووس در صحرا برگزار شد. این کنفرانس موفق شد توجه سه هزار و 500 کسب‌وکار مالی، سرمایه‌گذار و سیاستگذار را به خود جلب کند. اما تنها دو هفته از این رویداد گذشته بود که محمد بن سلمان دستور زندانی کردن بازرگانان و شاهزادگان را در هتل ریتز کارلتون داد؛ همان هتل مجللی که تجار و سرمایه‌گذاران در آن گرد هم آمده بودند.

از سوی دیگر، به دنبال سوءمدیریت دولت، عرضه اولیه شرکت نفتی آرامکو به حالت تعلیق درآمده است. در عوض ممکن است این غول نفتی نیاز به قرض گرفتن 50 میلیارد دلار از بازارهای جهانی داشته باشد تا بتواند سهام شرکت سابک را بفروشد. فروش این سهام مسیر جدیدی برای رویاهای سرمایه‌گذاری محمد بن سلمان خواهد بود.

پس از آنکه وزیر امور خارجه کانادا توئیتی در مورد نقض حقوق بشر در عربستان منتشر کرد، این کشور، سرمایه‌گذاری و تجارت با کانادا را متوقف کرد. حالا اما نیاز آرامکو به این وام تنها یک معنا دارد: عربستان به سرمایه‌گذاران خارجی وابسته است؛ آن هم بیش از آنکه آنها به سرمایه‌گذاری‌های عربستان وابسته باشند. از این رو انصراف شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران از حضور در این کنفرانس به معنای زنگ خطری برای حکومت سعودی است. اما واقعیت این است که هر چه شرکت‌های بیشتری انصراف دهند، خطر اینکه آنها به طور جداگانه -مثل کانادا- تحریم شوند، کمتر خواهد بود.

اگرچه عربستان کشته شدن خاشقجی را تایید کرده، اما اعضای کنگره از جمله جمهوری‌خواهان ارشد، خواستار کاهش و محدود کردن فروش سلاح به عربستان هستند.

با این حال هستند شرکت‌هایی که با انصراف از داووس در صحرا تا حدی زیان می‌کنند. به عنوان مثال، عربستان حدود 100 میلیارد دلار در ویژن فاند شرکت سافت‌بنک -یک شرکت مخابراتی و اینترنتی در ژاپن- سرمایه‌گذاری کرده بود که قرار است به تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان در سراسر جهان اختصاص یابد. شرکت لاکهید مارتین (شرکت هوافضا و تجهیزات نظامی)، شرکت بوئینگ و بی‌ای‌ئی سیستمز از جمله شرکت‌هایی هستند که هنوز انتظار دریافت سفارش‌های بیشتری از سوی عربستان -دومین واردکننده بزرگ اسلحه- دارند. رسانه‌های اجتماعی آمریکایی که بزرگ‌ترین آنها یوتیوب و فیس‌بوک هستند به لطف کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های عربستان به شکوفایی رسیده‌اند؛ اگرچه در داخل عربستان سرمایه‌گذاری آنچنانی در زمینه تکنولوژی انجام نشده و بخش خرده‌فروشی هم به جوانان سعودی محدود می‌شود.

کنگره آمریکا دیگر منتقد حضور شرکت‎ها در این کنفرانس است. اگرچه عربستان کشته شدن خاشقجی را تایید کرده، اما اعضای کنگره از جمله جمهوری‌خواهان ارشد، خواستار کاهش و محدود کردن فروش سلاح به عربستان هستند.

قطعا این شرکت‎ها به دلیل عدم حضور در کنفرانس مالی ریاض، به نشانه انزجار از حکومتی که در تمامی جنبه‌های زندگی شهروندانش دخالت می‌کند، زیان چندانی را متحمل نمی‌شوند و این اقدام آنها گام بزرگی در جهت تنبیه عرستان خواهد بود.