علائم بروز رکود جدی‌تر شد
هفته گذشته را باید یکی از هفته‌های عجیب و پرتناقض در بازارهای کالایی محسوب کرد که در آن سیگنال‌های یکسان نتایج متناقضی را از خود به نمایش گذاشته‌اند.
هفته گذشته را باید یکی از هفته‌های عجیب و پرتناقض در بازارهای کالایی محسوب کرد که در آن سیگنال‌های یکسان نتایج متناقضی را از خود به نمایش گذاشته‌اند.
به گزارش تجارت‌نیوز، بر‌اساس آمارهای معتبر از بازارهای مختلف، طی هفته گذشته قیمت نفت آمریکا ۶/ ۵ درصدو نفت برنت ۵۵/ ۴ درصد افت قیمتی را از خود به ثبت رساندند و به این ترتیب قیمت این دو نوع نفت شاخص دنیا در یک ماه گذشته به ترتیب ۵۳/ ۱۸ و ۳۲/ ۱۶ درصد کاهش قیمت را از سر گذراند.
کارشناسان حوزه نفتی با اشاره به این نکته که اخبار حوزه نفت در هفته‌های اخیر و به‌خصوص همزمان با دو اتفاق مهم یعنی تحریم نفتی ایران و قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار عربستانی‌الاصل مقیم آمریکا که در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسید اثرات متفاوتی را بر بازار نفت به همراه
داشته، می‌گویند این اثرات فضای پیش‌بینی را برای نفت مبهم کرده است.
بر‌اساس تحلیل کارشناسان جهانی، تحریم ایران از یکسو و برخی اظهارات مقامات عربستانی مبنی بر احتمال کاهش یک میلیون بشکه‌ای نفت برای افزایش قیمت‌ها؛ دو خبری بودند که انتظار می‌رفت بازار جهانی نفت را با رشد قیمت روبه‌رو سازند اما این‌طور نشده و بازار روندی معکوس را در پیش گرفته است.
به عقیده آنها این مساله حکایت از کاهش کشش‌پذیری قیمتی در بازار نفت دارد و این ممکن نیست مگر آنکه شواهد مرتبط با تشدید رکود اقتصادی بیش از گذشته نمایان شده باشد که در این گزارش در ادامه باز‌هم به این موضوع خواهیم پرداخت.
شاخص‌های کالایی چه می‌گویند؟
در این بین نگاهی به سه شاخص معتبر بازارهای کالایی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ شاخص کالایی LME که تغییرات قیمت فلزات پایه را در بازار لندن نشان می‌دهد در هفته گذشته ۸۴/ ۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد که در مقایسه با هفته قبل از آن تا حدی بهبود یافته است. برای بررسی جزئیات مرتبط با این بازار نیز باید گفت در هفته گذشته قیمت مس در بازار لندن ۲۲/ ۴ درصد افزایش را به ثبت رسانده است.
این میزان رشد قیمت مس در بازار لندن در هفته‌ای که اغلب بازارها کاهشی بوده‌اند به چه دلیل بوده است؟ بررسی‌ها از منابع معتبر خبری نشان می‌دهد چند عامل مهم برای رشد قیمت مس قابل طرح است؛ نخستین عامل نگرانی از جنگ تجاری بین آمریکا و چین است که به دلیل استفاده بسیار بالای چین و تولید بالای مس توسط این کشور این فلز نیز از اثرپذیری بالایی برخوردار خواهد بود.
در این رابطه یک کارشناس بازارهای فلزی در گفت‌وگو با متال‌بولتن اعلام کرده است که تا سه ماه اول سال ۲۰۱۹ انتظار برای رشد قیمت مس همچنان بالا است و این برخلاف رویه‌ای است که سایر بازارها تجربه می‌کنند.
به گفته وانگ، در چند هفته اخیر مس توانسته مقاومت خوبی از خود در برابر کانال قیمتی ۶ هزار دلار نشان دهد؛ به‌طوری‌که در حال حاضر قیمت ۶ هزار و ۱۸۰ دلار برای فلز سرخ جزو قیمت‌های مناسب برای این کالا در شرایطی محسوب می‌شود که اغلب بازارهای فلزی با روند رو به کاهش روبه‌رو هستند.
در بازه یک ماهه نیز قیمت مس توانسته رشد مثبت ۲/ ۱ درصدی را برای خود حفظ کند در حالی‌که تقریبا همه فلزات در این بازه با افت قیمت روبه‌رو بوده‌اند. به‌عنوان مثال آلومینیوم در این بازه زمانی ۶۲/ ۴ درصد، سرب ۸/ ۶ درصد، نیکل ۷/ ۱۰ درصد، روی یک درصد و کبالت ۱۱ درصد کاهش قیمت را از سر گذرانده‌اند که این موضوع نشان‌دهنده مقاومت بسیار خوب بازار مس در برابر افت قیمت‌ها و برعکس رشد قیمتی در بازار فلزات پایه است.
در بازه هفتگی اما وضعیت کمی متعادل‌تر است به‌طوری‌که قیمت آلومینیوم در این بازه زمانی ۵۱/ ۲ درصد، سرب ۶۸/ ۳ درصد و نیکل ۵/ ۴ درصد افت را تجربه کرده است. همچنین روی ۳/ ۳ درصد افزایش قیمت را در این دوره زمانی به ثبت رسانده است.
در ادامه نگاهی به شاخص کالایی CRB نیز در هفته گذشته ۵۷/ ۰ درصد افت را نشان می‌دهد که حکایت از حرکت متوازن بازارهای فلزی و غیرفلزی (کشاورزی) دارد، به عبارتی این دو بازار در هفته گذشته روندهای نسبتا متناسبی را پشت‌سر گذاشته‌اند که برآیند دو بازار از اختلاف معناداری حکایت نمی‌کند. در همین رابطه نگاهی به بازار محصولات کشاورزی نیز این موضوع را تایید می‌کند که در نمودار همراه تغییرات هفتگی و ماهانه این بازار نیز آمده است.
اما مهم‌ترین شاخصی که نگرانی‌هایی را از آینده بازارهای کالایی منعکس می‌کند، روند شاخص GSCI است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» این شاخص در هفته گذشته ۳۳/ ۳ درصد افت را به ثبت رسانده است. در یک ماه گذشته نیز میزان افت این شاخص نزدیک به ۱۲ درصد بوده است.
این شاخص که از روندهای آتی بازارهای کالایی حکایت دارد نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران در بازارهای آتی نسبت به کالاهای مورد‌معامله بدبین هستند و معتقدند بازارهای کالایی در آینده با افت قیمت روبه‌رو خواهند شد. در این رابطه نگاهی به قیمت‌های فلزی حائز اهمیت است.
در حال حاضر قیمت مس برای تحویل در ۳۱ دسامبر ۶ هزار و ۱۳۵ دلار قیمت خورده که حدود ۵۰ دلار پایین‌تر از رقم نقدی آن است. قیمت روی برای تحویل در این زمان ۳۵۰ دلار از قیمت‌های نقدی کنونی پایین‌تر است به‌طوری‌که روی در بازار نقدی در حال حاضر در قیمت ۲ هزار و ۶۴۱ دلار معامله می‌شود اما تحویل آن برای ۲۱ دسامبر ۲ هزار و ۲۹۰ دلار است. به این ترتیب باید گفت مولفه‌های موثر بر بازارهای کالایی در حال‌حاضر آینده چندان امیدوار‌کننده‌ای را نوید نمی‌دهد.
البته در این بین قیمت آلومینیوم با روند صعودی روبه‌رو است که همچنان تعرفه‌های ایالات‌متحده روی واردات این فلز محرک اصلی آن محسوب می‌شود. در بازار فولاد نیز شاهد پیش‌بینی‌های کاهش قیمت هستیم به‌طوری‌که قیمت فولاد برای تحویل در ۱۵ ماه آینده اکنون ۴۸۳ دلار در هر تن ثبت شده که در مقایسه با قیمت کنونی حدود ۳۰ دلار پایین‌تر است.
دلار چه سیگنالی به بازارها می‌دهد؟
نگاهی به شاخص دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر نشان می‌دهد شاخص مذکور در آخرین روز هفته به ۴۴/ ۹۶ واحد رسیده که با ارقام ۹ نوامبر برابر است. در فاصله یک هفته این شاخص با یک روند رو به رشد به ۶۴/ ۹۷ واحد رسید اما بار دیگر روند کاهشی به خود گرفت که نشان‌دهنده تاثیر‌پذیری شاخص دلار از واقعیت‌های اقتصادی موجود است.
رویترز در این زمینه در گزارشی دلیل این تغییرات شاخص دلار را در هفته گذشته به اظهار نظر دو تن از مقامات فدرال رزرو آمریکا نسبت داد که با ابراز نگرانی نسبت به اوضاع رشد اقتصادی در دنیا از احتمال کاهش این رشد و توقف برنامه‌های افزایش نرخ بهره در ایالات‌متحده خبر داده بودند، در عین حال انتشار آماری که نشان می‌دهد میزان شاخص خرده فروشی در ماه گذشته در مقایسه با ماه قبل از آن ۱/ ۰ واحد درصد کاهش یافته و به ۸/ ۰ درصد رسیده است. آن‌طور که رویترز اعلام کرده این خبر که در هفته گذشته منتشر شد بر شاخص دلار بی‌تاثیر نبوده است.
مورگان استنلی در گزارشی در این‌باره می‌نویسد احتمالا دلار به اوج قیمتی خود رسیده و سطوح فعلی تاب بالاتر رفتن قیمت‌ها را ندارد. هانس ریدکر، مدیرمیز اقتصاد بین‌الملل مورگان استنلی در این رابطه می‌نویسد در صورتی که شاخص بیش از این رشد کند باعث افت شدید در بازارهای سهام آمریکا خواهد شد که در این صورت باید نرخ‌های بهره فدرال رزرو نیز کاهش یابد یا زمینه‌های افزایشی آن متوقف شود.
به گفته وی افزایش تنش‌های تجاری از یکسو و بهبود اوضاع اقتصادی در ایالات متحده، تقاضای سرمایه‌گذاران را برای بزرگ‌ترین ذخیره ارزی جهان افزایش داده است به‌طوری‌که شاخص دلار بلومبرگ از اواسط ماه آوریل تاکنون به میزان ۸ درصد افزایش یافته و منابع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بالاترین سطح رسیده است. با این حال دارایی‌های ایالات‌متحده که اکنون به یمن افزایش شدید ارزش دلار بسیار افزایش یافته، می‌توانند به سرعت ارزش خود را از دست بدهند و اکنون بیش از هر زمانی این نگرانی قوت یافته است.
آتش دامنگیر جنگ تجاری خاموش می‌شود؟
درگیری تجاری آمریکا با کشورهای مختلف نیز بیش از همیشه شعله‌ور شده است. در این رابطه نشست کشورهای گروه ۲۰ که به‌زودی برگزار می‌شود آبستن نگرانی‌هایی است که هنوز برطرف نشده‌اند. رویترز در این رابطه در گزارشی می‌نویسد که پیشرفت چندانی درباره مسائل مربوط به اقتصاد جهانی ایجاد نشده و به نظر نمی‌رسد پاسخ کتبی چین به درخواست‌های آمریکا در مورد اصلاحات تجاری، پیشرفتی در مذاکرات بین دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در اواخر ماه جاری به‌وجود آورد.
پکن در پاسخ به تقاضای یک ماهه مقامات آمریکا برای شروع مذاکرات تجاری، در اوایل هفته جاری اسناد خود را در اختیار دولت ترامپ قرار داده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک مقام ارشد دولت ترامپ به رویترز گفته که این نشانه خوبی است که پکن حالا پس از ماه‌ها مخالفت، یک سند کتبی در اختیار ما گذاشته است.
این سند چین شامل ۱۴۲ مورد می‌شود که به سه بخش تقسیم شده است: مدارکی که نشان می‌دهد چین تمایل به مذاکره برای اقدامات بیشتر دارد، اسنادی که نشان می‌دهد چین از قبل روی این موضوع کار کرده است و آنهایی که حاکی از توجه به محدودیت‌های موجود هستند.مواردی که چین به‌عنوان «غیرقابل مذاکره» لیست کرده بود، برای آمریکا غیرقابل قبول بودند و کل لیست باید با دقت بررسی شود؛ چون چین قبلا هم قول‌هایی برای اصلاحات اقتصادی و تجاری داده و به آنها عمل نکرده بود.
این مقام آمریکایی به‌عنوان نمونه به یکی از پیشنهادهای قبلی چین اشاره کرد مبنی بر آسان کردن محدودیت مالکیت آمریکا بر شرکت‌های چینی و گفت که چین بعدها به این تعهد خود عمل نکرد.مقامات آمریکا هنوز در حال مطالعه این لیست هستند.این مقام دولت آمریکا گفت که بهترین سناریو این است که رهبران این دو کشور همچنان به مذاکره ادامه دهند و اظهار کرد که این مساله در جهت مثبت پیش می‌رود.
خیلی زود است که بگوییم پیشنهاد چین برای حذف افزایش عوارض آمریکا در اوایل ۲۰۱۹ کافی است.ترامپ بر ۲۵۰ میلیارد دلار واردات چین عوارض وضع کرده تا پکن را مجبور کند با لیست درخواست‌هایی که تجارت بین دو کشور را تغییر می‌دهد، موافقت کند. چین هم پاسخ آن را با وضع عوارض بر کالاهای آمریکایی داد.
نرخ عوارض بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی قرار است از ۱۰ درصد در ماه ژانویه به ۲۵ درصد افزایش یابد. ترامپ همچنین تهدید کرده در صورت عدم پاسخگویی پکن به لیست درخواست‌هایش، بر سایر واردات چین هم به ارزش ۲۶۷ میلیارد دلار عوارض وضع می‌کند.
ترامپ تاکید کرد که او به روابطش با شی‌جین‌پینگ اهمیت می‌دهد و به احتمال امضای یک قرارداد خوش‌بین است.یک مقام دولتی آمریکا گفت یک گزینه برای رسیدن به قرارداد، توقف بالا بردن نرخ عوارض در قبال یکسری اقدامات چین در حین مذاکره دو طرف بر سر مسائل بلندمدت و پیچیده‌تر است.
بازار سنگ‌آهن برخلاف مسیر رودخانه
طی هفته گذشته اما در بازار سنگ‌آهن قیمت این محصول برای عیار ۶۲ درصد بیش از ۷ درصد رشد کرد و به ۷۴ دلار در هر تن در روز جمعه رسید. با این حال برخی نگرانی‌ها از محدود شدن تولید فولاد در هفته‌های آینده هنوز تهدید‌کننده بازار سنگ‌آهن است.
البته هنوز قیمت سنگ‌آهن در بازار آتی شانگهای روند صعودی را تجربه می‌کند اما کارشناسان معتقدند در صورتی که دولت چین روی سیاست‌های محدودکننده خود برای کاهش تولید فولاد پافشاری کند، به‌زودی تقاضا برای سنگ‌آهن نیز در این کشور کاهش چشمگیری را تجربه خواهد کرد که می‌تواند قیمت‌های کنونی را بشکند.
در این بین بیزنس اینسایدر با اشاره به برنامه‌های ساخت و ساز در چین که به منظور تقویت رشد اقتصادی این کشور در پیش گرفته شده، معتقد است باید تولید فولاد متوقف نشود با این حال محدودیت‌های زیست‌محیطی همواره یکی از چالش‌های اصلی در این کشور برای تولید فولاد محسوب می‌شود.
نگاهی به تغییرات بازار سنگ‌آهن نیز نشان می‌دهد در یک سال اخیر بهای این محصول ۵/ ۲۱ درصد افزایش یافته که از پتانسیل‌های مناسب سنگ‌آهن در بازار جهانی کالایی حکایت دارد.
برخی کارشناسان جهانی معتقدند تولیدات صنعتی در چین برخلاف سال گذشته امسال رشد خواهد کرد یا افت چندان قابل‌توجهی را تجربه نخواهد کرد که در این صورت تقاضا برای فولاد و سنگ‌آهن نیز افت نخواهد کرد و این مساله به معنی عدم افت قیمتی برای این ماده معدنی است.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
نظرات