ترکیه در پرتگاه دیکتاتوری مطلق / چرا غرب از اردوغان می‌ترسد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، کشور ترکیه در میان کشورهای عضو ناتو صاحب دومین نیروهای مسلح بزرگ است و نقش مهمی در آشفتگی‌های همسایگان خود به ویژه در کشور جنگ‌زده سوریه دارد. ترکیه در حال دست یافتن به اثر روزافزون در کشورهای بالکان غربی، مدیترانه شرقی و اخیرا در آفریقاست. علاوه بر اینها این کشور در جریان جنگ روسیه و اوکراین نیز اهمیت پیدا کرد و سال گذشته توافقیرا میانجی‌گری کرد تا غلات از اوکراین به سایر کشورها صادر شود.

بنابراین کشورهای خارجی به انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری این کشور که به دلیل عملکرد عجیب و غیرقابل پیش‌بینی اردوغان در آستانه یک فاجعه قرار دارد، اهمیت قائل می‌شوند. رفتار رجب طیب اردوغان در آستانه انتخابات، می‌تواند نظام این کشور را از یک دموکراسی معیوب به یک دیکتاتوری کامل بدل کند.

در گزارش اکونومیست آمده است: اردوغان که از سال 2003 به مقام نخست وزیری ترکیه منصوب شد، نتوانسته وعده‌های خود را آنچنان که باید عملی کند. در سالهای ابتدایی دولت او، ثبات اقتصادی و سیاسی جدیدی در کشور ایجاد شد، اعتبار ژنرال‌هایی که در سیاست مداخله می‌کردند از بین رفت، اصلاحات اقتصادی وارد شد و حتی وضعیت کردهای ترکیه نسبت به قبل بهبود یافت. و البته آغاز رسمی مذاکرات درباره پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در سال 2005 یکی از اقدامات قابل توجه اردوغان بود.

استبداد تدریجی اردوغان

اما هر چه ارودغان بیشتر در قدرت ماند، مستبدتر شد. پس از 11 سال تصدی مقام نخست وزیری، به عنوان رئیس جمهور ترکیه انتخاب شد و بر آن شد که این مقام نه چندان قدرتمند را به مقام برتر کشور تبدیل کند. در کودتای سال 2016 او شغل هزاران نفر را گرفت یا آنها را برای اتهاماتی کوچک زندانی کرد.

اردوغان در این سالها رسانه‌ها را به ابزار تبلیغات پروپاگاندای دولت تبدیل کرده، اینترنت را سانسور کرده، منتقدان و رهبران اپوزیسیون را زندانی و سیستم قضایی را به وسیله‌ای برای آزار مخالفان خود قرار داده است.

اکنون با نزدیک شدن به سومین دهه حضور اردوغان در منصب قدرت، او در حال صدور دستورات به کسانی است که به قدری از او وحشت دارند که نمی‌توانند اشتباهاتش را گوشزد کنند. اعتقادات نامتعارف او به سیاست اجتماعی تبدیل شده‌اند و سیاستی دلخراش را بر بانک مرکزی که پیش‌تر یک نهاد مستقل بود اعمال کرده است. او معتقد از که راه فرار از تورم، کاهش نرخ بهره و ارزان‌تر کردن پول است. همین رویکرد باعث شده اکنون تورم ترکیه به 64 درصد برسد. استاندارهای زندگی در این کشور در حال از بین رفتن هستند و مردم آن عصبانی‌تر شده‌اند.

رای دهندگان در حال عقب‌نشینی هستند. سه سال پیش حزب آقای اردوغان در انتخابات شهرداری سه شهر بزرگ آنکارا، استانبول و ازمیر شکست خورد. نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که اگر اپوزیسیون در حمایت از بهترین نامزد خود متحد شود و انتخابات کمابیش بدون تقلب انجام شود، ممکن است اردوغان چهار ماه دیگر ریاست جمهوری را از دست بدهد.

در حالی که تنها چند ماه به انتخابات ریاست جمهوری ترکیه باقیست، اخیرا اردوغان مهم‌ترین رقیب انتخاباتی خود را زندانی و از فعالیت سیاسی منع کرد. همچنین دولت در حال اعمال فشار به دادگاه قانون اساسی برای متوقف کردن حزب دموکرات خلق، بزرگترین حزب کردی است. حزبی که اکثر رهبران آن اکنون در زندان به سر می‌برند. حساب‌های بانکی این حزب مسدود کرده است. این در حالی است که اپوزیسیون به آرای کردهای ترکیه برای شکست دادن اردوغان نیاز دارد.

ترس رهبران غربی از انزوای ترکیه

اما رهبران غربی و اروپایی از نقد اردوغان پرهیز کرده‌اند زیرا از آنچه ممکن است پس از منزوی کردن کشوری مانند ترکیه اتفاق بیفتد ترس دارند. آنها می‌دانند که خشمگین شدن رئیس جمهور منزوی ترکیه می‌تواند آشوب بزرگی به پا کند. ممکن است اردواغان جنگ‌های قلمرویی شدیدتری با یونان و قبرس آغاز کند و می‌تواند اوضاع را در سوریه پیچیده‌تر سازد. او همچنین می‌تواند با ادامه ممانعت از پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، وضعیت اوکراین را دشوارتر کند.

از سوی دیگر ترکیه به ویژه برای احیای اقتصاد شکست خورده خود به غرب نیاز دارد. اگرچه مذاکرات عضویت آن در اتحادیه اروپا ممکن است به بن بست رسیده باشد، اما همچنان امیدوار است که اتحادیه گمرکی ارتقا یافته و توسعه یافته با این اتحادیه، رشد اقتصادی را تقویت کند.

ترکیه باید راهی برای احیای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیابد که در نتیجه عدم اطمینان سیاسی و اقتصادی، سقوط کرده است. این کشور برای بهبود بهره‌وری پایین خود به فناوری غربی متکی است و سلاح‌های غربی، به ویژه هواپیماهای جنگنده آمریکایی را نیاز دارد. اگر اردوغان به دموکراسی پشت کند و به جمع دیکتاتورها بپیوندد، نمی‌تواند هیچ یک از این موارد را تضمین کند.

این مساله به رهبران غربی قدرت چانه‌زنی می‌دهد. اردوغان مانند قلدری است که ترس را دست‌مایه‌ای برای اقدامات خود قرار می‌دهد. همانطور که این کار را برای همسایگان خود در خاورمیانه انجام داده است. دولت‌های غربی باید پیش از انتخابات با مذاکره خصوصی و عمومی با اردوغان میزان اهمیت به رفتار او را نشان دهند. هنوز هم برای عقب نشاندن اردوغان از پرتگاه دیکتاتوری دیر نیست اما غرب باید از هم اکنون به او هشدار دهد.