چین تا لحظه آخر با عضویت ایران در بریکس مخالفت کرد

به گزارش تجارت‌نیوز ، سیریل رامافوسا رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، در یک سخنرانی مطبوعاتی با رهبران سایر کشورها در 24 اوت اعلام کرد که بریکس از آرژانتین، مصر، امارات، عربستان سعودی، اتیوپی و ایران برای عضویت در این گروه دعوت کرده است. افزایش یک باره اعضای یک گروه به دو برابر، در سالهای اخیر بی‌سابقه بوده است.

چین برای مدت طولانی از جذب اعضای جدید حمایت می‌کرد، اما سایر کشورها آن سطح از اشتیاق را نشان نداده بودند. کاملا واضح بود که هند در برابر گسترش و افزایش تعداد اعضا مقاومت می‌کرد و نگران جهتی بود که چنین حرکتی در پیش خواهد گرفت. با ریاست چین و سپس آفریقای جنوبی در سال‌های متوالی، نشانه های تغییر، روشن تر می‌شد.

مقاومت هند نیز در برابر درخواست‌های کشورهای مختلف برای ورود به این گروه کمتر شد. علناً اعلام شد که رئیس‌جمهور ایران با نارندرا مودی، نخست وزیر هند، در خصوص عضویت در بریکس گفتگو داشته است. رویکردهای مشابهی از سوی کشورهای مختلف دیگر نیز انجام شد. افزایش فشار دیپلماتیک به هند برای موافقت با افزایش تعداد اعضا شدت گرفت و مقاومت در مقابل این درخواست‌ها برای هند غیرممکن شد.

درست قبل از آغاز اجلاس، هند اعلام کرد که در مورد گسترش بریکس دیدگاه مثبتی دارد.

هنگامی که هیئت‌ها به ژوهانسبورگ رسیدند، همه کشورها - به جز یکی - فهرست اولیه‌ای از نامزدهای مورد نظرشان برای عضویت در بریکس را به همراه داشتند. روسیه و آفریقای جنوبی فهرستی متشکل از سه کشور ارائه کرد؛ چین چهار کشور را نامزد کرد و هند، با پنج نامزد، بزرگترین لیست را به خود اختصاص داد. یکی از مقامات آگاه گفت: دیدن هندی ها با بزرگترین لیست کشورهای پیشنهادی برای عضویت، کمی شگفت انگیز بود.

تنها کشوری که هیچ لیستی برای ارائه نداشت، برزیل بود. در حالی که لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیس جمهور برزیل، در آستانه اجلاس بریکس حتی در مورد حمایت از آرژانتین و ونزوئلا صحبت کرده بود، منابع دیپلماتیک گفتند که مقامات برزیلی هیچ نامزدی برای عضویت در گروه بریکس معرفی نکردند.

گفته می‌شود که فهرست اولیه نامزدهای اولویت دار روسیه، شامل کشورهای اندونزی، عربستان سعودی و آرژانتین بوده است. لیست چین نیز همین کشورها به اضافه مصر بود. پنج کشور پیشنهادی هند کشورهایی بودند که با دهلی آنها مشارکت استراتژیک داشت. لیست هند شامل اندونزی نیز می‌شد که پس از موافقت همه اعضا از رقابت خارج شد.

جوکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی روز پنجشنبه، بیانیه ای صادر کرد که جاکارتا «عجله ندارد» و می‌خواهد مسائل عضویت را بیشتر «بررسی» کند.

با این حال، منابع، گمانه‌زنی‌ها مبنی بر مردد بودن اندونزی به دلیل برنامه های ضدغربی این گروه را رد کردند و خاطرنشان کردند که رئیس جمهور اندونزی در آفریقای جنوبی وقتی از چراغ سبز برای ورود جاکارتا مطلع شد، خوشحال به نظر می‌رسید. دلیل رسمی ارائه شده توسط جاکارتا به اعضای بریکس این بود که برخی از مصوبات و قوانین داخلی وجود دارد که درباره آن‌ها تایید اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا(آسه آن) ضرروی است.

ضمناً، منابع اصرار داشتند که اندونزی به طور رسمی درخواست عضویت نکرده است. ظاهرا این کشور قبلا از طریق چین به صورت شفاهی علاقه خود را برای عضویت در بریکس ابراز کرده است.

چین قوی ترین حامی عربستان سعودی بود

پس از انصراف اندونزی، بحث نامزدی ایران با شدت بیشتری مطرح شد. چین قوی ترین حامی عربستان سعودی بود که به شدت برای عضویت سعودی‌ها لابی می‌کرد، اما سایر اعضا احساس می کردند که باید تعادل منطقه ای برقرار شود. علاوه بر این، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، فعالانه وارد لابی‌گری شخصی با هر یک از کشورهای عضو شده بود و این امر، رد کردن او را از نظر دیپلماتیک چالش برانگیز می‌کرد.

در حالی که روسیه به شدت از نامزدی ایران حمایت می‌کرد، اما در کمال تعجب، چین اظهار تردید می‌کرد. به گفته منابع آگاه، چین حتی لزوم گسترش گروه با اضافه کردن تعداد زیادی از اعضای جدید را زیر سوال برد.

امسال، چین با میانجی گری توافقی بین عربستان سعودی و ایران برای احیای روابط دیپلماتیک دو کشور پس از هفت سال قطع رابطه، به یک پیروزی بزرگ دیپلماتیک در غرب آسیا دست یافت.

اکثر ناظران از مذاکرات استنباط کردند که شور و شوق چین احتمالاً به دلیل مخالفت های عربستان سعودی تا حدودی کاهش یافته است. این در شرایطی است که پکن و ریاض در سال های اخیر به‌طور پیوسته به هم نزدیک تر شده اند. همچنین به نظر می‌رسد که سعودی‌ها چندان خوشحال نیستند که امارات نیز به عنوان عضو جدید به گروه اضافه می‌شود.

نشریهThe Wire دریافته است که هند به این نتیجه رسیده بود که اگر عربستان سعودی وارد بریکس شود، عضویت ایران می‌تواند موجب موازنه باشد.

یک منبع دیپلماتیک گفت: در طول مذاکرات، بحث نامزدی ایران باعث شد که تقریباً به نظر برسد چین در مقابل سایر اعضای گروه بریکس قرار داد. چین با درک فضای حاکم بر اتاق مذاکره و به این علت که تمایل نداشت به عنوان مانع تراش جمع دیده شود، در نهایت به عضویت ایران رضایت داد.

منبع: انتخاب