ایران دیگر به‌واسطه تحریم‌های غربی فلج نیست

پس از گذشت بیش از یک سال از توافق اعضای اوپک، اینک دو نظر وجود دارد؛ برخی از اعضا قیمت نفت 70 دلاری را مطلوب می‌دانند و بعضی دیگر برای جلوگیری از افزایش تولید شیل اویل، از قیمت 60 دلاری سخن می‌گویند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، عامل این تفاوت دیدگاه، نظرات مختلف درباره این است که آیا قیمت 70 دلار، شرکت‌های شیل آمریکایی را به سوی یک افزایش تولید سوق می‌دهد و می‌تواند سبب سقوط (دوباره) قیمت‌ها شود یا نه؟ به این ترتیب، محدودیت تولید اوپک به عنوان یکی از عواملی که به بازسازی چندماهه بازار نفت کمک می‌کند، با تردیدهایی مواجه است.

این روزنامه آمریکایی به نقل از وزیر نفت کشورمان نوشت: ایران خواهان آن است که اوپک، قیمت نفت را حدود 60 دلار برای هر بشکه نگه دارد تا تولیدکنندگان شیل مهار شوند، زیرا جهش قیمت به حدود 70 دلار، تشویق‌کننده تولید بیشتر نفت شیل در آمریکا خواهد بود.

این رقم کمی پایین‌تر از قیمت 65 دلار و 49 سنت برای شاخص بین‌المللی برنت و قیمت 62 دلار و چهار سنت برای شاخص نفت خام آمریکا در روز جمعه (18 اسفند) است.

شرکت‌های تولیدکننده شیل با استفاده از فناوری‌هایی که به آنها امکان می‌دهد با توجه به قیمت نفت تولید خود را کاهش یا افزایش دهند، نسبت به تولیدکنندگان بزرگ عضو اوپک چابکی بیشتری دارند.

از سوی دیگر، عربستان توانایی نفت شیل برای آسیب زدن به بازار را کم اهمیت توصیف و اعلام کرده که توافق اوپک با بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان یعنی روسیه، مانعی در برابر تولید آمریکاست.

روسیه و 9 تولیدکننده دیگر نفت به توافق محدودسازی سقف تولید اوپک پیوسته‌اند و در مجموع حدود 2 درصد از عرضه نفت جهان را متوقف کرده‌اند.

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، در ماه ژانویه (دی-بهمن) امسال در مجمع اقتصاد جهانی در داووس سوئیس اعلام کرد: من کابوس نمی‌بینم که نفت شیل باز خواهد گشت و ما را کلافه خواهد کرد.

یک ماه بعد، الفالح اعلام کرد اوپک در سال جاری میلادی به محدودیت تولید خود پایبند باقی خواهد ماند، حتی اگر این مسئله به معنای کمتر شدن عرضه نفت نسبت به تقاضای آن باشد.

این اظهارنظر سبب شد قیمت نفت بالا برود.
آقای فالح هرگز به طور علنی خواهان قیمت نفت 70 دلاری نشده است. به طور خصوصی، مسئولان عربستانی می‌گویند آنها خواهان آن سطح قیمت هستند تا درآمد لازم را برای طرح‌های هزینه‌ای جاه‌طلبانه اقتصادی و نظامی ولیعهد عربستان محمد بن سلمان، تامین و از عرضه اولیه سهام آرامکو حمایت کنند.

واکنش تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا به نفت 70 دلاری در ماه ژانویه امسال، به مرکز توجه تبدیل شد که در آن زمان قیمت شاخص نفت خام برنت از آن سطح عبور کرد.

پس از آغاز روند بازسازی بازار در پی توافق اوپک در سال 2016 میلادی، تولیدکنندگان نفت شیل به طور کلی تولید خود را افزایش داده‌اند، به گونه‌ای که تولید روزانه نفت آمریکا در طول یک سال، از کمتر از 9 میلیون بشکه در روز به بیش از 10 میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

آرتم آبراموف، کارشناس موسسه مشاوره ریستاد انرژی از نروژ، اعلام کرد: اگر میانگین قیمت نفت در سال آینده میلادی 70 دلار باشد، سبب افزایش 600 هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت آمریکا در مقایسه با سطح تولید در قیمت 60 دلار خواهد شد.
آژانس بین‌المللی انرژی در هفته جاری اعلام کرد که تولید نفت شیل تاکنون به قدری افزایش یافته که بر این اساس، تقاضا برای نفت خام اوپک تا سال 2020 کمتر از سطح تولید کنونی آن باقی خواهد ماند.

مسئولان اوپک گفتند نگرانی درباره تولید نفت شیل به احتمال زیاد مسئله اصلی در نشست آینده اوپک در ماه ژوئن (خرداد-تیر) در وین خواهد بود.

زنگنه اعلام کرد: ایران برای بازگشت محتاطانه بخشی از تولید خود اصرار می‌کند و این مسئله احتمالا کمی به قیمت نفت فشار منفی وارد می‌کند. این کشور روزانه حدود 3 میلیون و 800 هزار بشکه نفت تولید می‌کند و می‌تواند روزانه 100 هزار بشکه به تولید خود بیفزاید.

زنگنه اعلام کرد: اوپک در ماه ژوئن برای کنار گذاشتن بخشی از محدودیت‌های کنونی تولید، توافق خواهد کرد. عربستانی‌ها آمادگی خود را برای بحث درباره این مسئله اعلام کرده‌اند.

بحث درباره قیمت‌ها نشان‌دهنده تحولی در سازوکارهای درونی اوپک است. در گذشته، ایران مدت‌ها طرفدار قیمت‌های بالاتر نفت بود و عربستان هم نگاه متفاوتی نسبت به رویکرد فعلی داشت.

این تحول تا حدی منعکس‌کننده سازوکارهای جدید در سیاست و اقتصاد هر دو کشور است. طبق اعلام صندوق بین‌المللی پول، ایران که دیگر با تحریم‌های غربی فلج نشده، خواهان قیمت نفت تنها حدود 57 دلار و 20 سنت برای هر بشکه است تا بتواند بودجه خود را متوازن کند. عربستان برای پوشش هزینه‌های بی‌سابقه ملی خود در سال جاری میلادی، نیازمند قیمت نفت 70 دلار است.

روسیه به احتمال زیاد عاملی مهم در هر بحث اوپک درباره قیمت نفت است. اگرچه روسیه عضو اوپک نیست، کاهش تولید این کشور قدرت نفوذ ویژه به آن در اوپک اعطا کرده است.

الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، ماه گذشته به رسانه‌های دولتی این کشور اعلام کرد: قیمت نفت حدود 64 دلار رضایت‌بخش است.

این تفاوت دیدگاه‌ها همچنین نشان‌دهنده فرصتی برای زنگنه به عنوان باسابقه‌ترین وزیر نفت اوپک است تا دوباره قدرت خود را اعمال کند. او توانست با مذاکره، وضعی استثنایی برای ایران ایجاد کند که به جای کاهش، تولید خود را به سقفی معین محدود کرده و بتواند پس از پایان تحریم‌های هسته‌ای، تلاش برای احیای صنعت نفت خود را پیگیری کند.

زنگنه به تلاش‌های پیشین اوپک برای رقابت با تولید نفت شیل نظر مساعدی نداشت. او به وال استریت ژورنال گفت که نشست هفته گذشته در ایالت تگزاس آمریکا میان مسئولان ارشد اوپک و مدیران صنعت شیل آمریکا غیرضروری بوده است، زیرا تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا نمی‌توانند به توافقی جامع درباره تولید دست یابند.

وی گفت: صنعت شیل آمریکا 1000 نهاد را در بر دارد، آن‌ها اتحادیه (تولیدکنندگان شیل) ندارند.

وزیر نفت ایران افزود: کاهش تولید تنها چیزی است که اوپک برای مدیریت بازار در اختیار دارد.

منبع: ایرنا