ضررهای تاخیر در توسعه میادین مشترک غرب کارون

در تحقق این اهداف، توسعه میادین مشترک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در اکثر قریب به اتفاق اسناد بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است.

به گزارش تجارت‌نیوز، تعداد قابل توجه میادین مشترک (28 میدان مشترک نفتی و گازی با ظرفیت حدودی 23 میلیارد بشکه نفت و 16 تریلیون متر مکعب گاز قابل استحصال معادل 15درصد از کل ذخایر نفتی و 35درصد از کل ذخایر گازی کشور) و مساله مهاجرت سیال هیدروکربوری در میادین نفت و گاز در کنار ملاحظات سیاسی و امنیتی مربوط به توسعه این میادین، اهمیت توجه به توسعه این میادین را دوچندان می‌کند.

با توجه به تمرکز میادین مشترک نفتی خشکی در مرزهای جنوب غرب کشور (در همسایگی کشورعراق)، توسعه این میادین به‌عنوان «تمدن نوین نفتی» یکی از اصلی‌ترین رسالت‌های وزارت نفت و شرکت ملی نفت بوده و شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) از این حیث، بازوی اصلی شرکت ملی نفت به‌شمار می‌رود.

آنچه شکل‌گیری این تمدن را از سایر مناطق نفتخیز کشور متمایز می‌سازد را می‌توان در چند محور بررسی کرد که از آن جمله باید به «استفاده از مدل قراردادی بیع متقابل در توسعه اکثر قریب به اتفاق این میادین»؛ «زیست‌بوم خاص این منطقه (تالاب هورالعظیم به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها)»، «وجود بقایای جنگ تحمیلی در اکثر نقاط منطقه»، «گستردگی مخازن و دشواری‌های ناشی از ناهمگونی» و ویژگی‌های خاص مخازن (حجم ذخیره فراوان و نیاز سریع به روش‌های ازدیاد برداشت) اشاره کرد. در حوزه غرب کارون بیش از 13 میدان وجود دارد که بر اساس آخرین مطالعات، برآورد نفت درجا برای میادین آزادگان و یادآوران 67 میلیارد بشکه است که عمده آن نفت فوق سنگین صادراتی است.

مطالعه و توسعه این میادین از نیمه دوم دهه 70 با حضور شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای بیع متقابل شروع شده و هم‌اکنون توسط پیمانکاران داخلی و خارجی در حال انجام است. بر اساس برنامه توسعه فاز 1 این میادین، پیش‌بینی می‌شد تا پایان سال 1397، مجموع تولید این میادین به 550 هزار بشکه در روز برسد که تاکنون، بیش از 300 هزار بشکه از این میزان محقق شده و انتظار می‌رود این رقم تا پایان سال به 400 هزار بشکه در روز برسد.

قطع همکاری برخی از شرکت‌های خارجی به‌دلیل شرایط تحریم از عمده‌ترین دلایل انحراف از این برنامه بوده است. با عنایت به مقدمات بیان شده، خسارات ناشی از تأخیر در توسعه این میادین مشترک را می‌توان در ابعاد مختلف بررسی کرد.

برای مثال باید به کاهش قدرت نفوذ و توان مانور در بازار اشاره کرد. کشورهای تولید‌کننده و صادر‌کننده نفت خام در صورتی می‌توانند در بازار نفت تاثیر‌گذار باشند که ظرفیت تولید واقعی قابل توجهی ایجاد کرده و این ظرفیت تولید با حداکثر مصرف داخلی و حداقل صادراتی، اختلاف معنی‌داری داشته باشد. طبیعتا این تأخیر در توسعه میادین مشترک می‌تواند منجر به از دست رفتن بخشی از سهم فعلی بازار شود.

در کنار آنها افزایش ریسک برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی نیز حائز اهمیت است؛ چرا که در صورت عقب افتادگی قابل توجه از کشور همسایه، طبعا قدرت چانه زنی شرکت ملی نفت در مذاکرات سرمایه‌گذاری جهت توسعه میادین نیز کاهش می‌یابد. لذا در یک نگاه کلان، لزوم اتخاذ رویکردی بلند مدت، یکپارچه و به دور از نگاه جزیره‌ای و بسیج تمامی دستگاه‌های ذینفع به روشنی نمایان بوده و مخاطرات غفلت از این مساله را تا حد قابل توجهی برای تمامی مسئولان ذیربط برجسته می‌سازد.

وزارت نفت و به تبع آن شرکت متن با در نظر گرفتن این ظرفیت‌های قابل توجه، همزمان با آغاز به کار فعالیت‌های دولت یازدهم، نسبت به اجرای فعالیت‌های توسعه‌ای بر مبنای طرح‌ها و پروژه‌های دارای اولویت اقدام کرده و غرب کارون را در راس پروژه‌های نفتی اولویت دار در دستور کار قرار داده است.

منبع:‌ ایران