دولت ترامپ یک روز پیش از اجرایی شدن تحریم‌های نفتی علیه ایران در چهارم نوامبر از مواضع خود مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران عقب‌نشینی کرد و به هشت کشور مجوز ادامه خرید نفت از این کشور را داد. به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از اویل‌پرایس، هشت کشور کره جنوبی، تایوان، ترکیه، یونان، ژاپن، چین، هند و ایتالیا به شرط آنکه واردات نفت از ایران را در ماه‌های آینده کاهش دهند، اجازه خواهند داشت فعلا و برای میزان محدودی از ایران محصولات نفتی خریداری کنند. چند کشور اروپایی دیگر هم درخواست معافیت از تحریم‌ها را داشتند، اما درخواست آنها رد شد. به این ترتیب و با ارائه این معافیت‌ها به نظر می‌رسد دولت ایالات متحده دست‌کم برای مدت کوتاهی از مواضع خود برای به صفر رساندن فروش نفت ایران کوتاه آمده است. به عقیده تحلیل‌گران متقاعد کردن کشورها برای توقف کامل خرید نفت از ایران از همان ابتدا امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسید. از یک‌سو حتی اگر دولت ترامپ می‌تواست با اعمال فشار این مساله را عملی کند، دست ایران برای دور زدن تحریم‌ها باز است و می‌تواند با مکانیسم‌هایی چون کالا به جای نفت یا با استفاده از ارزهای غیردلاری همواره مقداری از صادرات نفت خود را حفظ کند. از سوی دیگر، بازار جهانی نفت در حال حاضر با کمبود عرضه مواجه است که این مساله افزایش قیمت‌ها را در سال جاری میلادی به دنبال داشته است. صفر شدن صادرات ایران می‌تواند بازار جهانی را با چالش‌های بسیاری مواجه کند. ماه گذشته قیمت نفت در مقایسه با بالاترین نرخ آن -85 دلار به ازای هر بشکه- حدود 15 درصد کاهش یافت. اگرچه تولید ایالات متحده و اعضای اوپک به سرعت در حال افزایش است، با این حال هنوز مشخص نیست که این کشورها تا چه حد ظرفیت مازاد تولید دارند. این مساله نگرانی‌هایی را در میان سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نفتی به وجود آورده است. به این ترتیب کاخ سفید فضای زیادی برای مانور ندارد. به‌رغم اینکه نگرانی‌هایی در مورد کاهش تقاضای نفت در سال 2019 وجود دارد، اما مهم‌ترین ترس در حال حاضر این است که توقف ناگهانی عرضه ایران موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود و بسیاری از واردکنندگان بزرگ نفت برای جایگزین کردن منابع خرید خود به مشکل بر خواهند خورد. به عقیده تحلیل‌گران، عریستان سعودی ممکن است بخشی از خسارات ناشی از کاهش عرضه ایران را جبران کند؛ اما این روند در بلندمدت به شکل قابل ملاحظه‌ای بازار را آسیب‌پذیر می‌کند. مشتریان بزرگ چون هند و چین نمی‌توانند تمام خرید نفتی خود از ایران را متوقف کنند. از این رو رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفته با انعطاف بیشتری در قبال ایران برخورد کند و به برخی کشورها معافیت‌هایی بدهد. بر اساس برآورد کارشناسان، طی ماه‌های آینده عرضه نفت ایران به بازار حدود 800 هزار بشکه دیگر در مقایسه با ماه سپتامبر کاهش خواهد یافت و به طور کلی صادرات ایران به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید. اگرچه در حال حاضر کمبودی در بازار وجود ندارد اما بازار در فصل زمستان و به دنبال تقاضای بیشتر با چالش‌هایی مواجه می‌شود. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که قیمت نفت حدود 78 دلار به ازای هر بشکه باقی خواهد ماند. از سوی دیگر ظرفیت مازاد تولید اوپک دو سال پیش حدود چهار تا پنج میلیون بشکه در روز بوده و در حال حاضر در هر 30 روز حدود 700 هزار بشکه دیگر به این ظرفیت مازاد تولید اضافه شده است. اگر رئیس‌جمهور آمریکا در مورد به صفر رساندن صادرات ایران جدی باشد، قیمت‌ها نیز افزایش خواهد یافت و این بهابی است که دولت ترامپ نمی‌خواهد آن را بپردازد. با توجه به انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا این مساله می‌تواند به اختلافات و مشکلات حزبی دامن بزند. از این رو ترامپ فعلا و برای مدتی تصمیم گرفته تا با اعطای معافیت به هشت کشور تا حدی از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند. به‌رغم این امتیازات، سخنگوی معاون وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرده که همچنان در مورد به صفر رساندن صادرات نفت ایران جدی است و فشارهای بیشتری علیه ایران اعمال خواهد شد. با این حال و با توجه به افزایش قیمت‌ها به نظر می‌رسد اگر ترامپ موفق شود قیمت نفت را در سطوح قابل تحملی نگه دارد می‌تواند به فشارهایش علیه ایران ادامه دهد، در غیر این صورت روند اجرای کامل تحریم‌ها به زمان بیشتری نیاز دارد.
