آینده بهای نفت چه می‌شود؟ / احیای تولید عربستان تا پایان سپتامبر عملی نیست

دوشنبه هفته گذشته و به دنبال نگرانی‌ها از اختلال عرضه پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان، بهای نفت تنها در یک روز با رشد 15 درصدی مواجه شد.

این حملات جریان تولید 5.7 میلیون بشکه از نفت بزرگ‌ترین صادرکننده نفت در جهان را دچار اختلال کرده است.

در حالی‌ که وزیر انرژی عربستان اعلام کرده تا پایان ماه سپتامبر وضعیت تولید این کشور به سطح عادی بازمی‌گردد، برخی تحلیلگران معتقدند، بازیابی کامل بیش از این طول خواهد کشید.

این اختلال چه تغییری در قیمت نفت به‌وجود خواهد آورد؟ ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه شرکت اف‌جی‌ای در گفتگو با تجارت‌نیوز به چند پرسش در این زمینه پاسخ می‌دهد:

با توجه به تشدید تنش‌ها در منطقه و اتفاق جدیدی که برای تاسیسات نفتی عربستان افتاده، شما بازار نفت را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در دو ماه اخیر چند اتفاق در بازار نفت افتاده است. اول آنکه رشد تقاضای نفت در سال جاری بسیار آهسته شده و این رکودِ رشد تقاضا در واقع وابسته به رکود اقتصادی در خیلی از کشورهاست. در عین حال، در سطح کل هم یک رکود اقتصادی پنهانی پیش روست که هنوز مشخص نیست چه زمانی با آن مواجه شویم؛ اما علائم آن در برخی بخش‌های اقتصاد دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، آمار فروش خودرو و مصرف سوخت در بخش حمل‌ونقل، به‌ویژه در کشورهای آسیایی که در این زمینه پیشرو هستند، بسیار کُند شده است.

این اتفاق موجب شده فشارِ روبه‌پایین قیمت را داشته باشیم و به همین دلیل، شرکت ما اعداد و پیش‌بینی تقاضا برای سال 2019 و 2020 را در مقایسه با سه ماه پیش کاهش داده است.

در عین حال موضوع توافق کاهش تولید مطرح است که بر اساس آن کشورهای عضو اوپک و تولیدکنندگان غیراوپکی باید زیر سقف مد نظر تولید نفت را انجام بدهند. در آن زمان هنوز مشخص نبود که آیا این توافق تمدید بشود. اما زمانی که این توافق تا مارس 2020 تمدید شد، فشار قیمتی روبه‌پایین هم کمتر شد. عربستان در چند ماه اخیر 500 هزار بشکه کمتر از سقف مشخص‌شده نفت تولید کرده تا بتواند قیمت‌ها را بالا نگه دارد.

به‌جز این دو اتفاق، جنگ تجاری آمریکا و چین هم موجب شده مناسب مربوط به جابجایی نفت خام خاورمیانه میان چین و آمریکا به‌هم بخورد.

از سوی دیگر هرچه به پایان سال و تغییر قوانین کشتیرانی و اجرای تصمیم سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) از ابتدای سال 2020 نزدیک‌تر می‌شویم، تقاضا برای نفت بیشتر می‌شود که این مساله هم می‌تواند قیمت‌ها را در شش ماه ابتدایی سال تا حدی بالا ببرد.

تصور ما این بود که در واقع قیمت‌ها از حدود 60 دلار به 65 دلار تا پایان سال 2019 برسد.

با توجه به جهش قیمتی هفته گذشته به دلیل کاهش تولید عربستان، میانگین قیمت در ماه سپتامبر بالاتر رفته اما میانگین ماه جاری تازه برای کل سپتامبر به حدود 62 تا 63 دلار رسیده است؛ یعنی قیمتی که ما برای ماه اکتبر (مهر-آبان) پیش‌بینی کرده بودیم.

ما همچنان فکر می‎کنیم که بازار به‌سرعت در حال هضم شوک قیمتی روز دوشنبه است. بنابراین اتفاقی که می‌افتد این است که دو یا سه دلار ریسک قیمتی باقی می‌ماند که آن هم تا یکی دو هفته آینده با وضعیت بازگشت نفت عربستان به بازار مشخص می‌شود.

وزیر انرژی عربستان اعلام کرده که تا پایان ماه سپتامبر تولید این کشور به سطح عادی باز می‌گردد. به نظر شما آیا بازیابی کامل تولید در این زمان امکان‌پذیر است؟

ما معتقدیم که این یک بلوف سیاسی است و بازیابی کامل حداقل تا پایان نوامبر (یعنی حدود دو ماه و نیم) طول می‌کشد. با این نگاه من فکر می‌کنم که شاهد قیمت‌های 63 تا 65 دلار تا پایان سال خواهیم بود و در نیمه اول سال 2020، مشروط بر این که وضعیت تولید اوپک تغییر بزرگی نکند، روند افزایش قیمت‌ها از 65 تا 70 دلار رخ خواهد داد.

نشست بعدی اوپک در ماه دسامبر انجام می‌شود و در این نشست تمدید این توافق و سطح تولید کشورها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اگر تغییری در این توافق صورت بگیرد و میزان پایبندی کاهش یابد، قیمت‌ها بار دیگر می‌تواند به محدوده 60 تا 65 دلار کاهش یابد.

بنابراین پیش‌بینی ما برای 9 تا 12 ماه آینده حدود 60 تا 70 دلار است.

اگر تا پایان هفته عربستان اعلام کند که ظرفیت تولید به حالت عادی بازگشته، در ماه دسامبر شاهد قیمت 63 دلار به‌جای 65 دلار خواهیم بود. این تنها اختلافی است که ممکن است پیش بیاید.

با توجه به اینکه دولت آمریکا به دنبال قیمت‌های پایین برای نفت است، پس از اتفاق روز دوشنبه و حمله به تاسیسات نفتی و نصف شدن جریان نفتی عربستان، برخی تحلیلگران پیشنهاد بازگشت معافیت‌ها برای مشتریان نفتی ایران را داده‌اند. چنین تصمیمی از سوی دولت آمریکا چقدر محتمل است؟

من فکر نمی‌کنم چنین اتفاقی بیفتد. آمریکا با آزاد کردن 10 تا 30 میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک نفتش به‌راحتی می‌تواند اختلال ایجادشده در بازار را حل کند و بسته به حجم آزادشده و زمان آن، می‌تواند قیمت نفت را بین سه تا 10 دلار کاهش دهد.

حتی راه‌اندازی خط اعتباری 15 میلیارد دلاری که از سوی مکرون پیشنهاد شده بود هم تنها زمانی امکان‌پذیر خواهد بود که دولت ایران بر سر میز مذاکره حاضر شود. به نظر من ایران پای میز مذاکره نخواهد رفت مگر اینکه کل تحریم‌ها برداشته شود.

برای مقابله با فشار قیمتی روبه‌بالا هم آمریکا نیازی ندارد با ایران مذاکره کند. اگر عربستان در حالت غیربحران چند صد هزار بشکه به تولید خود اضافه کند یا آمریکا 20 میلیون از 100 میلیون بشکه ذخایر استراتژیک نفت خود را به بازار عرضه کند، قیمت‌ها افزایش نخواهد یافت.

جدیدترین اتفاقات مربوط به نفت را می‎توانید در سلسله اخبار قیمت نفت تجارت‌نیوز ملاحظه کنید.