نفت ۲۰۰ دلاری چقدر محتمل است؟

مریم واعظی - در سال‌های گذشته همزمان با افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا و گمانه بسته شدن تنگه هرمز نشریه فرانسوی فیگارو احتمال داد که در صورت بسته شدن کامل تنگه هرمز قیمت نفت تا ۲۰۰ دلار افزیش پیدا کند.

ابوالفضل حسن‌بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با همین نگاه در ۲۱ مرداد ۹۸ مدعی شد که آمریکا به دنبال افزایش تنش، نا‌امنی در منطقه و بالا بردن قیمت نفت است.
این اتفاق در شرایطی رخ داد که قیمت جهانی نفت در سخت‌ترین سال‌های تحریمی ایران هم به ۲۰۰ دلار نرسید. تنها نقطه اوج قیمت نفت برنت در سال ۱۳۸۷ با نرخ ۱۴۰ دلار بود که البته آن زمان هم هنوز تحریم‌های سنگین علیه اقتصاد ایران وضع نشده بود. پس از این قیمت نفت روند کاهشی را طی کرد تا در تاریخ چهارم فروردین ماه سال ۱۳۹۹ به ۲۶ دلار رسید.

هشت ماه بعد از این تاریخ قیمت نفت برنت به ۴۹ دلار رسید و حالا نفت در طی یک سال گذشته به بالاترین نرخ قیمت خود یعنی ۶۲ دلار رسیده است اما علت این نوسانات قیمت در سال ۲۰۲۰ میلادی چیست و تا کجا امکان افزایش قیمت نفت وجود دارد؟

نفت ۲۰۰ دلاری دور از واقعیت است

فریدون اسعدی،کارشناس اقتصاد انرژی در گفتگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد که عدد ۲۰۰ دلار عددی نزدیک به واقعیت نیست، در بهترین شرایط اقتصادی دنیا همچین عددی وجود ندارد. کشورهای پیشرفته و کشورهای اصلی مصرف‌کننده نفت همواره تلاش کرده‌اند شدت مصرف انرژی یا نقش سوخت‌های فسیلی را در تامین انرژی کم کنند.

به گفته اسعدی کم شدن شیوع کرونا و خروج شیل آمریکا که حدود هشت تا ۹ میلیون بشکه در روز است احتمال افزایش قیمت نفت خام را برای سال ۲۰۲۱ افزایش می‌دهد اما فقط یک اتفاق خیلی خاص مثل جنگ یا تصادف نفتکش‌ها می‌تواند قیمت نفت را تا ۲۰۰ دلار افزایش دهد که البته احتمال بسیار ضعیفی است و نفت ۲۰۰ دلاری بسیار با واقعیت فاصله دارد.

وی تصریح کرد، قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ و پس از کرونا زیر ۱۰۰ دلار است.

تاثیر کاهش تولید نفت آمریکا

محمدعلی خطیبی، نماینده پیشین ایران در اوپک، کارشناس انرژی در گفتگو با تجارت‌نیوز ، می‌گوید:گر شرایط کرونا بهتر شود وضعیت تقاضا در بازار بهتر می‌شود. البته ویروس‌های جهش‌یافته اجازه این بهبود تقاضا را نمی‌دهد و چنانچه برنامه‌های پیش‌گیرانه و کنترلی برای ویروس‌های جهش‌یافته اجرا شود، تقاضا بهتر می‌شود.

او ادامه می‌دهد: البته در این شرایط هم قیمت نفت به ۲۰۰ دلار نمی‌رسد. اینکه این روز‌ها، قیمت‌ نفت افزایش پیدا کرده بخشی ناشی از بهبود تقاضا پس ازآمدن واکسن و اقدامات کنترلی کرونا و بخش بیشتر هم مربوط به سرمایی است که در آمریکا و اروپا حاکم شده و سرما و یخ‌بندان تولید آمریکا را کم کرده است و علاوه بر این به احتمال خیلی زیاد با آمدن دموکرات‌ها روند تولید نفت آمریکا هم کند می‌شود. همچنین عوامل غیر اقتصادی مثل عوامل سیاسی تنها می‌تواند بر این میزان افزایش قیمت نفت تاثیر بگذارد.

اولین بار رستم قاسمی وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد، در تاریخ دی ماه ۱۳۹۰ مساله نفت ۲۰۰ دلاری در صورت تحریم ایران را مطرح کرد. پس از آن در سال‌های بعد بارها این احتمال از سوی دیگر مسئولان عنوان شد. اما قیمت نفت برنت که نزدیک‌ترین معیار برای قیمت نفت جهانی است به خصوص در دوران کرونا با کاهش قیمت همراه بود.

سایت اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) درگزارش پیش‌بینی قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ نوشته است کاهش فعالیت اقتصادی مربوط به بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ باعث تغییر تقاضای انرژی و عرضه طی سال گذشته شده است و در آینده نیز بر این الگوها تأثیر خواهد گذاشت. همچین در آینده استفاده از دیگر سوخت‌ها افزایش پیدا می‌کند و این سایت پیش‌یینی می‌کند قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۲ به طور متوسط ۵۵ دلار برای هر بشکه نفت باشد.