ایران فرصت صادرات گاز به اروپا را به قطر واگذار کرد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، قطر با شرکت نفت و گاز توتال دو قرارداد در زمینه صادرات گاز طبیعی مایع امضا کرد که از سال ۲۰۲۶ میلادی آغاز می‌شود. موضوعی که می‌تواند به معنای از دست رفتن فرصت صادرات گاز به اروپا برای ایران باشد. البته پیش از این هم دولت سیزدهم نشان داده بود که تمایلی برای استفاده از این فرصت ندارد و حتی در تأمین گاز شهروندان خود با مشکل مواجه است.

سعد شریده الکعبی، وزیر انرژی قطر، با اعلام خبر توافق ۲۷ ساله با شرکت فرانسوی و امکان صادرات سالانه ۳.۵ میلیون تن گاز طبیعی مایع، گفت: امضای این دو قرارداد که از سال ۲۰۲۶ میلادی اجرای آن آغاز می‌شود نشان‌دهنده تعهد دوحه به بازار انرژی اروپا به‌ویژه فرانسه است.

بر اساس این گزارش، قطر به همراه آمریکا و استرالیا از اصلی‌ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان محسوب می‌شود و کشورهای آسیایی به‌ویژه چین، ژاپن و کره جنوبی مشتریان اصلی خرید گاز طبیعی مایع از قطر هستند.

بی‌علاقگی ایران به صادرات گاز به اروپا

کشورهای اروپایی در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین برای جایگزینی گاز وارداتی از روسیه به قطر و دیگر کشورهای تولیدکننده روی آوردند. موضوعی که می‌توانست برای ایران هم یک فرصت باشد، اما دولت سیزدهم علاقه‌ای به صادرات گاز به اروپا نشان نداد و در دیپلماسی بین‌المللی خود به این سمت پیش نرفت.

اکنون نیز قرارداد قطر با توتال آخرین بارقه‌های امید را خاموش کرده است. این قرارداد برای ایران خبر خوشایندی نیست؛ چراکه به نظر می‌رسد ایران همانطور که نتوانست از جنگ میان روسیه و اوکراین برای رونق بازارهای انرژی بهره ببرد دیگر بازارها را هم به مرور زمان از دست داده است. البته در سال‌های اخیر دولت در تأمین گاز شهروندان خود، در سردترین روزهای سال، به‌ویژه در مناطق محروم عاجز مانده است.

در همین رابطه علی ماجدی، دیپلمات و سفیر سابق ایران در آلمان، به تجارت‌نیوز گفت: ایران فرصت‌های زیادی را از دست داده که بازار نفت و گاز از مهم‌ترین آنهاست؛ این امکان در زمان جنگ روسیه و اوکراین برای ایران وجود داشت که در سطح جهان به شکل شگفت‌آوری مطرح شود.

وی افزود: ایران از نظر منابع و ذخایر گازی دومین دارنده منابع دنیاست و در زمینه نفت هم چهارمین است. قرار گرفتن در چنین شرایطی نیاز به بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری دارد. درواقع چنین فرصتی نشان‌دهنده قدرتی اقتصادی است که همیشه به صورت بالقوه در کشور وجود داشت.

ماجدی تاکید کرد: ایران به علت تحریم‌ها نتوانسته این فرصت را بالفعل کند. برخی مسئولان ایران فکر می‌کردند از سرمایه‌های ایران فقط در حد سفت کردن پیچ‌های نفت باید استفاده کنند، اما بعد از تحریم‌ها با مشکل جدی سرمایه‌گذاری روبه‌رو شدند که دو فاکتور اصلی امنیت و سوددهی را ادر ایران از دست داد.

وی افزود: ایران حتی پیش از اینکه در تحریم قرار بگیرد نتوانست از منابع نفتی آنطور که باید و شاید استفاده کند و نهایت استفاده ما از منابع، عرضه مشترک آنها بود.

توسعه میادین نفت و گاز فراموش شد؟

ماجدی خاطرنشان کرد: حتی قبل از تحریم‌ها برداشت نفتی ایران در قراردادها بیشتر به صورت بای‌بک بود، اما در دنیا روش شیرینگ رایج بود. یعنی سرمایه‌گذار در منبع نفت شراکت می‌کرد و درصدی را کشور صاحب ذخایر و درصدی را سرمایه‌گذار برمی‌داشت و این موضوع حتی در مورد قرارداد توتال هم صدق می‌کرد. البته که توتال را هم از دست داده‌ایم.

وی ادامه داد: بهترین نمونه در زمینه برداشت از منابع نفتی و گازی پارس جنوبی است. در دورانی که بیژن زنگنه وزیر نفت بود ایران به اندازه قطر گاز تولید می‌کرد، اما در دوران هشت‌ساله ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد وضعیت فرق داشت و کشور عقب افتاده بود. در دولت کنونی نیز به سمت شرایط دولت احمدی‌نژاد بازگشتیم.

ماجدی با بیان اینکه فرصت زیادی برای توسعه ایران وجود ندارد، گفت: در ایران ماکزیمم 25 تا 30 درصد از منابع نفتی استفاده می‌شود. دنیا منتظر ایران برای رفع تحریم‌ها نمی‌ماند و به سرعت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر درحال حرکت است. مشخص نیست تا چه زمانی انرژی‌های فسیلی محبوب هستند و درحال حاضر دنیا به سمت بی‌نیاز شدن از انرژی‌های ایران پیش می‌رود.

او افزود: رقبا بسرعت از ایران پیشی گرفته‌اند. قطر دو قرار داد بسته که یکی با توتال و دیگری با یک شرکت آمریکایی است. در صورتی که حوزه، حوزه مشترک است و فرمول خاصی وجود ندارد. وقی شل به میدان آمد ما تحت تحریم بودیم و عملا نتوانستیم از این امکان استفاده کنیم.

ماجدی در پایان یادآور شد: تا تحریم‌ها لغو نشود و سرمایه‌گذار به ایران وارد نشود، شرایط همین است. شرکت‌های خارجی برای ایران دو فاکتور دارند، با سرمایه گذاری آن‌ها تکنولوژی و سرمایه وارد ایران می‌شود. در برداشت نفت وقتی کار به لایه‌های سخت‌تر می‌رسد و نیاز به حفاری‌های چاه‌های افقی وجود دارد یا در زمینه گاز که نیاز به تزریق گاز و تزریق آب است و فرمول های جدیدی وجود دارد که می توانند میزان برداشت از ذخایر درجا را افزایش بدهند.

برای اطلاعات بیشتر صفحه سوخت و انرژی را درتجارت‌نیوز دنبال کنید.