ایران با منابع غنی انرژی با ناترازی دست و پنجه نرم می کند
یکی از چالش‌های مهمی که امروز اقتصاد و محیط زیست کشور را تحت تاثیر قرار داده است، ناترازی انرژی یا همان عدم تعادل بین عرضه و تقاضای انرژی است. در واقع اینکه ایران با منابع غنی انرژی با ناترازی انرژی هم دست‌وپنجه نرم کند، در نگاه اول بسیار عجیب به نظر می‌رسد.
بررسی‌ها حاکی از این است که در شش سال گذشته تقاضای برق در مقایسه با ظرفیت نصب و تولید آن، افزایش زیادی داشته است و با این شــرایط پیش بینی می‌شود به دلیل کمبود برق، سال جاری بخش صنعت کشور با تعطیلی‌های گسترده و ضرر و زیان ناشی از قطعی برق روبه‌رو خواهد شد و ممکن است این تعطیلات به دو روز در هفته نیز برسد.
در واقع اگر روند اتفاق بیفتد، با احتساب تعطیلات آخر هفته و تعطیلات رسمی در فاصله ۹۰روزه تابستان، بسیاری از بنگاه‌ها بین ۲۷ تا 40 روز به دلیل قطعی برق تعطیل خواهند بود و طبق تجربیات گذشته خسارت ناشی از خاموشی‌ها در سال گذشته ۱۱۶هزار میلیارد تومان بوده است که با افزایش تعطیلی بنگاه ها، امسال این میزان افزایش چشمگیری خواهد داشت.
باید در نظر داشت که هشدار کارشناسان مبنی بر کاهش میزان تولید و عرضه در کنار موانعی که برخی بنگاه‌ها در رابطه با ثبت‌سفارش و تامین مواد اولیه و ملزومات تولید نیز دارند، ممکن است کمیابی و نایابی برخی از محصولات و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها را هم به دنبال داشته باشد.
مشکلی که به بحران تبدیل شده است
مدیر عامل شرکت ماکیان دارو گلستان تشدید قطعی برق و کاهش تولید بنگاه¬ها را موجب کاهش ارزش افزوده بخش صنعت دانست و گفت: این امر یقینا رشد اقتصادی کشور را تهدید خواهد کرد.
دکتر مسعود پناهی با تاکید بر اینکه موضوع ناترازی مصرف و تولید انرژی برق در ایران از مرحله مشکل گذشته است، توضیح داد: این مشکل اکنون به یک بحران تبدیل شده است و با روند فعلی احتمالا تا ۱۵سال آینده، ایران می‌تواند تنها۳۰ درصد انرژی موردنیاز در بخش برق را در داخل تولید و تامین کند و شکاف ناترازی برق بسیار بیشتر خواهد شد.
وی میــزان افزایش مصـرف برق طی سال‌های اخیر را 160 درصد برشمرد و افزود: این میزان در شرایطی است که در تولید ناخالص داخلی رشد چنـــدانی نداشته‌ایم و به نظر می‌رسد عمده این مصرف برای استفاده از سیستم‌های سرمایشی در بخش خانگی بوده است. از طرفی شدت مصرف انرژی که به ازای هر واحد تولید محاسبه می‌شود، طی ۱۰سال اخیر ۴۶ درصد بیشتر از مقدار رشد اقتصادی بوده است و از نظر قیمت هم، اگر تورم را لحاظ و اعمال و تعدیل کنیم، نتیجه می¬گیریم که قیمت واقعی برق در ایران نیز سیر نزولی داشته است و این یک موضوع بسیار جدی است.
دکتر پناهی قطعی برق گسترده در بنگاه‌ها را منجر به ایجاد دو آسیب عنوان کرد و گفت: در بخش اول تولیدات شرکت‌ها طی فصل تابستان با تعطیلی‌های پیش‌آمده میانگین ۲۷ تا ۳۰درصد کاهش پیدا می‌کند و این در حالی است که بنگاه‌ها بدون آنکه تولید کنند باید حقوق کارکنان، بیمه و مالیات و ... را پرداخت کنند. علاوه بر این، کاهش میزان تولید باعث افزایش قیمت تمام‌شده محصولات و کاهش سودآوری بنگاه نیز می‌شود. در نتیجه ضرر و زیان سهــامداران هم کاهش انگیـــزه‌ی سرمایه‌گذاری را به دنبال خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: این مسائل در شرایطی است که یکی از مشکلات مهم فعلی در کشور عدم تشکیل سرمایه است و عدم تشکیل سرمایه ثابت باعث تشدید این مشکل می‌شود. در واقع کاهش تولید، درآمد و سود بنگاه‌های حاضر در بازار سرمایه باعث می‌شود شاخص سهام این شرکت‌ها نیز تحت‌تاثیر قرار گرفته و بازار سرمایه به عنوان یکی از بازارهای مالی مهم ایران آسیب ببیند، از طرف دیگر کاهش میزان تولید و کاهش درآمد و سودآوری بنگاه‌ها تعدیل نیروی انسانی و افزایش بیکاری را دیر پی خواهد داشت.
رشد اقتصادی کشور از محل صنعت نیست
مدیرعامل شرکت ماکیان دارو گلستان با اشاره به اینکه در مجموع با نگاهی به رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲، می‌توانیم ببینیم که رشد بخش صنعت و معدن منفی بوده است، افزود: در اصل آنچه موجب رشد اقتصادی حدود ۵ درصدی سال گذشته شده است، از محل نفت بوده است؛ بنابراین تشدید قطعی برق و کاهش تولید بنگاه ها، ارزش‌افزوده بخش صنعت را در سال جاری قطعا کاهش می‌دهد و این امر بر اقتصاد کشور اثر مستقیم و منفی دارد.
دکتر پناهی بیان کرد: کاهش میزان تولید و کاهش عرضه از یک سو، در کنار موانعی که برخی بنگاه‌ها در زمینه ثبت‌سفارش و تامین مواد اولیه و ملزومات تولید نیز دارند از سوی دیگر، در ماه‌های آینده ممکن است باعث کمیابی و حتی نایابی برخی از محصولات شود و در واقع افزایش جدی سطح عمومی قیمت‌ها را به دنبال داشته باشد که این موضوع نیز تبعات منفی دیگری به همراه دارد.
اقتصاد پیش بینی پذیر، اولویت دولت چهاردهم
وی پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد را به عنوان یک اولویت مهم و اساسی خواند که باید در دستور کار دولت‌ها قرار گیرد، و توضیح داد: میزان غیر قابل پیش‌بینی بودن تغییرات ماهانه و هفتگی در بسیاری از مسائل و قیمت‌ها مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده که باید برای آنها تدابیری اندیشیده شود. برنامه‌ریزی اقتصاد ی نیازمند شفافیت و پیش‌بینی شرایط آیند ه است. به همین دلیل پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد ، ابزاری کمکی برای سرمایه‌گذار است تا بتواند برای آینــد ه برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کند .
دکتر مسعود پناهی بیان کرد: کشور د ر بخش اقتصاد نیازمند زیرساخت‌های بنیاد ی است تا بتواند نقشه راهی مشخص را پیش روی سرمایه‌گذاران قرار د هد ، تا زمانی که کشور با تغییر ناگهانی نرخ‌ها، چند نرخی بود ن ارز، وضع عوارض، فاصله د لار نیمایی و بازار آزاد مواجه است، شرکت‌های تولید ی هم نمی‌توانند آیند ه روشنی را برای خود ترسیم کنند و مداوم د چار آسیب‌های جبران‌ناپذیر خواهند شد چرا که پیش بینی ناپذیری اقتصاد برای برخی رانت ایجاد کرده است و فعالان اقتصادی با حرکت د ر این مسیر در واقع در راه ضد تولید گام برمی‌د ارند .
مدیر عامل شرکت ماکیان داروی گلستان با تاکید بر اینکه رویکردهای اقتصادی باید به درستی در کشور طی شود، توضیح داد: فعالان اقتصادی باید آینده فعالیت خود را به درستی مشاهده کرده و از امنیت اقتصادی مناسبی برخوردار باشند تا ادامه فعالیت آنها میسر شود. تنها با این سیاست است که شرکت‌های دانش بنیان و تولیدکنندگان رشد خواهند کرد.
وی ادامه داد: دولت‌ها می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی مسوولانه‌تر، ریسک‌ها و مخاطرات فعالیت اقتصادی را کاهش داده و به پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد کمک کنند. این مؤلفه کلید ی برای موفقیت اقتصاد کشور به خصوص د ر حوزه بازار سرمایه است و می‌تواند بر رشد اقتصادی و حرکت رو به جلوی فرآیندهای اقتصاد در کشور موثر باشد و دولت چهاردهم نیز باید این موضوع را به طور جدی در دستور کار خود قرار دهد.
نظرات