سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
مقایسه مصرف برق ایران با کشورهای دیگر/ ایرانیان بیشتر از شهروندان سایر کشورها برق مصرف می‌کنند؟
تاکنون بارها ادعای مصرف بالای برق توسط ایرانیان شنیده شده است. اما سوال اساسی اینجاست که ایران نسبت به دیگر کشورهای جهان چه میزان و چگونه برق مصرف می‌کند؟
بحران ناترازی برق در کشور به اوج خود رسیده است. تا جایی که در فصل سرد سال نیز کشور با قطعی‌های پی‌درپی برق روبه‌روست.
هرساله در فصول سرد سال به دنبال مواجهه با بحران کمبود گاز، نیاز به ذخیره‌سازی سوخت نیروگاهی وجود دارد تا نیروگاه‌ها در شرایط افزایش مصرف گاز، به تولید برق ادامه دهند.
90 درصد برق ایران از نیروگاه‌های حرارتی تامین می‌شود. با شروع فصل سرد سال هم اخباری مبنی بر خالی بودن ذخایر نیروگاهی منتشر شد و هم با دستور قطع مازوت‌سوزی، کمبود برق به اوج خود رسید.
در مواجهه با این بحران، عمدتاً مسئولان مردم را مقصر می‌شمارند و بر پرمصرف بودن مردم تاکید می‌کنند. مسئولان ضمن پرمصرف دانستن مردم، مدام بر ضرورت صرفه‌جویی مردم تاکید دارند.
در این گزارش ضمن ارائه آمار جایگاه ایران در مصرف برق به طور کلی و به طور سرانه، به دیگر شاخص‌های مرتبط با وضعیت مصرف برق و چگونگی آن پرداخته خواهد شد.
رتبه کشورها بر حسب میزان مصرف برق در سال 2022
منبع دیتا: اداره اطلاعات انرژی آمریکا
بر اساس این آمار، ایران رتبه دوازدهم مصرف برق در جهان را دارد. اما نکته جالب توجه آنجاست که صرفاً میزان مصرف برق معیار درستی برای سنجش مصرف برق و چگونگی استفاده از آن نیست.
از این رو، ابتدا این رقم بر میزان جمعیت کشورها تقسیم و رتبه کشورها بر اساس میزان مصرف برق به ازای هر نفر نشان داده خواهد شد.
سرانه مصرف برق در سال 2022
منبع دیتا: اداره اطلاعات انرژی آمریکا
این آمار نشان از آن دارد که کشورها به نسبت جمعیت خود، چه میزان برق مصرف می‌کنند. ایران در رتبه 32 قرار دارد و کشورهایی مانند آمریکا، چین، کره جنوبی، ژاپن، عربستان سعودی و... بالاتر از ایران قرار دارند و سهم برق مصرفی آنها به ازای هر نفر، بالاتر از ایران است. البته شایان ذکر است بسیاری از این کشورها، جمعیت بیشتری نسبت به ایران دارند.
سهم برق از کل انرژی مصرفی در سال 2022
منبع دیتا: سایت Our World In Data
این شاخص حاکی از آن است که از کل انرژی مصرف‌شده در سال 2022، چقدر از آن مربوط به برق بوده است. ایران در رتبه 73 جهان قرار دارد و 10.16 درصد از کل انرژی مصرفی ایران را انرژی برق تشکیل داده است.
این شاخص از آن رو اهمیت دارد که نشان می‌دهد درصد تنوع سبد انرژی کشورها چقدر می‌تواند باشد. در مورد ایران می‌توان گفت همچنان نفت و گاز، سهم بسزایی از انرژی مصرف‌شده در کشور را دارند.
شدت مصرف انرژی در جهان در سال 2022
شدت مصرف انرژی، معیاری است که برای اندازه‌گیری مقدار انرژی مصرفی در تولید هر واحد کالا یا خدمات استفاده می‌شود.
این شاخص نشان می‌دهد برای تولید هر واحد تولید ناخالص داخلی، چه میزان انرژی مصرف می‌شود. این شاخص به طور کلی میزان مصرف کل انرژی شامل نفت، گاز، زغال‌سنگ، برق و... را نسبت به تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد.
منبع دیتا: سایت Our World In Data
ایران در این شاخص جایگاه نهم را دارد. این جایگاه نشان از آن دارد که ایران برای تولید هر واحد تولید ناخالص داخلی، به 2.21 کیلووات ساعت انرژی نیاز دارد.
اما شاخص بعدی که شاخص شدت مصرف برق، تنها به مصرف انرژی برق نسبت به تولید ناخالص داخلی اختصاص دارد.
منبع دیتا: سایت Our World In Data
این آمار نشان از دارد که سهم انرژی برق از شدت انرژی، به چه میزان است. نکته جالب توجه آن است که میزان مصرف برق به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی در ایران و آمریکا تقریباً یکسان است. این در حالی است که تولید ناخالص داخلی آمریکا به‌مراتب بالاتر از ایران است.
به معنای دیگر، برای هر واحد تولید ناخالص داخلی در ایران برق بیشتری مصرف می‌شود یا اساساً برق مصرف‌شده در تولید به کار گرفته نمی‌شود و در امور دیگری به مصرف می‌رسد.
حال باید گفت شاید بحرانی‌ترین شاخص همین باشد. چراکه این موضوع نشان می‌دهد ایران نسبت به تولید ناخالص داخلی خود، میزان بالایی برق مصرف می‌کند.
اما نکته شایان توجه آن است که این شاخص، لزوماً پرمصرف بودن مردم را نشان نمی‌دهد. بلکه می‌تواند نشانگر پایین بودن تولید ناخالص داخلی باشد. امری که مستقیماً متوجه مسئولان است که با سخت کردن شرایط برای فعالیت تولیدی و مانع‌تراشی‌های پی‌درپی، راه را برای تولید دشوار کرده‌اند.
این شاخص جای تحلیل بسیار دارد و می‌توان فرسوده بودن زیرساخت‌ها را هم از آن برداشت کرد زیرا به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی، برق بیشتری نسبت به بسیاری از کشورها صرف می‌شود و این موضوع می‌تواند نیاز به مصرف بالای برق برای تولید هر واحد کالا یا خدمات را نشان دهد.
باید گفت حتی اگر عامل جمعیت بالای برخی کشورها در نظر گرفته نشود، ایران به نسبت بسیاری از کشورها، سرانه مصرف برق پایینی دارد و نمی‌توان سرانه مصرف مردم را بالا دانست. برای مقایسه میزان و چگونگی مصرف برق در ایران و جهان باید به چندین شاخص توجه کرد تا تحلیل دقیق‌تری نسبت به جایگاه جهان به دست آید.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
نظرات