«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
آیا می‌توان به نتایج سفر هیات ایرانی به آمریکا امیدوار بود؟
هیأت ایرانی که برای شرکت در اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا سفر کرده بود، شب گذشته به تهران بازگشت. با وجود اظهارات مقامات کشورمان نسبت به سازنده بودن این سفر اما به نظر می‌رسد حداقل تا پایان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نمی‌توان اظهارنظر قاطعی از نتایج این سفر داشت؛ چرا که ممکن است با روی کار آمدن فردی مانند دونالد ترامپ در آمریکا، هر آنچه هیأت ایرانی در دیدار و نشست‌های خود رشته‌اند، تبدیل به پنبه شود.
مسعود پزشکیان و هیأت همراه شب گذشته پس از نزدیک به یک هفته سفر به آمریکا و شرکت در نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل به ایران بازگشتند. سفری که به گفته رئیس‌جمهور و هیأت همراه، برای رساندن پیام «صلح و امنیت» ایران برای مردم جهان تعبیه شده بود و تلاش شد تا در خلال فرصت ایجاد شده از دیدار‌ها و جلسات آن، برای تبیین دیدگاه‌های کابینه چهاردهم هم، استفاده شود.
کابینه‌ای که با شعار «وفاق ملی» درصدد ایجاد اجماع میان گروه‌ها و تشکل‌های داخلی است و با همین رویکرد مسعود پزشکیان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که با «برنامه‌ای مبتنی بر «اصلاحات»، «وفاق ملی»، «تعامل سازنده با جهان» و «توسعه اقتصادی» وارد کارزار انتخابات و موفق شدم اعتماد هموطنانم را در پای صندوق‌های رأی جلب کنم.»
چندهمزمانی ناچسب
با وجود اینکه مسعود پزشکیان، عباس عراقچی و محمدجواد ظریف در نشست‌ها، دیدار‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود تلاش کردند تا با استفاده از کلید واژه‌هایی چون «تعامل سازنده با جهان»، «توسعه اقتصادی» و «اصلاحات» بتوانند کشور‌هایی که طی سال‌های گذشته با عینک بدبینی نظاره‌گر تحولات داخلی ایران بودند را به ازسرگیری و یا ارتقای مناسبات با تهران متقاعد کنند، اما به نظر می‌رسد در حال حاضر به دلیل سردرگمی‌های ایجاد شده به واسطه تحولات پی در پی جهانی، باید با صبر و طمانینه بیشتری به استقبال بهبود روابط ایران با جهان برویم.
تلاقی آغاز به کار دولت چهاردهم در ایران با رقابت‌های کاندیدا‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، اوج‌گیری تحولات غزه و حمله اسرائیل به لبنان، ادامه نارضایتی‌های اتحادیه اروپا از ایران به واسطه تلاش روسیه برای درگیر کردن کشورمان در جنگ اوکراین و در نهایت تغییراتی که به جهت آمدن مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این قاره به وقوع می‌پیوندد (کایا کلاس جایگزین جوزپ بورل می‌شود) موجب شده است که برخی از کشور‌های جهان به ویژه کشور‌های اروپایی و آمریکا فرصتی چندماهه را برای از سرگیری مذاکرات با ایران در نظر بگیرند.
در جریان این سفر و در دیدار‌های مسعود پزشکیان با امانوئل مکرون همتای فرانسوی او و همچنین عباس عراقچی با جوزپ بورل مسئول فعلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر لزوم ادامه مذاکرات با ایران تأکید شد. همین چراغ سبز اروپا برای ادامه روند مذاکره با ایران بود که موجب شد تا مسعود پزشکیان در بخشی از سخنرانی خود در سازمان ملل با ابراز تمایل نسبت به آغاز گفت‌وگو‌های هسته‌ای، به رنج مضاعف مردم ایران از اعمال تحریم‌های غرب هم اشاره کند و بگوید: «تحریم‌های یک‌جانبه مردم را هدف قرار داده و در پی نابودی بنیان‌های اقتصادی ایران است. هدف، امنیتی‌سازی ایران است و نتیجه آن، ناامنی همگان.» او تصریح می‌کند: «سیاست فشار حداکثری زمانی علیه ملت ایران به کار گرفته شد که ایران به گواهی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، به تمامی تعهداتش در برجام پایبند بود؛ ما آماده تعامل با اعضای برجام هستیم. اگر تعهدات برجامی به طور کامل و با حسن نیت اجرا شود، می‌توان در مورد دیگر مسائل هم وارد گفت‌وگو شد.»
طرح این موضوع که ایران آماده است علاوه بر موضوعات هسته‌ای در رابطه با دیگر موارد هم پای میز مذاکره بنشیند، می‌تواند نشان‌دهنده پالس‌های مثبت تهران برای جهان، نسبت به امکان طرح موضوعاتی باشد که به واسطه آنها ایران را مود تحریم قرار داده‌اند. علاوه بر این، براساس اخبار منتشر شده این‌طور به نظر می‌رسد که در مذاکرات نمایندگان ایران با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فضای قابل قبولی در رابطه با شرایط حاکم بر پرونده هسته‌ای ایران وجود داشته است و می‌توان اینگونه استنباط کرد که در نهایت زمان آرام گرفتن تلاطم چندسال اخیر حاکم بر این برنامه فرا رسیده است.
غزه و لبنان محور‌های بعدی مذاکراتی ایران
رایزنی در رابطه با تحولات غزه و وضعیت مردم این منطقه با گذشت یکسال از وقوع «طوفان القصی» یکی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که هیأت ایرانی در سفر به آمریکا به آن پرداخت. امری که در مصاحبه اختصاصی شبکه خبری CNN با محمد جواد ظریف که توسط کریستین امانپور خبرنگار کهنه‌کار و ایرانی‌الاصل این شبکه انجام شد، نیز مورد اشاره قرار گرفت.
وزیر خارجه اسبق ایران با بیان این مطلب که طی ۱۱ ماه گذشته اسرائیل هر کاری کرد تا دیگران را به جنگ بکشاند زیرا این جنگ پایانی بود بر ادعا یا توهم اسرائیل مبنی بر شکست‌ناپذیر بودنش، تصریح می‌کند: «(آنها) فکر کردند با افزایش خشونت، قساوت یا جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت می‌توانند هاله شکست‌ناپذیری اسرائیل را بازسازی کنند و با گسترش جنگ به دیگران و احتمالا کشاندن آمریکا به این جنگ دینامیک وضعیت را تغییر دهند.»
او ادامه می‌دهد: «طی ۱۱ ماه گذشته حزب‌الله به شدت خویشتن‌داری و حالا که اسرائیل از خط قرمز عبور کرده، حفظ این خویشتن‌داری سخت‌تر شده است. و فکر می‌کنم جامعه جهانی باید هر چه سریع‌تر و با حداکثر توان برای پایان دادن به این حرکت اسرائیل اقدام کند.»
به نظر می‌رسد اشاره محمدجواد ظریف به حملات اخیر ارتش اسرائیل به پایتخت لبنان و محله «ماضی» در ضاحیه جنوبی بیروت باشد که با کشته و زخمی شدن تعدادی از شهروندان لبنانی همراه بود و در حال حاضر نیز تهدید‌های مقامات نظامی اسرائیلی با برنامه‌ریزی برای حمله زمینی به لبنان تداوم پیدا کرده است.
شعله‌های وقوع یک جنگ جهانی روشن می‌شود؟
شرایطی که می‌رود شعله‌های وقوع یک جنگ جهانی را روشن کند. آنچنان‌که علی اکبر صالحی، دیپلمات و رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی کشورمان در تحلیل این شرایط می‌گوید: «یک فرضیه که روز به روز به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود اجتناب‌ناپذیر کردن اصل درگیر شدن ایران با اسرائیل و از آن طریق درگیر شدن با حامیانش یعنی غرب است؛ اگر اسرائیل بتواند ایران را باغرب درگیر کند از دید خودش، حداقل برای چند دهه برایش مصونیت ایجاد خواهد شد.»
او یادآور می‌شود: «اگر ایران غافل یا منفعل باشد طرف مقابل از اصل غافلگیری استفاده می‌کند مانند حمله پیجری به لبنان؛ بنابراین بهتر است با تحلیل دقیق شرایط نگذارد اسرائیل تعیین‌کننده زمین بازی باشد.»
صالحی نیک می‌داند که عدم واکنش قاطع ایران به تهدید‌های اسرائیل نه از سر دلخوشی و یا عدم اهمیت موضوع بلکه اجتناب از وقوع یک جنگ جهانی است که علاوه بر کشور‌های غربی و عربی می‌تواند به درگیری دیگر گروه‌های مقاومت نیز بیانجامد.
نظرات