طرح «پیمان آینده» سازمان ملل چیست و چرا کشورها با آن مخالفت کردند؟

به گزارش تجارت نیوز،

مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز یکشنبه طرح «پیمان آینده» را تصویب کرد تا کشورهای جهان را که به طور فزاینده‌ای از هم جدا شده‌اند برای مقابله با چالش‌های قرن بیست و یکم، همچون تغییرات اقلیمی، کنترل هوش مصنوعی، تشدید درگیری‌ها و افزایش نابرابری و فقر دور هم جمع کند.

طبق گزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، پیمان آینده ۴۲ صفحه‌ای رهبران ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل را به چالش می‌کشد تا وعده‌ها را به اقدامات واقعی تبدیل و در زندگی بیش از ۸ میلیارد نفر در جهان تغییرات مفید ایجاد کنند.

این پیمان در افتتاحیه «اجلاس سران آینده» دو روزه به دعوت «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد، به تصویب رسید که از رهبران و دیپلمات‌ها برای برداشتن اولین قدم‌ها و باز کردن «درها» به سوی آینده‌ای بهتر تشکر کرد.

گوترش در سخنان اولیه خود گفت: «ما اینجا هستیم تا چندجانبه گرایی را از لبه پرتگاه بازگردانیم. اکنون این سرنوشت مشترک ماست که از آن عبور کنیم.»

رئیس سازمان ملل متحد خطاب به رهبران جهان گفت: «پیمان را اجرا کنید. گفتگو و مذاکره را در اولویت قرار دهید. به "جنگ هایی که جهان ما را از هم می‌پاشد" از خاورمیانه گرفته تا اوکراین و سودان پایان دهید. شورای امنیت قدرتمند سازمان ملل را اصلاح کنید. اصلاحات در سیستم مالی بین المللی را تسریح کنید. انتقال از سوخت های فسیلی را افزایش دهید. به سخنان جوانان گوش دهید و آنها را در تصمیم گیری مشارکت دهید.»

سرنوشت پیمان تا آخرین لحظه زیر سوال بود. به گفته «استفان دوجاریک»، سخنگوی سازمان ملل، گوترش سه سخنرانی، یکی برای تایید شدن طرح، دیگری برای رد و دیگری را برای شرایط مبهم آماده کرده بود.

چرا کشورها با طرح «پیمان آینده» سازمان ملل مخالفت کردند؟

اما این طرح با مخالفت نماینده روسیه و دیگر کشورها روبرو شد.

«سرگئی ورشینین»، معاون وزیر خارجه روسیه گفت: «هیچکس از این پیمان راضی نیست.»

او در نشست آینده سازمان ملل گفت که تعدادی از هیئت‌ها از متنی که با نقض رویه ارائه شده بود، حمایت نکردند. دیپلمات ارشد روسی به «فیلیمون یانگ»  رئیس جدید هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد داد که رای گیری در مورد این سند را تا زمانی که تمام مفاد آن توافق شود به تعویق بیاندازد.

پس از رد اصلاحیه روسیه، ورشینین گفت که روسیه در حال فاصله گرفتن از اجماع در مورد پیمان آینده و پیمان جهانی دیجیتال است. وی گفت که این امر به ویژه به مقررات مربوط به خلع سلاح، مسائل مربوط به مشارکت سازمان های غیردولتی در فعالیت های دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل مربوط می شود.

از طرفی طبق گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، «دیمیتری پولیانسکی»، معاون اول نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد، پیمان آینده را به شدت محکوم کرد و آن را ضربه‌ای به سازمان جهانی دانست.

او در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «متأسفانه، در طرح آینده تصویب شده توسط سازمان ملل، هیچ چیز خوبی وجود ندارد. از همان ابتدا مذاکرات را غصب کرد اند و اکثریت از «جنگل»، مانند یک گله، جسارت کافی برای اعتراض و دفاع از حقوق خود را پیدا نکرده‌اند.»

به گفته این دیپلمات روسی، این پیمان نامتعادل است و مفاد بسیار خطرناکی دارد که نتیجه معکوس خواهد داشت و ماهیت چند حزبی و بین دولتی سازمان ملل متحد را متعهد به کاغذ در منشور سازمان ملل خواهد کرد.

وی تاکید کرد: «این یک ضربه بزرگ به کل سازمان است.

پولیانسکی خاطرنشان کرد: »در نتیجه هیچ فرآیند مذاکره فراگیر در درک عادی این اصطلاح وجود نداشت. رئیس جدید هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل "فیلیمون یانگ" تلاش کرد تا وضعیت را اصلاح کند اما دیگر دیر شده بود.»

از طرفی، «ایناسیو لولا داسیلوا» رئیس جمهور برزیل گفت: «درحالی که بحران سیستم حکمرانی جهانی مستلزم تغییرات ساختاری است، مجمع عمومی سازمان ملل عملکرد خود را از دست داده است.»

او در نشست سران آینده در مقر سازمان ملل گفت: «ما فاقد جاه طلبی و شجاعت هستیم. همه‌گیری، درگیری‌ها در اروپا و خاورمیانه، مسابقه تسلیحاتی، بحران تغییرات اقلیمی، محدودیت های قالب های چندجانبه را آشکار کرده است.»

رئیس جمهور برزیل تاکید کرد: «مجمع عمومی توانایی خود را از دست داده است، مشروعیت شورای امنیت هر بار که این شورا از استانداردهای دوگانه سکوت در برابر جنایات استفاده می‌کند، تضعیف می شود».

با این وجود،  اجلاس با پیشنهاد اصلاحات ورشینین آغاز شد که به ادعای رسانه‌های غربی، پیشنهادات او میزان قابل توجهی این پیمان را ضعیف می‌کرد. جمهوری کنگو به نمایندگی از ۵۴ کشور آفریقا، که با اصلاحات روسیه مخالفت کردند - با پیشنهادی مبنی بر عدم رای دادن به اصلاحات مخالفت کرد. اما، ایران، بلاروس، کره شمالی، نیکاراگوئه، سودان و سوریه از پیشنهادات روسیه حمایت کردند.

درنهایت این طرح با رأی مثبت ۱۹۳ عضو سازمان ملل به تصویب رسید.

این پیمان ۵۶ بند در مورد موضوعاتی از جمله ریشه کنی فقر، کاهش تغییرات آب و هوایی، دستیابی به برابری جنسیتی، ارتقای صلح و حمایت از غیرنظامیان، و تقویت مجدد سیستم چندجانبه برای «استفاده از فرصت های امروز و فردا» را شامل می‌شود.

دبیر کل سازمان ملل، تعدادی از مفاد کلیدی پیمان آینده و دو ضمیمه همراه آن، یک پیمان دیجیتال جهانی و بیانیه نسل‌های آینده را مشخص کرد.

این پیمان رهبران جهان را متعهد می‌سازد که شورای امنیت ۱۵ عضوی را اصلاح کنند، تا آن را بیشتر منعکس‌کننده جهان امروز کنند و «بی‌عدالتی تاریخی علیه آفریقا را جبران کنند».

گوترش گفت: «این همچنین نخستین حمایت چندجانبه توافق شده برای خلع سلاح هسته ای در بیش از یک دهه است و متعهد است برای جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضا و کنترل استفاده از سلاح های خود مختار مرگبار اقداماتی انجام دهد.»

دبیرکل سازمان ملل متحد گفت که پیمان جهانی دیجیتال «شامل اولین توافق جهانی واقعاً در مورد حاکمیت بین المللی هوش مصنوعی است.»

این قرارداد رهبران را متعهد می‌کند که یک هیئت علمی مستقل بین‌المللی در سازمان ملل ایجاد کنند تا درک علمی هوش مصنوعی، خطرات و فرصت‌های آن را ارتقا دهند. این سازمان همچنین سازمان ملل را متعهد می‌کند که گفت‌وگوی جهانی درباره حکمرانی هوش مصنوعی با همه بازیگران کلیدی را آغاز کند.

در مورد حقوق بشر، گوترش گفت: «در مواجهه با افزایش زن‌ستیزی و عقب‌نشینی از حقوق باروری زنان، دولت‌ها به صراحت متعهد شده‌اند که موانع قانونی، اجتماعی و اقتصادی را که مانع از تحقق پتانسیل زنان و دختران می‌شود، از بین ببرند.»