امیر داداشی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
علت واژگونی قطار خطای انسانی است؟/ ریل‌های محل حادثه فرسوده بودند؟
صبح امروز قطار مسافربری طبس_ یزد در حال حرکت بود که پس از برخورد با یک بیل مکانیکی از ریل خارج شد و تعدادی از مسافران جان خود را از دست دادند. حال بیشترین ابهام ایجادشده این است که آیا واقعاً بیل مکانیکی و خطای انسانی علت بروز این حادثه است؟ و اگر چنین است، دلیل وجود بیل مکانیکی در مسیر خط آهن چه بود؟!
به گزارش تجارت‌نیوز ، صبح امروز با خبر واژگونی قطار طبس-یزد آغاز شد. آن‌طور که منابع رسمی اعلام کرده‌اند وجود یک بیل مکانیکی در مسیر ریلی علت بروز این حادثه بود. اما آیا باز هم خطای انسانی جان چند نفر دیگر از ایرانیان را گرفت؟
پس از انتشار این خبر بیشترین پرسش کاربران شبکه‌های اجتماعی این بود که آیا وجود بیل مکانیکی در مسیر قطار مسافربری امری طبیعی است؟ گویا یک ناهماهنگی در زمان‌بندی، حادثه دیگری را به تاریخ حوادث ایران اضافه کرد.
برخی نیز این شائبه را مطرح کرده‌اند که ممکن است بیل مکانیکی و به‌طور کلی خطای انسانی در کار نیست. این گروه عموما روی فرسودگی ناوگان یا مسیر ریلی تاکید دارند.
بیل مکانیکی متعلق به کدام شرکت است؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد بیل مکانیکی که به آن اشاره می‌شود متعلق به شرکت بهسازی خطوط راه‌آهن است. این شرکت ازجمله مأموریت‌های خود را انجام عملیات بهسازی خطوط ریلی می‌داند. این عملیات معمولا در مسیرهایی انجام می‌پذیرد که فرسودگی مصالح آن‌ها حداقل ۴۰ درصد باشد.
بنابراین حضور بیل مکانیکی شرکت «بالاست» در محدوده ایستگاه مزینو حاکی از آن است که ریل‌های موجود در این منطقه حداقل دچار فرسودگی ۴۰ درصدی بوده‌اند.
اما پرسش مهم‌تر این است که چرا در حین بهسازی و بازسازی خط آهن، قطارهای این مسیر همچنان در حال عبور و مرور بودند؟ حتی اگر نام این حادثه را هم خطای انسانی بگذارند، یک سهل‌انگاری جان ۴۲۰ مسافر را به خطر انداخت که تا لحظه نگارش این گزارش حداقل ۲۱ نفر جان خود را از دست دادند.
پیگیری تجارت‌نیوز از شرکت بالاست و نمایندگان کمیسیون‌ها و حوزه‌های انتخابی مربوطه در مجلس راه به جایی نبرد و آن‌ها حاضر نشدند توضیح دهند چرا بیل مکانیکی در میانه راه قطار مسافری متوقف بود؟
تنها وزیر راه و شهرسازی در توئیتی ضمن ابراز شرمندگی، مسئولیت این حادثه را بر عهده وزارتخانه متبوع خود دانست. اما شاید نکته مهم توئیت رستم قاسمی به جایی برمی‌گردد که هر دو احتمال ارادی و غیرارادی بودن حادثه را مطرح می‌کند.
دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی اما شرکت راه‌آهن را مسئول مستقیم بروز این سانحه دانست. سبحان نظری به همشهری آنلاین گفت: قصور را باید از درون مجموعه راه‌آهن دانست؛ چون ارتباطات درون‌سازمانی راه آهن مناسب نیست. به اعتقاد او تیم مدیریتی راه‌آهن در ماه‌های اخیر، غیرمتخصص و بدون تجربه هستند.
باز هم خطای انسانی اتفاق افتاد؟
یک کارشناس حمل‌و‌نقل درباره احتمال خطای انسانی و وجود بیل مکانیکی در مسیر قطار مسافری طبس_ یزد گفت: تصاویری که از سوی رسانه‌ها منتشر شد، از وجود بیل مکانیکی در کنار قطار حکایت دارد.
سعید قصابیان در گفتگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: معاون مسافری راه‌آهن نیز برخورد قطار با بیل مکانیکی را تائید کرد. اما هنوز نحوه و کیفیت برخورد قطار با بیل مکانیکی مشخص نیست.
اما آیا وجود ماشین‌آلات سنگین در مسیر ریلی امری طبیعی است؟ او در پاسخ به این پرسش توضیح داد: انجام تعمیرات ریلی امری طبیعی است. اما عرفاً در زمان تعمیرات خط را مسدود می‌کنند و اجازه عبور قطار را نمی‌دهند. پس از انجام تعمیرات به ایستگاه خط اعلام می‌کنند که مسیر مسدودشده را بازگشایی کند.
قصابیان تشریح کرد: ممکن است سهل‌انگاری عامل این حادثه باشد. در حالت خوش‌بینانه، قبل از اینکه همه تجهیزات از روی خط راه آهن کنار برود، خط را بازگشایی کرده‌اند. در این صورت قطعا پای خطای انسانی در میان است.
مساله فقط خطای انسانی است؟
بر اساس این گزارش حتی اگر خطای انسانی را عامل بروز این فاجعه بدانیم، عمر ناوگان حمل و نقل ریلی به بیش از ۲۷ سال می‌رسد. در حالی که حداکثر عمر مفید واگن‌ها قبل از نیاز به تعمیرات اساسی ۳۰ سال است.
از سوی دیگر، طی سال‌های اخیر شائبه‌های مختلفی در رابطه با واردات ریل‌های بی‌کیفیت به کشور مطرح است. ریل‌هایی که فولاد و آلیاژ به‌کاررفته در آن مورد تائید کارشناسان نیست.
در همین زمینه نادر قاضی‌پور، نماینده ادوار مجلس، سه سال پیش در یکی از جلسات علنی مجلس خطاب به وزیر وقت راه و شهرسازی گفت: ترکیه از هند ریل راه‌آهن خریداری کرد، اما به دلیل نبود کیفیت از آن استفاده نکرد. بر اساس اعلام او کشور ترکیه این ریل‌های بی‌کیفیت را به ایران فروخت!
چنین شرایطی نشان می‌دهد حتی اگر خطای انسانی در کار نباشد، عمر ناوگان و فرسودگی و کیفیت پایین ریل‌ها، مسافرت با قطار را هم با ریسک بالایی همراه می‌سازد. حال باید دید وزارت راه و شهرسازی، شرکت راه آهن و البته پیمان‌کار بهسازی خطوط، یعنی شرکت بلاست چه پاسخی برای بروز این فاجعه تاریخی دارند؟
برای مطالعه بیشتر خبر اسامی مصدومان حادثه قطار مشهد به یزد را بخوانید.
نظرات