علی رحیمی‌راد 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
چه کسانی پاسخ‌گوی تخلفات فولاد مبارکه هستند؟/ سرپوش ۲۲ میلیارد تومانی صداوسیما!
مجلس شورای اسلامی روز گذشته گزارش تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه را منتشر کرد. گزارشی که از بروز تخلفات مالی حدود ۹۲ هزار میلیارد تومانی این شرکت حکایت داشت. این تخلفات به حدی گسترده است که برای سرپوش گذاشتن روی آن فقط ۲۲ میلیارد تومان به صداوسیما پرداخت شده است. اما پاسخ‌گوی این تخلفات کیست؟
به گزارش تجارت‌نیوز ، سرانجام طرح تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه به نتیجه رسید. هیأت تحقیق و تفحص فولاد مبارکه اصفهان، ارزش مالی تخلفاتی که در این شرکت رخ داده را ۹۲ هزار میلیارد تومان برآورد کردند. گزارش مجلس در یک مجلد شامل ۲۹۷ صفحه، بررسی ۳۰۰ هزار سند و ۹۰ تخلف منتشر شد.
گرچه دستمزد و معیشت شهروندان در یک دهه اخیر از تورم لجام‌گسیخته اقتصاد ایران عقب مانده‌اند، اما تخلفات مالی حتی از سرعت رشد تورم هم پیشی گرفته‌اند. در سال ۹۰ محمودرضا خاوری با تخلف مالی ۳۰۰۰ میلیارد تومانی به مشهورترین مجرم سیستم اقتصادی ایران تبدیل شد، اما حالا پس از گذشت حدود ۱۰ سال تخلف مالی فولاد مبارکه بیش از ۳۰ برابر این شخص برآورد می‌شود.
از اتهامات منتسب به فولاد مبارکه می‌توان به انجام فعالیت‌های غیرشفاف مانند رشوه و پولشوئی اشاره کرد. این شرکت همچنین به استخدام افراد ذی‌نفع، ایجاد شرکت‌های تراستی به بهانه تحریم و استفاده مبهم از منابع ارزی متهم شد.
نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیده‌اند که تنها برای سرپوش گذاشتن به این تخلفات و جلوگیری از تحقیق و تفحص، بیش از ۲۲ میلیارد تومان پول به صداوسیما و حدود ۴۱۷ میلیون تومان به برخی از اکانت‌های توییتری پرداخت شده است.
این تخلفات به حدی گسترده‌اند که نام اشخاص و نهادهای زیادی در آن دیده می‌شود. به غیر از صداوسیما و پروژه‌بگیرها توئیتر، باشگاه سپاهان اصفهان در سال ۹۸ که سودده بود، با پرداخت پاداش‌های فراتر از سقف قانونی زیان‌ده شد. همچنین زمانی که کل بورس ریزشی بود ۱۰۰۰ میلیارد تومان سود از بازارگردانی فولاد شناسایی شد.
خصوصی‌سازی درست انجام نمی‌گیرد
در آخرین بخش گزارش مجلس درباره تفحص از شرکت فولاد مبارکه آمده است که کلید رفع بسیاری از مشکلات فولاد مبارکه آزادسازی منابع دولتی است؛ اگر خصوصی‌سازی منابع دولتی ناقص انجام شود، امکان رانت، کاهش رقابت و بهره‌برداری‌های غیرمجاز را افزایش می‌دهد که هر کدام گوشه‌ای از تخلفاتی را نشان می‌دهد که در فولاد مبارکه شناسایی شده‌اند. اما خصوصی‌سازی می‌تواند مشکلات عدیده فولاد مبارکه را حل کند؟
وحید یعقوبی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در این رابطه به تجارت‌نیوز گفت: اگر خصوصی‌سازی به معنای واقعی اتفاق بیفتد، بسیاری از مسائل زنجیره فولاد را حل می‌کند. مشکل این است که خصوصی‌سازی را درست انجام نمی‌دهند.
او ادامه داد: فولاد یک زنجیره از سنگ آهن تا محصول نهایی است. اتفاقی که در خصوصی‌سازی ناقص فولاد افتاد این بود که ابتدا کارخانه‌های فولاد را خصوصی کردند. سپس معادن را مجزا از کارخانه به بخش خصوصی سپردند. این اقدامات موجب به هم خوردن توازن در زنجیره فولاد شد. در حالی که اگر فولاد و معادن را با هم واگذار کنند، تعارض منافع و عدم توازن رخ نمی‌دهد.
یعقوبی با تاکید بر اینکه صنعت فولاد باید یکپارچه دیده شود، تشریح کرد: فولاد مبارکه ۱۳ میلیون تن سنگ آهن نیاز دارد. تامین این سنگ آهن سخت است مگر اینکه دولت معدن را با کارخانه فولاد واگذار کند.
گزارش مجلس مصداق تخلف است؟
یعقوبی درباره احراز جرم فولاد مبارکه بیان کرد: هنوز معلوم نیست که کدام بخش از گزارش مجلس مورد بررسی قوه قضائیه قرار می‌گیرد. باید منتظر بمانیم که اسناد و مدارک گزارش مجلس بیرون داده شود. مجلس برای چه تخلفاتی مدارک محکمه‌پسند دارد؟
وی خاطرنشان کرد: باید توجه کنیم که گزارش مجلس به معنای احراز جرم نیست. خیلی از این موارد مورد بررسی قوه قضایی قرار می‌گیرد و ممکن است حتی مولفه‌های اتهام را نداشته باشند. تحقیق و تفحص مبنایی دارد، هیات تفحص یک جمع‌بندی از عملکرد، اشتباهات و تخلفات فولاد ارائه می‌دهد.
او با تاکید بر اینکه تخلفات در دوره مدیریت قبلی رخ داده، تشریح کرد: کسی از مدیریت امروز فولاد پاسخ نمی‌خواهد. بنابراین فولاد مبارکه اعلام می‌کند که ما آماده هرگونه همکاری برای بررسی تخلفات هستیم. امروز مجلس و هیات تحقیق و تفحص خود باید پاسخگو باشند تا جوانب پرونده باز شود. باید گزارش دهند که قوه قضائیه به کدام بخش از گزارش رسیدگی خواهد کرد و چه زمانی در دستور کار قوه قضاییه قرار می‌گیرد.
نباید فولاد مبارکه به خصولتی‌ها واگذار شود
فرهاد طهماسبی، عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس، در رابطه با گزارش هیات تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه اصفهان ضمن تاکید بر اینکه خصوصی‌سازی عمده مشکلات فولاد مبارکه را حل می‌کند، گفت: خصوصی‌سازی باید به معنای واقعی انجام شود. نباید این شرکت به خصولتی‌ها واگذار شود. نباید برای فولاد مبارکه از جیب مردم بذل و بخشش کنیم. یعنی یک سرمایه‌دار بیاید و فولاد مبارکه را بخرد.
او در پاسخ به این سوال که با توجه به مبلغی که به قرارداد به صدا و سیما داده شده است، فکر می‌کنید قوه قضائیه با مدیران مقصر فولاد و صداو سیما برخورد خواهد کرد؟ بیان کرد: فعلاً یک تحقیق و تفحص انجام شده و مشخص نیست که رشوه بوده یا نه؟ نیاز به رسیدگی قضایی وجود دارد. مجلس مرجع قضاوت نیست.
زمان تفهیم اتهام فولاد مبارکه
طهماسبی اشاره کرد: ما بررسی کردیم و تخلفات را برشمردیم. اکنون قوه قضاییه باید اتهامات را بررسی کند تا ببیند آیا جرمی رخ داده است یا خیر؟ بسیاری از اتهاماتی که در گزارش آمده جرم نیست. جرم‌انگاری هم درست نیست.
این عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس به این پرسش که آغاز، جریان و ختم پرونده فولاد مبارکه در قوه قضاییه چقدر طول می‌کشد، پاسخ داد: بستگی به کارشناسی‌ها دارد. اظهارنظر‌ها باید جز به جز بررسی شوند، باید تفهیم اتهام صورت بگیرد. افرادی که در مظان اتهام هستند حق و حقوقی دارند. باید بتوانند از خود دفاع کنند. اینها زمان‌بر است.
گفتنی است که تحقیق و تفحص مجلس از شرکت فولاد مبارکه اصفهان در ۲۴ دی ۱۳۹۹ در مجلس تصویب شد. این تحقیق و تفحص در ۲۵ مرداد ۱۴۰۱ در صحن قرائت شد و نمایندگان با ۱۶۸ رای موافق، ۱۳ رای مخالف و ۴ رای ممتنع با ارجاع آن قوه قضاییه موافقت کردند.
در این گزارش ۹۰ مورد تخلفات فولاد مبارکه تحت عناوین انحراف و تحمیل خسارت، توزیع رانت بالغ بر صدها میلیارد ریال، ضعف ساختاری، نقایص قانونی آمده است.
برای مطالعه بیشتر مطلب گزارش تحقیق و تفحص مجلس منتشر شد را بخوانید.
نظرات