ایران می‌تواند گاز روسیه را صادر کند؟/ آغاز تجارت با روبل و ریال

به گزارش تجارت‌‌نیوز ، مدت‌هاست که ایران و روسیه به دنبال جایگزینی ارز ملی به جای دلار بوده‌اند. پس از تحریم شدید روسیه به‌تبع آغاز جنگ با اوکراین، این موضوع قوت گرفت. طوری‌که نخستین‌بار نماد معاملاتی هر دو ارز روبل و ریال در ۲۹ تیر ماه سال جاری گشایش و دو میلیون روبل به قیمت ۵۳۹ تومان به ازای هر روبل مبادله شد.

کشورهای مختلفی برای کمرنگ کردن نقش دلار از مبادلات تجاری خود به سمت پیمان‌های ارز ملی حرکت کرده‌اند.

هم‌اکنون بیش از ۴۰ کشور پیمان پولی بین خود منعقد کرده‌اند. اولین پیمان پولی دوجانبه در سال ۲۰۰۱ بین کشورهای چین و تایلند به ارزش دو میلیارد دلار منعقد شد.

آغاز تجارت روبل و ریال از چند هفته گذشته

اخیرا نیز وزیر صمت اعلام کرد که تجارت با روبل و ریال به طور مستقیم از چند هفته پیش آغاز شد. بنابر اعلام رضا فاطمی‌امین، مذاکرات برای اتصال شبکه شتاب به شبکه بانکی روسیه در حال انجام است.

هرچند پیمان پولی منجر به کاهش آثار تحریم اقتصادی، ثبات ارزی، تقویت و تهسیل صادرات و واردات و … خواهد شد، اما این موضوع برای کشوری همچون ایران و روسیه که هر دو تحریم هستند، متفاوت خواهد بود.

خط و نشان روسیه به مشتریانش؛ گاز در مقابل روبل

اوایل سال جاری بود که روسیه به اروپا و کشورهایی که خریدار گاز آن‌ها بودند اعلام کرد که بهای گاز را باید به روبل پرداخت کنند. درخواست روسیه در تعارض با قراردادها بود. اما برخی کشورها به دلیل وابستگی به گاز روسیه ناچار به پذیرفتن آن شدند.

اما این به معنای پیروزی حتمی روسیه در این نبرد اقتصادی نبود. چراکه روسیه برای واردات کالاهای مورد نیاز خود داشت باید با روبل معامله کند. اما از آنجایی که برخی از بازرگانان آن را نپذیرفتند، دریافت روبل در قبال صادرات گاز دیگر معنایی نداشت.

این سیاست با تحریم روسیه بیشتر شکست خورد؛ چراکه امروز کشورها به دلیل تحریم روسیه ناچار هستند به صورت غیرشفاف و غیررسمی با روسیه مبادله کنند که این موضوع مورد تائید اغلب کشورها نیست.

چنین ماجرایی در خصوص ایران هم صدق می‌کند؛ چراکه خریداران نفت و گاز ایران نیز به دلیل تحریم‌ها حاضر به پرداخت ریال نیستند. از سوی دیگر نیز تسری این موضوع در صادرات غیرنفتی با توجه به نیاز شدید کشور به منابع ارزی منطقی به نظر نمی‌رسد.

تجربه شکست‌خورده ریال و لیر

یک عضو اتاق تهران در گفتگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: ما طی چند سال گذشته به دنبال انجام چنین تجربه‌ای با ترکیه بودیم. بر همین اساس قرار بود تا در معاملات تجاری خود با ترکیه از ریال و لیر استفاده کنیم.

حمیدرضا صالحی افزود: قرار بود که مرجع تطبیق یورو در نظر گرفته شود. اما عملا این موضوع به دلیل وابستگی به یورو به نتیجه نرسید. حال باید دید که این پیمان پولی با توجه به اینکه روبل و ریال دائما در حال کاهش است، نتیجه‌بخش خواهد بود.

صالحی معتقد است که این موضوع نیازمند بررسی پتانسل دو کشور است. در هر صورت ممکن است که واردات برخی از کالاها با روبل به صرفه‌تر باشد. اما این موضوع نیازمند این است که تعرفه صادراتی بین دو کشور روشن و دقیق تعریف شود.

پیمان پولی با روسیه باید برد-برد باشد

او تاکید کرد که این پیمان پولی باید بر اساس یک رابطه برد-برد تعریف شود تا بر اساس آن بتوان حضور سایر ارزها را در مبادلات اقتصادی کمرنگ کرد.

این فعال اقتصادی تشریح کرد: روسیه بازار بزرگی است که تا پیش از این واردات زیادی از اروپا داشت، حال ایران می‌تواند از این ظرفیت استفاده کند.

گاز در مقابل روبل

صالحی پیشنهاد کرد که ایران می‌تواند به جای روبل در ازای صادرات به روسیه، مازاد گاز روسیه را خریداری کند و از ترکیه به اروپا صادر کند.

بر اساس این گزارش، روس‌ها هم‌اکنون طبق آمارهای مختلف، با ۷۵ تا ۹۵ میلیارد مترمکعب گاز در دسترس روبه‌رو هستند که قبلاً یا به اروپا صادر می‌کردند یا برنامه صادراتی داشتند. حال این یک این فرصتی طلایی برای ایران است که با خرید مازاد گاز روسیه از طریق ترکمنستان وارد کشور کنند و آن را با قیمت مناسب‌تر به سایر کشورهای همسایه بفروشد.

گفتنی است که روسیه بعد از جنگ با اوکراین و تحریم‌های شدید، اقدام به فروش تخفیفی نفت و گاز کرد. طوری‌که حتی بسیاری از مشتریان ایران را ربود. از همین‌رو به نظر نمی‌رسد روسیه این فرصت طلایی را به ایران بدهد.

مطلب سرمایه‌گذاری روی روبل منطقی است؟ را در تجارت‌نیوز بخوانید.