صادرات فرش در دهه ۶۰؛ ۳۴ برابر سال جاری!/ سقوط صنعت فرش از عرش

به گزارش تجارت‌نیوز ، ایران که همواره در صنعت فرش پرچم‌دار بازارهای جهانی بوده، اما اکنون تقریباً جایی در این بازار ندارد. چنانکه صادرات این محصول به 50 میلیون دلار کاهش یافته است. برای درک سقوط صنعت فرش از عرش می‌توان آن را با اعداد و ارقام سال‌های گذشته مقایسه کرد.

در دهه 60 که اقتصاد ایران درگیر جنگ و فشارهای بین‌المللی بود، صادرات این محصول در محدوده یک میلیارد و 700 میلیون دلار قرار داشت. یعنی رقمی 34 برابر امروز.

این صنعت با چنان سقوط آزادی مواجه شده که فعالان صنعت جایگاه صادراتی ایران در حوزه صنعت فرش را فاجعه‌آمیز می‌خوانند.

در همین زمینه، سیدرضی‌الدین حاجی‌آقامیری، عضو اتاق بازرگانی ایران، ارقام صادرات فرش ایرانی را «خجالت‌آور» و در حد «فاجعه» خواند و به ایلنا گفت: در دهه 60 میزان صادرات فرش ایران بیش از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بود، اما اکنون این رقم به ۵۰ میلیون دلار کاهش یافته است که برای کشوری که به عنوان پایتخت فرش جهان شناخته می‌شود، «نزدیک به صفر» است.

او عنوان کرد: روند نزولی صادرات فرش ایران از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد آغاز شد و اکنون، در غیاب ایران، رقبا بازار فرش را تصاحب کردند.

کاهش 24 درصدی صادرات فرش در سال 1401

یکی از بدترین آمار صادراتی فرش در سال گذشته رقم خورد. بر اساس آمار گمرک ایران، ارزش وزنی صادرات فرش دستبافت ایران در ۱۱ماهه سال گذشته به ۲/۹ هزار تن رسید که نسبت به صادرات ۳/۸ هزار تنی ۱۱ماهه سال ۱۴۰۰ کاهش ۲۴ درصدی را نشان می‌دهد.

در حالی سال‌هاست که صنعت فرش جایگاه خود را در بازارهای جهانی از دست داده و صادرات فرش به کمترین میزان خود رسیده که مردادماه سال گذشته رئیس ملی مرکز فرش اعلام کرد، افرادی که 70 میلیون دلار صادرات فرش داشته باشند در مقابل امکان واردات خودرو را خواهند داشت. این طرح در حالی مطرح شد که حجم صادرات فرش ایران در سال‌های اخیر بین 50 میلیون تا 70 میلیون دلار بود.

رونق قاچاق با افول صادرات فرش

با وجود روند کاهش صادرات فرش به نظر می‌رسد قاچاق فرش رونق گرفته است؛ در این رابطه فرحناز رافع، رئیس مرکز فرش ایران، عنوان کرده است که اقتصاد پنهان در حوزه فرش دستباف وجود دارد.

رافع با مطرح کردن اقتصاد پنهان در صنعت فرش بر قاچاق فرش صحه گذاشت و افزود: در سال‌های گذشته به دلیل مشکل رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، حقوق گمرکی این محصول کاهش یافت و همچنین علاوه بر قاچاق، متراژ فرشی که مسافران به عنوان کالای همراه می‌توانند خارج کنند به ۲۴ متر مربع افزایش یافت که همه اینها بر غیرواقعی بودن آمارها صحه می‌گذارد. البته او موضوعاتی مثل شیوع کرونا و همچنین سلیقه‌های خاص مشتریان را نیز بر افت صادرات تاثیرگذار می‌داند.

متولیان امر از رفع تعهدات ارزی صادرات، تحریم و کپی‌برداری از طرح فرش‌های ایرانی به عنوان سه عامل مهم در کاهش صادرات فرش یاد می‌کنند. بنا به گفته صادرکنندگان فرش، تعهد ارزی حاصل از صادرات سبب افت صادرات کالا در کشور از جمله صادارت فرش شده است.

مقصد فرش‌های ایرانی کجاست؟

در این میان می‌توان از امارات به اصلی‌ترین مقصد صادراتی فرش ایرانی در سال 1401 می‌توان اشاره کرد و پس از آن کشورهای ژاپن، آلمان، پاکستان، چین، استرالیا و هند قرار دارند.

نکته قابل توجه این است که سال گذشته چهار تخته فرش بزرگ با مساحت 2000 مترمربع که بافت آن بیش از هفت سال زمان برده است، به امارات صادر شد. گفتنی است که در 15 سال گذشته فرشی با این مساحت بافته و صادر نشده بود.

برای مطالعه بیشتر سقوط آزاد صادرات فرش/ ایران جایگاه جهانی خود را از دست داد را در تجارت‌نیوز بخوانید.