تولید لاستیک ماشین آلات معدنی زیان ده است؟/ تکرار سناریوی هپکو در «ارگ تایر»

به گزارش تجارت‌نیوز ، وزارت صنعت، معدن و تجارت بنا دارد با همکاری شرکت‌های مس سرچشمه، گل‌گهر، گهرزمین و سی‌‌پیجی پارس و البته شستا یک واحد تولید لاستیک ماشین‌های معدنی در کرمان با برند «ارگ تایر» ایجاد کند. نیاز کشور به لاستیک ماشین آلات معدنی تاکنون تنها با واردات تامین می‌شد.

با توجه به نیازی که بخش‌های معدن و راهسازی کشور به ماشین‌های سنگین دارند، این رویداد امری جالب توجه قملداد می‌شود. در ایران تاکنون لاستیک خودروهای سواری، کامیونی و کشاورزی تولید می‌شد و حالا قرار است ابعاد تولید به لاستیک ماشین آلات معدنی ارتقا یابد آن هم با پشتیبانی چهار شرکت معدنی، شستا و وزارت صمت.

با این حال روی دوم سکه تولید این مدل از تایرها به اندازه روی نخست آن جذاب نیست.

صنعت تولید تایر در ایران همواره از گرانی مواد اولیه و دستوری بودن قیمت‌ها در رنج بوده است، علاوه بر این ماشین‌های فوق سنگین معدنی تولید داخل هم از نظر کیفیت و کمیت با همتایان جهانی خود فاصله زیادی دارند تا جایی که حتی خرید آنها هم به معدنداران کشور دستور شده است.

وزارت صمت اوایل سال جاری در شیوه‌نامه ابلاغی واردات ماشین‌آلات معدنی مقرر کرد به میزان خرید یک دستگاه از سازندگان داخلی، واردات یک دستگاه صورت پذیرد.

این در حالی است که کمیت و کیفیت ماشین آلات وارداتی بیشتر از مشابه داخلی نیاز معدندار را تامین می‌کند و معدندار پس از ورود ماشین خارجی دیگر نیازی به نمونه داخلی ندارد اما برای ورود ماشین خارجی هم چاره‌ای جز خرید نمونه مشابه داخلی ندارد.

تولید لاستیک ماشین‌ آلات معدنی اقتصادی نیست

محمد فاطمی ، رییس انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشین‌‌آلات معدنی و ساختمانی نیز درباره طرح تولید لاستیک ماشین‌آلات فوق سنگین در ایران می‌گوید: این کار به معنای به دور ریختن پول توسط بخش دولتی است.

در سراسر جهان شرکت‌های محدودی هستند که لاستیک ماشین آلات معدنی تولید می‌کنند، چون تولید آن صرفه اقتصادی ندارد حتی در کشوری مانند شیلی که معدنکاری یکی از ستون‌های اقتصاد آن است نیز لاستیک ماشین معدنی تولید نمی‌شود و غول‌های تولیدکننده ماشین‌های فوق سنگین جهان مانند کوماتسو و کاترپیلار نیز در تولید لاستیک سرمایه‌گذاری نکردند.

وی افزود: تیراژ تولید ماشین‌آلات فوق سنگین در ایران آنقدر بالا نیست که ساخت لاستیک آنها مقرون به صرفه باشد مگر اینکه لاستیک مازاد بر مصرف داخل به بازارهای صادراتی جذب شود. در غیر این صورت تولید اقتصادی نیست و در نهایت هم هزینه تولید از مصرف‌کننده گرفته می‌شود.

زیرمجموعه‌های شستا همواره زیان‌ده بودند

کامران وکیل نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران نیز تولید لاستیک ماشین آلات معدنی را در کشور اقتصادی نمی‌داند و می‌گوید: به باور من ظرفیت تولید ماشین‌های فوق سنگین و حتی ظرفیت تولید معادن در ایران به اندازه‌ای نیست که نیاز به تولید لاستیک این ماشین‌ها باشد.

وی افزود: در استرالیا و کانادا حجم تولید محصولات معدنی بسیار بیشتر از تولید کنونی ایران است اما هیچ یک از آنها لاستیک ماشین آلات معدنی را تولید نمی‌کنند. علاوه بر این محصول ایرانی باید از نظر کیفیت و بازدهی با محصولات مشابه موجود در بازارهای جهانی بتواند رقابت کند. در غیر این صورت استفاده از آن برای معدندار صرفه اقتصادی ندارد.

وکیل تصریح کرد: شرکت‌های زیرمجموعه شستا هیچ یک با وجود در اختیار داشتن امکانات و سرمایه سودده نبودند، حالا قرار است یک شرکت دیگر با وصفی که شد در زیرمجموعه شستا ایجاد شود تا در نهایت مانند هپکو محصول خود را به مصرف‌کننده تحمیل کند.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد نه تولیدکنندگان ماشین‌آلات معدنی و نه معدنکاران دست‌کم در بخش خصوصی و در جایگاه مصرف‌کنندگان محصول ارگ‌ تایر چشم‌انداز مثبتی برای این مجموعه تصور نمی‌کنند. همچنین اگر ارگ تایر بنا دارد برای توجیه اقتصادی تولید، محصول خود را در بازارهای جهانی عرضه کند، باید قدرت رقابت با محصولات این بازار را داشته باشد.