فریبا تاجدینی 
واکنش یک کارشناس پولی به حذف دلار از سامانه سنا:
بانک مرکزی ناامنی پمپاژ می‌کند
یک کارشناس اقتصاد پولی می‌گوید: با اجرای بسته ارزی، بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ دلار حاصل از ارزهای صادراتی در سامانه سنا ثبت می‌شود؛ اما به یکباره شاهد حذف این نرخ از سامانه بدون هیچ اطلاعیه بودیم. این موارد از اقدام‌های بانک مرکزی فضای ناامن سرمایه‌گذاری در بازارها را تشدید می‌کند.
با اجرای بسته ارزی از 16 مرداد ماه سال جاری، بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای سامانه سنا را مرجع معتبر نرخ ارز دانست و اعلام کرد نرخ‌های ثبت شده در این سامانه براساس معامله‌های قطعی در بازار است. این سامانه که تا روز گذشته 28 مرداد ماه سال 1397 نرخ ارزهای متنوعی را ثبت می‌کرد بدون هیچگونه اطلاعیه‌ای اقدام به حذف نرخ دلار کرد.
حسین توکلیان، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه تهران در گفتگو با تجارت‌نیوز در خصوص اقدام‌های اخیر ارزی بانک مرکزی می‌گوید: یک سری نهادها در بین مردم خوشنام هستند و از آن‌ها به عنوان مرجع رسمی نام برده می‌شود. بانک مرکزی نیز با همین عنوان یک نهاد قابل اعتماد تلقی می‌شود که سیاست‌هایش رفتار مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی بانک مرکزی یک سیاستی ارزی را در پیش می‌گیرد و اعلام می‌کند در تعیین نرخ دلار دخالت ندارد و قیمت از طریق میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، نباید خلاف این عمل شود.
وی ادامه می‌دهد: وقتی دولت بر خلاف وعده‌هایش عمل می‌کند اعتماد را از مردم سلب می‌کند. بانک مرکزی حتی اصول اطلاع‌رسانی اخبار را هم رعایت نمی‌کند. به طور مثال در خصوص پیش‌فروش سکه در چند وقت اخیر از کل سکه‌های پیش‌فروش، 50 هزار سکه دارای شرایط خاصی بودند و مشتریان در ازای پرداخت مابه‌التفاوت می‌توانستند سکه را دریافت کنند؛ اما هیچ اطلاع‌رسانی از سوی بانک مرکزی صورت نگرفت تا وقتی زمان سررسید سکه‌ها فرا رسید. در زمان سررسید سکه با اعلام این خبر قیمت سکه 500 هزار تومان در بازار آزاد افزایش یافت.
توکلیان می‌افزاید: وقتی بانک مرکزی اعلام می‌کند تنها یک بازار ارز وجود دارد باید این نکته را مدنظر داشته باشد که تا وقتی قیمت‌های درج شده در سامانه سنا و غیره با قیمت در بازار آزاد تفاوت دارد چندین بازار ارز به وجود می‌آید که معاملات تنها در بازاری انجام می‌شود که بالاترین قیمت را دارد.
این کارشناس پولی خاطرنشان می‌کند: بانک مرکزی برای رسیدن به شرایط مطلوب باید یک ماه از بازار ارز حمایت و ارز موردنیاز بازار را تامین می‌کرد؛ اما این کار را نکرد. مسئله مهم مردم حفظ ارزش سرمایه است، دولت چطور توقع دارد مردم ریالی را که روز به روز از ارزش کاسته می‌شود نگه دارند و به سمت بازارهای دیگر نروند. در شرایط کنونی به دلیل عدم اطمینان موجود و همچنین بازده پایین سایر دارایی‌ها، به نظر می‌رسد ارز و به تبع آن طلا و سکه تنها سرمایه‌گذاری غیرریالی هستند که مردم می‌توانند داشته باشند.
وی اضافه می‌کند: بانک مرکزی نه تنها در این دوره بلکه در دوره‌های گذشته نیز با اقدام‌های خلاف وعده‌هایش از اعتماد خود در بین مردم کاسته است. با اجرای بسته ارزی بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ دلار حاصل از ارزهای صادراتی در سامانه سنا ثبت می‌شود اما به یکباره شاهد حذف این نرخ از سامانه بدون هیچ اطلاعیه بودیم. این موارد از اقدام‌های بانک مرکزی فضای ناامن سرمایه‌گذاری در بازارها را تشدید می‌کند.
توکلیان حذف نرخ دلار از سامانه سنا را اینگونه ارزیابی می‌کند: پیش از این بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که معامله‌ها به سمت استفاده از یورو می‌رود. اینکه نرخ دلار از سامانه سنا حذف شده شاید به این دلیل بوده که یا هیچ معامله‌ای با دلار صورت نگرفته و یورو جایگزین شده یا اینکه نوسان آن زیاد بوده و برای جلوگیری از نوسانات بیشتر نرخ آن حذف شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به تبعات حذف نرخ دلار از سامانه می‌گوید: سامانه سنا یک نوع مرجعیت به حساب می‌آمد که اکنون با حذف نرخ دلار از آن و ایجاد ابهام برای فعالان بازارهای مالی باید منتظر واکنش بازارهای دیگر باشیم. در حال حاضر مسئله مهم حذف نرخ دلار از سامانه نیست چون بازار آزاد ارز هیچگونه هماهنگی قیمتی با این سامانه نداشت؛ مسئله مهم عدم اطلاع‌رسانی و عدم شفاف‌سازی این مسئله است.
نظرات