الهام میرمحمدی 
گفتگوی تجارت‌نیوز با ساجد گودرزی، کارشناس ارزهای دیجیتال:
سناریوهای آینده بیت‌کوین / قیمت بیت‌کوین حداکثر تا چقدر رشد می‌کند؟
با توجه به ریزش اخیر قیمت بیت‌کوین تحت تاثیر افزایش نااطمینانی‌ها، یک کارشناس بازار ارزهای دیجیتال در مصاحبه با تجارت‌نیوز، به تشریح شرایط عمومی بنیادی مارکت و همچنین استراتژی‌هایی که سرمایه‌گذاران باید اتخاذ کنند، پرداخته است.
درحالی‌که انتظار می‌رفت، با سقوط بازار سهام و وحشت سرمایه‌گذاران به‌دلیل شیوع ویروس کرونا ، ارزش دارایی‌های امن از جمله بیت‌کوین افزایش یابد، اما این ارز محبوب دیجیتال هم در هفته‌های اخیر با نوسانات بسیاری مواجه شده؛ تاجایی‌که در معاملات روز پنج‌شنبه ۱۲ مارس (برابر با ۲۲ اسفند) قیمت بیت‌کوین بیش از ۵۰ درصد افت کرد.
چه آینده‌ای در انتظار بیت‌کوین است و با توجه به شرایط موجود، به‌عنوان سرمایه‌گذار در این حوزه چه استراتژی‌هایی را باید در پیش گرفت؟
ساجد گودرزی، کارشناس بازار ارزهای دیجیتال، در مصاحبه‌ای با تجارت‌نیوز ، به شرایط عمومی بنیادی مارکت و همچنین سناریوهایی که سرمایه‌گذاران باید در نظر بگیرند، پرداخته است.
شرایط عمومی بنیادی بازارهای دیجیتال
این کارشناس ارزهای دیجیتال، در مورد شرایط عمومی بنیادی مارکت، سه موضوعِ رابطه ارزهای دیجیتال با بازار سهام آمریکا، پدیده هلوینگ (Halving) و نقش صرافی‌ها در تعیین قیمت بیت‌کوین را تحلیل کرده که در ادامه مطالعه می‌کنید:
۱- رابطه بیت‌کوین با بازار سهام آمریکا
ساجد گودرزی ریزشِ اخیرِ قیمت بیت‌کوین و همسو شدن آن با سقوط بازارهای سرمایه را این‌گونه توضیح می‌دهد:
شروعِ ریزش بیت‌کوین از سطح ۹ هزار و ۲۰۰ دلار شروع شد و تا جایی پیش رفت که حتی تا چند روز پیش، در بسیاری از صرافی‌ها، قیمت تا سه هزار و ۶۰۰ دلار هم کاهش یافت.
این ریزش با سقوط بازار سهام و به‌طور کلی بهم ریختن مارکت‌های جهانی مقارن شد. پرسشی که مطرح می‌شود، این است که آیا نوسانات بازار سهام با بازار ارزهای دیجیتال به‌ویژه بیت‌کوین همبستگی دارد یا خیر؟
زمانی‌که به‌شکل لحظه‌ای شاخص‌ها را مورد بررسی قرار دادیم، متوجه شدیم که می‌توان میان این دو ارتباط پیدا کرد.
اصولا از زمانی‌که بیت‌کوین ایجاد شد، همواره این ذهنیت وجود داشت که این ارز دیجیتال بهشت امن سرمایه‌گذاری است. به‌عبارت دیگر، با ریزش بازار سهام، سرمایه‌گذاران می‌توانند به سمت بیت‌کوین و ارزهای مجازی پناه ببرند. یعنی همان رابطه‌ای که میان بازار سهام و فلزات گرانبها از جمله طلا وجود دارد.
در واقع در دسته‌بندی دارایی‌ها می‌توان گفت، بیت‌کوین هم مانند طلا در گروه دارایی‌های امن قرار دارد و در سوی دیگر، بازار سهام در گروه دارایی‌های پرریسک.
اما همه این معادلات در چند هفته اخیر بهم خورد. اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که «چطور رابطه میان بازار رمزارزها و بازار سهام افزایش پیدا کرد؟»، باید به این نکته توجه کنیم که مکانیسم‌ها و عوامل مرتبط با بازار سهام در سال‌های اخیر بیشتر از گذشته با ارزهای مجازی درگیر شده‌اند.
به‌عنوان مثال از چند سال پیش، زمانی‌که به سقف قیمت بیت‌کوین رسیدیم، قراردادهای فیوچر به این مارکت اضافه شد. با ایجاد این قراردادها، حالا این قابلیت وجود دارد که بدون آنکه بیت‌کوینی وجود داشته باشد، خرید و فروش آن انجام می‌شود. این نوع معاملات قطعا بر روی قیمت بیت‌کوین تاثیرگذار است.
بازار سهام و بازار ارزهای دیجیتال، تا جای مشخصی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و از نقطه‌ای این همبستگی معکوس می‌شود.
با وجود قراردادهای فیوچر، سازمان‌ها و موسسات حقوقی بزرگی که به‌نوعی با بازار سهام مرتبط هستند، حالا بخشی از پورتفولیو (سبد سرمایه‌گذاری) خود را به بیت‌کوین اختصاص می‌دهند.
به‌این‌ترتیب، زمانی‌که عدم قطعیت در جهان افزایش می‌یابد، موسسات و صندوق‌ها برای نقد کردن این نوع دارایی‌ها اقدام می‌کنند. این موضوع موجب ارتباط مستقیم ارزهای مجازی با بازار سهام می‌شود.
پرسشی که مطرح می‌شود، این است که این ارتباط مستقیم میان دو بازار تا کجا ادامه می‌یابد؟ در حال حاضر بسیاری از کارشناسان می‌گویند، در سال‌های آینده، بزرگ‌ترین رکود بازار سهام را در طول تاریخ تجربه خواهیم کرد. آنها رکود پیش رو را حتی با بحران مالی سال ۲۰۰۸ مقایسه کرده و می‌گویند، در آن زمان بحث بحران بیشتر به‌سوی بازار ملک و مسکن بود؛ اما بحران پیش رو بسیار گسترده‌تر خواهد بود.
به‌این‌ترتیب، وجه ناامیدکننده این بازار این است که اگر بحرانی گسترده رخ دهد، انتظار می‌رود، قیمت بیت‌کوین بیش از این کاهش یابد.
اما نکته دیگر این است که چطور می‌توان رابطه میان این دو بازار را معکوس کرد؟ مجموع مارکت کپ (Market Cap) یا همان ارزش بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلیارد دلار است. اگر بازار سهام را در نظر بگیریم، مارکت کپ در تنها یک شرکت از این بازار مانند اپل، هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار است که در سقوط اخیر، ریزشی در حدود دو تا سه برابر کل مارکت کپ ارزهای مجازی تجربه کرده است.
اگر در ریزش بازار سهام، بخشی از این سرمایه‌ها -شاید در حدود ۱۰۰ میلیارد دلار- وارد مارکت ارزهای مجازی بشوند، این روند می‌تواند موجب افزایش قیمت بیت‌کوین شود. در واقع افت بازار سهام به جایی برسد که سرمایه‌گذاران به‌سوی کریپتوکارنسی‌ها روی بیاورند. در این صورت، همبستگی این دو بازار معکوس می‌شود.
به‌طور خلاصه‌تر اگر بخواهم توضیح دهم، باید بگویم، با در نظر گرفتن وضعیت دنیا و اتفاقاتی که رخ می‌دهد مانند شیوع ویروس کرونا، شرایط اقتصادی آمریکا و جنگ تجاری، بازار سهام و بازار ارزهای دیجیتال، تا جای مشخصی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و از نقطه‌ای این همبستگی معکوس می‌شود.
۲- پدیده هلوینگ و قیمت بیت‌کوین
این کارشناس ارزهای دیجیتال درباره پدیده هلوینگ می‌گوید:
هر بار که ۲۱۰ هزار بلاک در شبکه بیت‌کوین کشف شود، پدیده هلوینگ اتفاق می‌افتد. در واقع در این پدیده، کشف کردنِ بیشتر بلاک یا ماین کردن، سخت‌تر می‌شود. بنابراین با دشوارتر شدن این فرآیند، درآمدی که ماینرها از استخراج بیت‌کوین به‌دست می‌آورند با توجه به انرژی مورد نظر، نصف می‌شود.
پدیده هلوینگ تاکنون دو بار رخ داده است و با کشف ۲۱۰ هزار بلاک، احتمالا حوالی ماه می، هلوینگ سوم اتفاق می‌افتد.
داده‌های تاریخی به ما نشان می‌دهد که هر بار هلوینگ رخ داده، قیمت بیت‌کوین افزایش یافته است.
پیش از آنکه هلوینگ اول رخ بدهد، به‌ازای هر بلاکی که یک ماینر کشف می‌کرد، ۵۰ بیت‌کوین به‌دست می‌آورد. پیش از دومین هلوینگ و سومین هلوینگ دستمزد ماینر به‌ترتیب به ۲۵ و ۱۲٫۵ بیت‌کوین کاهش یافت. حالا بعد از آنکه هلوینگ سوم اتفاق بیفتد، این رقم به ۶٫۷۵ بیت‌کوین خواهد رسید.
داده‌های تاریخی به ما نشان می‌دهد که هر بار هلوینگ رخ داده، قیمت بیت‌کوین افزایش یافته است. به‌عنوان مثال، زمانی‌که اولین هلوینگ در سال ۲۰۱۲ رخ داد، قیمت بیت‌کوین ۱۱ دلار بود؛ اما یک سال پس از هلوینگ و در سال ۲۰۱۳، قیمت به هزار و ۳۰۸ دلار رسید.
در سال ۲۰۱۶ و در هلوینگ دوم، قیمت بیت‌کوین حدود ۶۰۰ دلار بود؛ اما بعد از یک سال و در سال ۲۰۱۷ به دو هزار و ۵۰۰ دلار افزایش یافت. به‌همین دلیل، بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که پس از هلوینگ سال ۲۰۲۰، باز هم قیمت بیت‌کوین روند صعودی خواهد داشت.
اما نکته‌ای را درباره هلوینگ باید در نظر گرفت؛ آن هم اینکه، وقتی اتفاقی دو بار رخ می‌دهد، معمولا برای دفعات بعدی پیش‌بینی‌ها زودتر انجام شده و به‌اصطلاح پیش‌خور می‌شود. به این معنا که احتمالا رشدی که قرار بود به‌خاطر هلوینگ سوم رخ دهد، تاکنون اتفاق افتاده باشد.
با اضافه شدن قراردادهای فیوچر، بدون آنکه بیت‌کوینی وجود داشته باشد، عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد و این روند بر روی قیمت تاثیر می‌گذارد.
نکته دیگر اینکه ساختار مارکت تغییر کرده است. برای اینکه موضوع تغییر ساختارِ بازار را متوجه شویم، باید به این سوال پاسخ دهیم که «چرا هلوینگ موجب افزایش قیمت می‌شود؟»
ببینید، زمانی‌که دستمزد کشف کردن یا ماین کردن بلاک کاهش می‌یابد، قاعدتا بسیاری از ماینرها از مارکت خارج می‌شوند. با خارج شدن آنها از بازار، عرضه بیت‌کوین به داخل شبکه کمتر شده و در نهایت قیمت افزایش می‌یابد.
اما ساختار بازار حالا تغییر کرده است. اول آنکه، همان‌طور که قبلا اشاره کردم، با اضافه شدن قراردادهای فیوچر، بدون آنکه بیت‌کوینی وجود داشته باشد، عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد و این روند بر روی قیمت تاثیر می‌گذارد.
نکته دوم درباره تغییر ساختار، وجود آلت‌کوین‌هاست. ما می‌گوییم، بیت‌کوین یک منبع کمیاب است، بنابراین وقتی ماینرها کمتر عرضه کنند، قاعدتا قیمت افزایش می‌یابد. با وجود آلت‌کوین‌هایی که هر روز به بازار اضافه می‌شوند اما شرایط مارکت پیچیده شده است. افزایش قیمت این آلت‌کوین‌ها، می‌تواند بخشی از نقدینگی و سرمایه‌ها را به‌سوی خود بکشد.
۳- نقش صرافی‌ها در قیمت بیت‌کوین
ساجد گودرزی نقش صرافی‌ها در تغییر قیمت بیت‌کوین را بسیار پررنگ می‌داند و درباره دستکاری این بازار این‌گونه توضیح می‌دهد:
شاید بسیاری از ماینرها و سرمایه‌گذاران از نقش صرافی‌ها در تغییر قیمت بی‌اطلاع باشند. عموما برخلاف سایر بازارها، در بازار ارزهای دیجیتال به‌دلیل نبود نظارت خیلی دقیق و مدون، صرافی‌ها می‌توانند قیمت‌ها را دستکاری کنند.
لازم است توضیحاتی در این زمینه اضافه کنم. اگر بخواهیم ماهیت مارکت را بررسی کنیم، باید لیست سفارشات را در نظر بگیریم که در یک سمت فروشندگان هستند و در سمت دیگر خریداران. فروشندگان در واقع خرس‌ها و خریداران گاوهای بازارند که با هم رقابت می‌کنند.
زمانی‌که قدرت خرس‌ها بر گاوها می‌چربد، قیمت کاهش می‌یابد؛ برعکس وقتی قدرت گاوها بر خرس‌ها می‌چربد، روند قیمت صعودی می‌شود. اما اتفاقی که در این میان رخ می‌دهد این است که صرافی‌هایی که معاملات در آنها انجام می‌شود، برای حفظ نظم مارکت، ناچارند خیلی از سفارشات را خودشان بگذارند.
یعنی زمانی‌که مارکت در حال ریزش است، اگر در این سمت بازار خریداری وجود نداشته باشد، قیمت به یک‌باره دو هزار تا سه هزار دلار کاهش می‌یابد و نظم بازار بهم می‌ریزد. اگر این اتفاق بیفتد، ریسک صرافی به‌نوعی بالا می‌رود.
صرافی بیتمکس برای جلوگیری از ریزشِ قیمت چند اقدام کرد. یکی از آنها این بود که از دسترس خارج شد و اجازه نداد کسی برای فروش اقدام کند.
فرض کنید، معاملاتی در صرافی در حال انجام است و عده زیادی در صف خرس‌ها به‌قول معروف شورت (Short) را زده‌اند و قیمت‌ها در حال کاهش است. با افت قیمت‌ها، اگر آنها اهرم را زده باشند، در واقع به‌نوعی در حال افزایش سود هستند. آن طرف معاملات هم بخش عمده‌ای از خریدها را خود صرافی انجام می‌دهد. در نتیجه تعهد صرافی نسبت به آنها بالا می‌رود. یعنی امکان دارد آنها پوزیشن‌های خود را ببندند و از صرافی تقاضا کنند، بیت‌کوین‌هایشان را که تعدادش افزایش یافته، تحویل بدهد. بنابراین خود صرافی در معرض ریسک قرار می‌گیرد.
بحث دیگر این است که وقتی ریزشِ زیاد اتفاق می‌افتد، سرمایه‌ها از بازار فراری داده می‌شوند. یعنی دسترسی صرافی به دارایی نقدی مثل دلار یا دیگر دارایی‌ها کاهش می‌یابد.
اتفاقی که چند روز پیش افتاد، به این قرار بود که وقتی قیمت برای لحظه‌ای به دو هزار و ۶۰۰ دلار رسید، خیلی از صرافی‌ها هنگ کردند و از دسترس خارج شدند. دلیل این امر این بود که از ریزشِ بیشتر قیمت جلوگیری کنند.
یکی از این صرافی‌ها بیتمکس (BitMEX) بود. بیتمکس برای جلوگیری از ریزشِ قیمت سه اقدام کرد. اول اینکه هنگ کرد و اجازه نداد کسی برای فروش اقدام کند. دوم اینکه مارکت پرایس را افزایش داد و سوم اینکه برداشت از اکانت را محدود کرد.
در مورد مارکت پرایس (Market Price) لازم است توضیحی بدهم. زمانی‌که به‌عنوان مثال بیت‌کوین با قیمت هزار چهار دلار معامله می‌شود، مارکت پرایس که قیمتی جدای از قیمت معاملات است هم حدود چهار هزار دلار است.
مارکت پرایس در واقع قیمتی است که اگر من به‌عنوان معامله‌کننده به آن برسم، کل سرمایه خود را از دست می‌دهم. اما صرافی‌ها می‌توانند این عدد را بالا یا پایین ببرند. یعنی مثلا زمانی‌که بیت‌کوین با چهار هزار دلار ترید می‌شود، صرافی می‌تواند مارکت پرایس را به چهار هزار و ۵۰۰ دلار افزایش بدهد.
اتفاقی که رخ می‌دهد این است که اگر مارکت پرایس، چهار هزار و ۵۰۰ باشد، برای من ریسک بزرگی است که فروش را بزنم. چون ممکن است کل سرمایه‌ام را از دست بدهم. پس بهتر است که خرید کنم، چون هیچ‌وقت در این حالت ضرر نمی‌کنم.
اگر ساده‌تر بخواهم بگویم، هر زمانی که شما به‌عنوان معامله‌گر در پوزیشن خرید قرار بگیرید، سود می‌کنید؛ و این کاری بود که صرافی بیتمکس انجام داد.
در مورد اقدام سوم هم هنوز اکانت‌هایی که بالاتر از ۱۰۰ یا ۲۰۰ بیت‌کوین دارند، نمی‌توانند برداشتی انجام بدهند. این اتفاق باعث شد که قیمت بیت‌کوین از سه هزار و ۶۰۰ دلار طی چهار تا پنج ساعت به پنج هزار و ۲۰۰ دلار برسد.
این شرایط بنیادی مارکت بیت‌کوین بود که اگر در یک جمله بخواهم بگویم، هلوینگ و دخالت صرافی‌ها، می‌تواند قیمت بیت‌کوین را افزایش بدهد. در بحث ارتباط با بازار سهام هم ریزش‌های مقطعی همسو با ریزش بازار سرمایه وجود دارد؛ اما در نقطه‌ای این ارتباط می‌تواند معکوس شود.
سرمایه‌گذاران بیت‌کوین چه استراتژی‌هایی باید داشته باشند؟
این کارشناس بازار ارزهای دیجیتال درباره آینده قیمت بیت‌کوین و رفتارهایی که سرمایه‌گذاران این بازار باید داشته باشند، می‌گوید:
اولین نکته در مورد استراتژی‌های و رفتارهایمان نسبت به این مارکت این است که بازار را بدون تعصب ببینیم و آن را با توجه به حالاتی که رخ می‌دهد، بررسی کنیم.
به‌عنوان مثال، ما یک سطح حمایت مهم تکنیکال به نام میانگین ۲۰۰ هفته قیمت برای بیت‌کوین داشتیم که معمولا شکسته نمی‌شد. یعنی معمولا هر زمان به این قیمت می‌رسید، سریع واکنش نشان می‌داد؛ یا اگر شکسته می‌شد، به‌سرعت بازمی‌گشت.
با این حال، این اتفاق اخیرا افتاد و میانگین ۲۰۰ هفته در چند روز شکست و افت قیمت به کمتر از هفت هزار و ۱۰۰ دلار باعث شد که خیلی سریع به سه هزار و ۶۰۰ دلار برسد.
در حال حاضر سناریوهای مختلفی مطرح شده است، برخی حتی از قیمت‌هایی مثل هزار دلار، ۷۰۰ دلار یا دو هزار و ۷۰۰ دلار صحبت می‌کنند.
اما واقعیت این است که باید به شرایط نگاه کنیم و بعد مارکت را مورد بررسی قرار دهیم و سناریو در نظر بگیریم.
پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین در کوتاه‌مدت و بلندمدت
ساجد گودرزی، کارشناس بازار ارزهای رمزنگاری‌شده درباره آینده بازار بیت‌کوین می‌گوید:
اگر تا حدود ۷۲ ساعت دیگر، قیمت بیت‌کوین به کمتر از چهار هزار و ۶۰۰ دلار نرسد، شاهد قیمت‌های هفت هزار و ۶۰۰ تا هشت هزار و ۱۰۰ دلار در بازار خواهیم بود.
اما اگر در این بازه زمانی، قیمت بیت‌کوین به کمتر از چهار هزار و ۶۰۰ دلار برسد، باید در انتظار قیمت‌های دو هزار و ۹۰۰ و سه هزار و ۲۰۰ باشیم؛ که البته به نظر من این بدترین سناریو برای پنج تا شش ماه آینده خواهد بود.
بنابراین، اگر بخواهیم تارگت بالایی در کوتاه‌مدت برای بیت‌کوین لحاظ کنیم، اعدادی چون شش هزار و ۴۰۰ تا شش هزار و ۷۰۰ را باید در نظر بگیریم.
نکته جالب‌تر اینکه، اگر پدیده هلوینگ را یک پدیده مثبت برای بازار بیت‌کوین در نظر بگیریم که بر روی روند صعودی بازار تاثیر بگذارد، در این صورت می‌توانیم شاهد اعداد بالایی چون ۹ هزار و ۲۰۰ دلار باشیم. پس از آن حداکثر در مدت شش ماه شاید قیمت بار دیگر دو برابر شده و به حتی به بیش از ۱۸ هزار دلار هم برسد.
سرمایه‌گذاران باید این نکته را در نظر بگیرند که من برای پاسخ این پرسش که «چه بکنیم؟» چند سناریو مطرح کردم که پشت همه آنها یک «اگر» بود. بنابراین، ما باید ببینیم که شرایط مارکت در هر زمان چه تغییری می‌کند و اگر آن اتفاق افتاد، می‌توانیم بگوییم احتمال رسیدن به این اعداد بسیار بالاست.
نظرات