صنعت لجستیک یک کشور جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد آن دارد. همانطور که جاده‌ها شریان‌های حیاتی یک کشور هستند، شاید بتوان صنعت لجستیک را شریان‌های اقتصاد نامید. حال، یکی از ابعاد مهم صنعت لجستیک، ارزیابی و پایش سیستم حمل و نقلی است که وظیفه انتقال کالاهای یک شرکت را دارد. زیرا ارزیابی و پایش علاوه بر افزایش دقت و کارایی در عملکرد، باعث کاهش هزینه‌ها و ریسک کسب‌وکار می‌شود. استارتاپ‌های داخلی به دنبال کاهش هزینه و ریسک لجستیک در کشور هستند یکی از استارتاپ‌های ایرانی که توانسته گام‌های خوبی در زمینه پایش و ارزیابی ناوگان حمل و نقل در ایران بردارد، «کارپو» است. در این گزارش با امیر رضا نجفی و آیه غفرانی، دو تن از هم‌بنیانگذاران استارتاپ کارپو صحبت کردیم تا علاوه بر آشنایی با محصولات، تیم و خدماتشان، از چالش‌هایی که بر سر راه‌اندازی «کارپو» بود، مطلع شویم. کارپو چیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد امیررضا نجفی، مدیرعامل این استارتاپ، «کارپو» را اینگونه معرفی می‌کند: کارپو یک پلتفرم هوشمند مدیریت ناوگان حمل و نقل است که با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند اینترنت اشیا و تکنولوژی‌های داده محور به سازمان‌ها و شرکت‌های حمل و نقلی کمک می‌کند که ریسک و هزینه‌شان کاهش پیدا کند. داستان شکل گیری کارپو نجفی می‌گوید: کارپو از دل سومین کمپ استارتاپی دیجی نکست در سال 1399 متولد شد. ما در ابتدا سه نفر بودیم که در خود کمپ استارتاپی با هم آشنا شدیم. آیه غفرانی که الان مدیر ارشد عملیات کارپو است. صدف فتحعلی مدیر ارشد توسعه وب. و خودم، امیررضا نجفی‌ که مدیرعامل کارپو هستم. آن زمان بر اساس مشکلی که شرکت‌های مختلف در زمینه حمل و نقل داشتند سعی کردیم با آنها صحبت کنیم، نیازهای آنها را بشناسیم و راه حلی برای آن پیدا کنیم. تقریبا می‌‌توان گفت ساختن نمونه اولیه در همان سال ۹۹ شروع شد و ایده هم چند باری عوض شد و در نهایت بر اساس بازخوردی که از مشتری دریافت می‎‌کردیم به کارپوی فعلی رسیدیم. او ادامه داد: اولین و اصلی ترین خدمت کارپو ارزیابی کامل ناوگان حمل براساس انواع مختلف شاخص‌هاست. این امکان به شرکت ها کمک می‌کند تا با بررسی کامل فرایندها و هزینه‌های انجام شده در بخش‌های مختلف، بهترین و بهینه‌ترین برنامه ریزی را داشته باشند و از هرگونه مشکل مطلع شوند. برای این منظور، کارپو راهکارهای مختلفی ارائه کرده است. برای مثال ردیابی آنلاین خودروها و اشخاص روی نقشه از طریق انواع مختلف ردیاب. در حقیقت ردیابی آنلاین خودروها و اشخاص روی نقشه به صورت لحظه‌ای است که به شرکت‌ها اطلاع می‌دهد خودروها در چه موقعیت جغرافیایی هستند. بسته به نوع کسب و کار، ابزارهای ردیابی متفاوتی به کار گرفته می‌شوند، برای مثال اگر خودرو در بحث زنجیره تامین سرد به کار گرفته شود، ویژگی‌هایی از خودرو مانند دمای کابین، اهمیت پیدا می‌کند. پایش این اطلاعات به شرکت سرویس گیرنده کمک می‌کند تا از وضعیت ناوگان خود اطلاعات بهتری داشته باشد و بر اساس گزارش های ارائه شده تصمیمات لازم را بگیرد. بهینه سازی سوخت با ارزیابی به موقع ناوگان حمل و نقل امیر رضا نجفی، مدیرعامل کارپو بیان کرد: خدمت دیگری که کارپو ارائه می‌دهد مدیریت پیشرفته نگهداری و تعمیرات است. قبل از اینکه بخواهم این خدمت را شرح دهم باید بگویم که دو مسئله خیلی مهم برای سازمان‌های حمل و نقلی از لحاظ هزینه‌ای وجود دارد. یکی بحث نگهداری و تعمیرات و دیگری بحث سوخت است. این دو مورد برای سازمان‌های حمل و نقلی هزینه بسیاری دارد لذا ما با استفاده از ماژول مدیریت پیشرفته نگهداری و تعمیرات که اقدامی پیشگیرانه است می‌توانیم به سازمان ها کمک کنیم که هم هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را کاهش دهند. از سوی دیگر با رعایت اصول نگهداری خودرو، سوخت کمتری مصرف نمایند. زیرا یکی از کارهایی که در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌کند، سالم بودن خودرو به لحاظ فنی است. پایش رفتار رانندگان در مسیر نجفی با اشاره به اهمیت رفتار رانندگان در ناوگان حمل و نقل افزود: خدمت دیگری که کاراپو ارائه می‌دهد ارزیابی جامع عملکرد رانندگان از جنبه‌های مختلف است. برای مثال، این سرویس، رانندگان یک شرکت را در انجام ماموریت‌هایی که به آنها سپرده می‌شود یا از نظر رفتاری که در طول سفر و مسیر دارند ارزیابی می‌کند و اطلاعات جمع‌آوری شده را به شرکت می‌دهد. موارد قابل پایش بر اساس ویژگی‌هایی که آن ناوگان حمل و نقلی نیاز دارد شخصی سازی می‌شود و کارپو این توانایی را دارد که با استفاده از ماژول‌های مختلف خدمات متنوعی را ارائه دهد. تمرکز ما بر صنعت لجستیک ایران است تمرکز اصلی ما بر روی ارائه پاسخ به نیاز صنعت لجستیک ایران بوده و سعی داریم با توجه به مشکلاتی که در ایران وجود دارد خدمات خود را ارائه دهیم. این خدمات با هزینه مناسب‌تر نسبت به محصولات خارجی و متناسب با بازار ایران ارائه می‌شود. چالش اینترنت؛ جی‌پی‌اس و مهاجرت نیروی کار مدیرعامل کارپو با اشاره به مشکلاتی که بر سر راه توسعه کسب‌وکارشان قرار دارد گفت: اگر بخواهیم درباره مشکلات و چالش‌هایمان صحبت کنیم، اصلی‌ترین مشکلی که نه فقط شرکت ما بلکه تمامی شرکت‌های وابسته به تکنولوژی‌ با آن درگیر هستند، موضوع اینترنت، فیلترینگ و تحریم استفاده از سرویس‌های مختلف جهانی است. برای مثال، یک کار وابسته به اینترنت را که در خارج از کشور با اینترنت با کیفیت و بدون فیلتر می‌توان در مدت زمان کوتاهی انجام داد، کارشناسان فناوری در ایران باید زمان بیشتری بگذارند تا آن را انجام دهند. همچنین گاهی مجبور میشویم به دلیل وجود تحریم‌ها برخی سرویس‌های آماده را از صفر مجددا توسعه دهیم. مسئله بعدی مسئله ایجاد اختلال در سیگنال‌های جی‌پی‌اس (GPS) است که ما الان در سطح کشور داریم و تقریبا می‌‎توان گفت شرکت‌هایی که به هر نحوی با داده‌های جغرافیایی از نوع جی‌پی‌اس سر و کار دارند با این مشکل برخورد کرده‌اند و این هم مسئله‌ای مهم است که باید به آن اشاره شود. در حال حاضر ما موفق شده‌ایم تا حد خوبی اختلالات فوق را به صورت نرم افزاری تشخیص و اصلاح کنیم. مسئله بعدی مهاجرت نیروی کار متخصص است. متاسفانه فضا و شرایط کاری طوری شده که نیروهای خوب حوزه تکنولوژی ترجیح می‌هند که مهاجرت کنند. این موضوع باعث ایجاد خلل در بسیاری از کسب وکارهای تکنولوژی محور و همچنین گرون شدن نیروی کار ماهر شده است. توسعه بر اساس نیاز مشتری/ تا دو سال دیگر سهم خوبی از بازار خواهیم گرفت آیه غفرانی، مدیر ارشد عملیات و دیگر هم‌بنیانگذار کارپو درباره توسعه محصول و ورود به بازار گفت: ما به طور مداوم در حال توسعه محصول خود هستیم. ما همواره با شرکت‌های مشتری در ارتباطیم و نیاز‌هایشان را بررسی می‌کنیم تا بتوانیم متناسب با نیاز روز آن‌ها خدمات خود را ارائه کنیم. البته باید گفت که نیازها در حوزه لجستیک بسیار گسترده است و ما مشخصا بخش کوچکی از این نیازها را که شامل فراهم کردن امکان ارزیابی و نظارت کامل فرایندهای حمل و نقل سازمان‌ها است را پوشش می‌دهیم. ما سعی کردیم که جای مشخصی را هدف قرار دهیم و آن را با کیفیت بسیار خوبی به مشتریان خود ارائه کنیم. غفرانی درباره ورود به بازار کارپو گفت: ما از ابتدای ورود به بازار توانستیم با شرکت‌های بزرگی مانند دیجی کالا، گلرنگ و سایپا کار کنیم. این‌ شرکت‌ها از جمله مشتریان بزرگ ما هستند که برای انتخاب سرویس دهنده‌های خود ملاک‌های بسیار سخت‌گیرانه‌ای دارند. بازاریابی محصولاتمان به تازگی شروع شده و در همین ابتدا با استقبال بسیار خوبی نیز مواجه شده‌ایم. به طور کلی پیش‌بینی ما این است که تا دو سال آینده حجم خوبی از بازار رو بدست آوریم. کارپو می‌تواند در خارج از ایران هم سهم بازار بگیرد آیه غفرانی، مدیر ارشد عملیات کارپو می‌گوید: از آنجایی که ما از ابتدای طراحی محصول، شرکت‌های مشابه و موفق خارجی را به طور کامل رصد کردیم، می‌توان گفت که در حال حاضر فضا جهت ورود به بازار کشورهای همسایه برای ما فراهم بوده و ما قصد داریم برای آن برنامه ریزی جدی‌تری داشته باشیم. در حال حاضر سیستم ما به دو زبان انگلیسی و فارسی ارائه می‌شود و این امکان از ابتدا فراهم بوده تا بدون محدودیت و در صورت نیاز، زبان‌های بیشتری به سیستم اضافه شود. ما در این مدت نیز ارتباطاتی با برخی از شرکت‌های حملی کشورهای عمان و ترکیه داشته‌ایم و با بازار این دو کشور تا حد خوبی آشناییم. در کل می‌توان گفت ما بازار خوبی را هدف گرفته‌ایم و به این مسیر خوشبینم، چرا که این صنعت چه در ایران و چه در جهان به شدت رو به رشد بوده و فضای خوبی را برای بازیگران این صنعت به وجود آورده است. شرکت‌های حمل، همواره به دنبال کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره وری خود هستند و از سرویس هایی مانند کارپو به شدت استقبال میکنند. بانک‌ها در مرحله شروع کار استارتاپ‌ها، تسهیلاتی در نظر نگرفته‌اند آیه غفرانی در پاسخ به این سوال که آیا ذیل شرکت‌های دانش‌بنیان هستید گفت: بله. ما از ابتدای تاسیس شرکت، به عضویت شرکت های دانش‌بنیان در آمدیم. ما در ابتدای توسعه محصول، بیشترین نیاز را به حمایت های مالی داشتیم تا بتوانیم توسعه محصول خود را شروع کنیم. اما متاسفانه ساز و کاری وجود نداشته تا بتوانیم از جانب بانک‌ها در مراحل ابتدایی کار خود، تسهیلاتی دریافت کنیم. تسهیلات مشابه به دلیل نداشتن تراکنش مالی در آن زمان مشمول ما نمی‌شد. چه پیشنهادی به دولت دارید؟ مدیر ارشد عملیات کارپو ابراز کرد: کمک به رشد استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا با هدف افزایش اشتغال زایی می‌تواند یکی از برنامه‌های دولت در این حوزه باشد . شناسایی و ارزیابی استارتاپ‌ها در مراحل اولیه شروع کارشان و اختصاص تسهیلات ویژه متناسب با شرایط آن‌ها حتی با مبالغی پایین، می‌تواند به تیم‌ها در مسیر رشدشان کمک بسیار زیادی کند. هزینه تراشی برای کارآفرینان باعث افت خدمات می‌شود غفرانی افزود: دغدغه دیگری که به عنوان یک کارآفرین‌ تجربه کردیم عدم وجود ساز و کارهای مناسب برای شرکت‌های سرویس دهنده در ایران است. چیزی که مشخصا تجربه کردیم این است که کارافرینان و خدمات دهندگان در ازای هزینه‌هایی که دارند و مالیاتی که پرداخت می‌کنند، تسهیلات و خدماتی از سوی دولت دریافت نمیکنند. بنابراین زمانی که دخل و خرج با هم سازگاری نداشته باشد، ارائه خدمات با کیفیت به مشتری کاری به شدت دشوار خواهد بود. این موضوع می‌تواند یکی از دلایلی باشد که باعث شده سطح خدمات در ایران به شدت افت کند. من فکر می‌کنم این مسئله یکی از چالش‌هایی است که اکثر کارآفرین‌ها و سرویس دهندگان در ایران با آن رو به رو هستند و همین امر ارائه خدمات با کیفیت به مصرف کننده را به کاری سخت و پر هزینه برای کسب و کارها تبدیل کرده است. آینده کارپو در ایران مدیرعامل کارپو درباره آینده کسب و کارشان می‌گوید: اتفاق خوب و مثبتی که در سال های اخیر در صنعت لجستیک ایران شاهدش بودیم این است که تعداد سرویس دهنده‌ها در این حوزه رو به افزایش بوده است. این موضوع از دید ما باعث شکل گیری فضای رقابتی مثبت شده و در نتیجه بالا رفتن سطح خدمات کارپو و شرکت‌های مشابه را به همراه دارد. رقابتی شدن فضا در هر حوزه‌ای موجب رشد شده و صنعت لجستیک نیز از این قاعده مستثنی نیست. ذهنیت مشتریان برای پذیرش و ایجاد تغییر در فرایندها و استفاده از سرویس‌های جدید یکی دیگر از نکات بسیار مثبتی است که ما را نسبت به آینده کارپو در ایران بسیار خوشبین کرده است. چشم انداز کارپو چشم انداز اصلی ما، طراحی یک پلتفرم جامع اینترنت اشیا (IoT) در زمینه حمل و نقل است که بدون وابستگی به عنوان یک سکو عمل کند. همچنین هدف ما تبدیل شدن به یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه هوشمندسازی حمل و نقل در ایران است تا بتواند به رشد و پیشرفت این صنعت در ایران کمک کند. اهمیت پول هوشمند در توسعه کسب و کار نجفی بیان کرد: ما مسیر خود را از مرکز نواوری دیجیکالا شروع کردیم و اولین جذب سرمایه ما از زمان شروع فرایند سرمایه پذیری بیش از یک سال زمان برد. به طور کل فرایند جذب سرمایه در ایران به شدت طاقت فرسا و فرسایشی بوده و امیدوارم که شتابدهنده‌ها بتوانند در فرآیندهای خود تغییراتی ایجاد کنند تا جذب سرمایه برای تیم‌ها را تسهیل کند. ما تا الان تنها یک مرحله جذب سرمایه از مرکز نوآوری دیجی کالا (دیجی نکست) داشته‌ایم. همچنین متخصصین و مدیران ارشد واحد حمل و نقل دیجی کالا (دیجی اکسپرس) در مسیر توسعه محصول بسیار کمک کننده بودند و این کمک‌های غیر مادی در توسعه کارپو بسیار تاثیرگذار بوده است. در حقیقت ما امکان ارائه پول هوشمند را در کنار تزریق سرمایه مالی، به عنوان یک ملاک مهم برای انتخاب سرمایه‌گذار در نظر گرفتیم. در مسیر رشد و توسعه ما، شرکت‌های دیگری نیز در نیازسنجی و شناخت بهتر و دقیق‌تر بازار بسیار کمک کننده بوده‌اند که لازم می‌دانم در اینجا به یکی از تاثیرگذارترین آن‌ها اشاره کنم. شرکت گل پخش اول از شرکت‌های زیر مجموعه هلدینگ گلرنگ از روزهای ابتدایی همواره در کنار ما بودند و متخصصین این شرکت در زمینه توسعه محصول زمان بسیاری را برای کارپو اختصاص دادند که از همین طریق از آن‌ها کمال تشکر را داریم. اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.
