حامد اناری 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
صنعت بازی رو به مرگ است/ فیلترینگ و درآمد ناکافی بلای جان بازی‌سازان ایرانی است
صنعت بازی کشور مریض است. معضلاتی حیات آن را تحت‌الشعاع قرار داده و باید به آنها واکنش نشان داد. در این گزارش با اشاره به برخی از این معضلات، چشم‌اندازی از آینده کلان این صنعت ترسیم شده است.
فیلترینگ سازه‌ای بدشکل و مانعی مهیب است که مانع رسیدن نور به اقتصاد دیجیتال می‌شود و رشد آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فیلتر شدن تلگرام و پلتفرم‌های ارتباطی بسیاری از کسب‌وکارهای ساکن این اکوسیستم را زیر سایه خود برد و در موارد دیگر، مانند فیلتر شدن گوگل‌پلی به برنامه‌سازان و بازی‌سازان ضربه‌ای کاری وارد کرد. رفع فیلترینگ یکی از مسائلی بود که در دورهمی اهالی صنعت گیم با میزبانی تپسل بازگو شد.
یکی از عواملی که جدا از فیلترینگ به بازار و بازاریابی استودیوها و گروه‌های فعال در این حوزه ضربه می‌زند تحریم‌ها و نبود ارتباط یا تعامل درست با بازار جهانی است. دو عامل مذکور نقش اساسی در تخریب بازار این صنعت دارد. همین باعث می‌شود شرکت‌های بازی‌سازی یا نشر بازی در داخل کشور نتوانند از منابع مالی درستی تغذیه کنند و به مرور زمان زیر فشار کوچک‌تر و کوچک‌تر شوند تا در نهایت از بازار هدف خود کنار گذاشته شوند.
در دورهمی اهالی صنعت بازی به میزبانی تپسل، بازیگران مختلف این صنعت دور هم جمع شده بودند تا از چالش‌ها، فرصت‌ها، باید‌ها و ضرورت‌های این اکوسیستم صحبت کنند و از همه مهم‌تر به شناخت برسند.
صنعت بازی رو به مرگ است
فیلترینگ و درآمد ناکافی بلای جان بازی‌سازان ایرانی است
در داخل ایران بازی‌سازان و استودیو‌های ایرانی به‌سختی مجبور به رقابت با حریفان قدرتمند خارجی هستند. در شرایطی که شاید مهم‌ترین مشکل این اکوسیستم یا صنعت نبود سرمایه باشد، سرمایه‌گذاران رغبتی به ورود به این حوزه ندارند و آن را به اندازه کافی پول‌ساز نمی‌دانند. در حالی که اکوسیستم با فرار نیروی انسانی مواجه است، وارد نشدن سرمایه کافی مشکل توسعه یا حتی حفظ بازار را به خطر می‌اندازد. در نتیجه فعالان این صنعت در داخل کشور باید ابتدا برای بقای خود بجنگند. در حالی که شرکت‌های خارجی شهرت‌یافته در حوزه گیم، از راه‌های مختلفی به کسب درآمد می‌رسند اما در ایران این کیک درآمدی طور دیگری ساخته شده است. مهم‌ترین راه درآمد یک استودیو بازی‌سازی در جهان تبلیغات است. در دورهمی اهالی صنعت گیم، بیشتر توجهات معطوف به درآمد ناکافی از راه تبلیغات بود.
در گفت‌وگو با شهریار ازهاریان‌فر، هم‌بنیان‌گذار موسسه یا شرکت دانش‌بنیان فرهنگی هنری نردبان اندیشه فردا، به آن دست از چالش‌های جدی اکوسیستم گیم یا صنعت بازی پرداختیم که حیات یا وجود آن را به خطر انداخته‌اند. او دراین‌باره گفت: «یکی از معضلات جدی که بازی‌سازان و استودیوها با آن درگیرند مساله فیلترینگ است. در حال حاضر به دلیل فیلتر شدن گوگل‌پلی دو سه استور کل حجم بازار را در اختیار گرفته‌اند و رقابت تا حدی از بین رفته است. مساله درآمد از تبلیغات هم بسیار در اقتصاد این صنعت مهم است. درآمد بازی‌سازان ایرانی از تبلیغات ۱۰ درصد یا بیشتر از آن است در حالی که میزان درآمد این شرکت‌ها در خارج از ایران بسیار بیشتر از این حدود است. اگر با همین روند ادامه دهیم، احتمالاً در آینده چیزی به نام صنعت گیم باقی نماند و سایز این اکوسیستم در گذر زمان کوچک‌تر و کوچک‌تر شود.»
متصل نبودن ایران به شبکه جهانی یک مشکل دیگر است
محمد زهتابی رئیس کمیسیون نرم‌افزارهای بازی و سرگرمی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در مورد سقف درآمد از تبلیغات و مسائل دیگری در این میان صحبت کرد و در گفت‌وگوی اختصاصی با تجارت‌نیوز گفت: «سهم درآمد بازی‌سازان از تبلیغات ۱۰ الی ۲۰ درصد است و تنها در مواردی خاص بیشتر از این حدود است. در حالی که بازی‌سازان خارجی شاید بین 90 تا 95 درصد درآمدشان از راه تبلیغات باشد، در ایران این مساله به‌درستی جا نیفتاده است. یکی از مشکلات اساسی تبلیغات این است که ایران به شبکه جهانی وصل نشده است. این باعث می‌شود گاه فقط جایگاه‌های فروش تبدیل به راه درآمدی استودیوها شود و از طرف دیگر گاه تبلیغات نامرتبط باعث می‌شود نتیجه نامطلوب به طرفین رضایت کافی را ندهد- به طور کلی این چرخه را می‌توان معیوب شمرد. مشکل دیگر این است که فضای تبلیغات دیجیتال برای بسیاری از بازیگران سنتی شناخته‌شده نیست و شناختی از آن ندارند. در نتیجه این ارتباط که هر دو طرف به آن نیاز دارند شکل نمی‌گیرد و ضرر شامل هر دو طرف می‌شود.»
در ادامه محمد زهتابی به ترسیم چشم‌انداز پرداخت و گفت: «متاسفانه نمی‌توان دید روشنی به این شرایط داشت. ما شاهد اتخاذ هیچ تصمیم درستی نیستیم. هیچ سرمایه کلانی به این صنعت وارد نمی‌شود. به ثمر رساندن یک مزرعه نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. باید در یک برهه زمانی خاصی تلاش کرد، متاسفانه تصمیم‌گیری‌ها برخلاف منافع بازی‌سازان است و این روند رشد را نه‌تنها کند بلکه شاید متوقف کند.»
پیوند صنایع و اکوسیستم نوآورانه یک ضرورت است
یکی از مزایای برگزاری این رویدادها شناخت است. اجزای یک اکوسیستم باید با یکدیگر تعامل کنند. سال‌ها قبل در اکوسیستم نوآورانه کشور، فضایی رقابتی شکل گرفته بود. بدین ترتیب تمام اجزا جدا از یکدیگر، در حالتی جزیره‌گونه، زیست می‌کردند. هرچند امروزه اکوسیستم شرایط بهتری نسبت به گذشته پیدا کرده است. امروزه اجزای مختلف اکوسیستم در تعامل با یکدیگر هم‌افزایی می‌کنند و مجموعه‌های مختلفی در توسعه زیرساخت نوآوری در تلاش‌اند. از طرف دیگر پیوند اکوسیستم‌های مختلف با صنایع یک ضرورت است. صنایع و بازیگران سنتی باید با امکانات جدید بیشتر آشنا شوند. اگر اطمینان از چنین همکاری‌ای حاصل شود و نمونه‌های موفقی به عنوان الگو ظاهر شوند، این پیوند می‌تواند مشکلات بسیاری را که ناشی از گردش مالی پایین است حل کند. از طرف دیگر فعالان اکوسیستم نوآورانه و استارتاپ‌های جهان اگر به سمت حل مساله از صنایع بروند، این پیوند مستحکم برقرار خواهد شد.
در مورد صنعت بازی این پیوند کمی دشوار برقرار می‌شود. شکاف عظیم بین محصولات پرطرفدار خارجی، فیلترینگ، تحریم‌ها و چرخه معیوب درآمد برای یک استودیو یا بازی‌ساز، موانعی سنگین سر راه گروه‌ها و افراد قرار داده است. در دورهمی فعالان صنعت بازی به میزبانی مجموعه تپسل، اشاراتی به وجود ظرفیت لازم و کافی در داخل کشور شد. توانمندی در داخل کشور به حد رقابت با حریفان خارجی است اما موانع پیش پای فعالان طوری است که اگر راهکاری برای این معضلات ارائه نشود، مسیر به مرور زمان باریک‌تر و باریک‌تر خواهد شد و این فرایند تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که پایان آن کور شود.
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید
نظرات