حامد اناری 
سید میثم سیدصالحی، معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز»:
من اگر جای وزیر ارتباطات بودم هیچ‌گاه روی این اسب مرده شرط نمی‌بستم
فیلترینگ پیچدگی‌های خود را دارد و نمی‌توان دراین‌باره هیجانی عمل کرد
دولت چهاردهم قبل از تشکیل و انتخابات با شعار بازنگری و بازتعریف سیاست‌های غلط گذشته روی کار آمد. یکی از روش‌هایی که در این مدت اخیر بسیار در بوته انتقاد قرار گرفته مربوط به موضوع فیلترینگ است.
ستار هاشمی در نطق حدوداً ۲۵ دقیقه‌ای پیش از رأی اعتماد نمایندگان مجلس درباره برنامه‌های خود سخن راند. او ابتدا توسعه شبکه ملی ارتباطات و رساندن امکانات ارتباطی به مناطق محروم را به عنوان اولین وظیفه یا برنامه خود به نمایندگان معرفی کرد. ستار هاشمی به کاربردی‌سازی استفاده از هوش مصنوعی در دولت هوشمند اشاراتی داشت و در ادامه به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و حل چالش‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه و توجه بیشتر به اقتصاد دیجیتال پرداخت.
در نهایت اما ستار هاشمی به مساله‌ای رسید که از آن به عنوان مطالبه‌ای عمومی یاد کرد: مساله فیلترینگ. دولت پزشکیان با وعده رفع فیلترینگ روی کار آمد. اخیراً ستار هاشمی وعده گشایشی در مورد فیلترینگ را داد. با این حال موانع بر سر راه رفع فیلترینگ هنوز پابرجا هستند و این سوالاتی در ذهن عموم مردم باقی می‌گذارد که راه رسیدن به اینترنت آزاد و بدون محدودیت چیست و اینکه آیا اصلاً رسیدن به این راه ممکن است؟
هر چند که چند ماهی از آغاز به کار دولت چهاردهم می‌گذرد اما وضعیت اینترنت همچنان حال و روز خوشی ندارد و در این میان وزیر ارتباطات دولت همچنان سیبل اصلی حملات است. کار به جایی رسیده که او یک بار با رسانه‌ها گفت‌وگو می‌کند، چند ساعت بعد در توضیح آن گفت‌وگو در صفحه اجتماعی خود مطلب می‌نویسد و بعد از آن هم پس از جلسه هیات دولت حرف تازه‌ای می‌زند.
از این رو و برای رسیدن به جوابی قابل اطمینان، تجارت‌نیوز با سید میثم سیدصالحی، معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات، پیرامون این موضوع گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.
من اگر جای هاشمی بودم هیچ‌گاه روی این اسب مرده شرط نمی‌بستم / فیلترینگ پیچدگی‌های خود را دارد و نمی‌توان دراین‌باره هیجانی عمل کرد
سیدصالحی در این باره توضیح داد: موضوع صحبت‌های اخیر و قبل‌ترِ آقای وزیر در مورد مسدودسازی و رفع آن از چند نظر قابل بررسی است. یک وجه آن شرایط حاکم بر انتخابات، شعارها و وعده‌هاست که ایشان اتفاقاً صادقانه‌ترین حرف را در آن دوره زد. گفته بودند در سیاست‌ها و روش‌های ناکارآمد پیشین بازنگری می‌کنند. هرچند اگر من جای ایشان بودم، هیچ‌وقت روی این اسب مرده شرط نمی‌بستم. موضوع فیلترینگ دارای پیچیدگی‌های مخصوص به خود است. برای ایجاد تغییر هم باید کارهای مفصلی انجام داد. ایشان اما حرف اشتباه یا غلطی نزده‌اند. گفته‌اند باید بازنگری کنیم. این حرف درستی است. ایشان اوایل مهر ماه هم گفتند جلساتی برگزار شده است و به‌کارگیری روش‌های جدید را دنبال می‌کنیم. اجازه بدهید این مساله در فضای کارشناسی دنبال شود که حرف درستی بوده است. در مورد فیلترینگ نمی‌توان هیجانی تصمیم گرفت.
مساله فیلترینگ دیگر یک مساله داخلی نیست
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات ادامه داد: حکمرانی فضای مجازی در تمام جهان مساله بااهمیتی است. شما در همین مدت اخیر متوجه حوادثی که در کشورهای مختلف رخ داد بوده‌اید. مساله فیلترینگ دیگر یک مساله داخلی نیست. نمی‌توان آن را به‌تنهایی در داخل کشور هندل کرد. گاهی ما در استفاده از ابزارهای موجود نکوهش می‌شویم که در مابقی کشورها این‌گونه نیست. باید در تعاملات بین‌المللی با این موضوع روبه‌رو شد و مطالبه کرد. ما ظرفیت‌های مورد نیاز را داریم. باید این ظرفیت‌ها را فعال و بیشتر اهداف را دنبال کرد.
تهدیدات علنی و جدی‌اند / نمی‌توانیم مساله حاکمیت بر فضای مجازی را جدی نگیریم
او افزود: «ما باید فراتر از دغدغه‌هایمان نگاه کنیم. حالا دیگر چیزی در این مساله پنهان نیست و همه از آن مطلع هستند. تهدیدات علنی است و مخالفت‌ها به صورت جدی حاکمیت ما را هدف گرفته‌اند. اروپایی‌ها یا آمریکایی‌ها هم چنین چالش‌هایی را در کشور خود داشته‌اند. مساله حاکمیت بر فضای مجازی تمام جهان را درگیر خود کرده است. ما نمی‌توانیم چنین مسائلی را جدی نگیریم و اجازه دهیم مشکلات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی محصول این بی‌توجهی شود.»
مساله فیلترینگ را باید کارشناسانه حل کرد / نسخه‌ها برای درمان این بیماری را به ما نشان دهید
سید میثم سیدصالحی در پاسخ به این سوال که برای حل این معضل چه راهکاری وجود دارد توضیح داد: برای این مساله راهکارهایی در دنیا موجود است. یکسری راهکارهایی وجود دارد که کشورهای مختلف آنها را اعمال می‌کنند. شما در اروپا می‌بینید که قوانینی گذاشته‌اند، جریمه یا حتی دستگیر می‌کنند. در مورد کسانی که این قواعد را نپذیرند هم بالاخره اینها تردد دارند و آنها را در مرزهای بین‌المللی، چه در کشور مبدأ و چه در کشور مقصد، دستگیر و حبس می‌کنند تا محاکمه شوند. در جهان این چارچوب‌ها تعریف شده است. مشکل ما این است که گاهی برخی از این سیستم‌ها و سامانه‌ها دچار تعارضاتی با ما هستند و ما با این تعارض‌ها گاه دشمنی داریم و این را نمی‌شود در قواعد و چارچوب‌های عادی رفع و رجوع کرد. آنها اصلاً ما را لحاظ نمی‌کنند یا حرف ما را نمی‌شنوند، گوش نمی‌کنند و از موضع بالا به پایین برخورد می کنند.
اولین راه‌حل فوری این است که پلتفرم‌های غیرپاسخگو را محدود کنیم
او ادامه داد: یک راه درمان این معضل، مسکن و موقتی است. من شخصاً بارها بر موقتی بودن این راه‌حل تاکید کرده‌ام. اولین راه‌حل فوری این است که این پلتفرم‌ها را- که پاسخگو نیستند- محدود کنیم. این محدودیت می‌تواند مدل‌های مختلفی داشته باشد که در مصداق ما فقط و فقط به فیلترینگ ختم شده است که لزوماً خیلی هم عالی نیست. این مشکل را باید به صورت کارشناسانه حل کرد و نمی‌شود با آن هیجانی مواجه شد. آقای وزیر قبل از انتخاب‌شان حرف درستی زدند و امروز هم باید به ایشان و تیمی که با ایشان کار می‌کنند فرصت داد. فشار رسانه‌ای در این لحظه کار را خراب می‌کند. گره‌ای را که می‌شود از روی صبر و حوصله با دست باز کرد نباید با فشار و عجله با دندان باز کرد. بدین معنا که بعضی از این مسائل را نباید اطلاع‌رسانی رسانه‌ای کرد. شاید بتوان در آرامش کار را پیش برد.
ما گاهی در مواجهه با این مساله دچار ساده‌انگاری می‌شویم / آدم عاقل نمی‌تواند به اتفاقاتی که در جهان می‌افتد توجهی نشان ندهد
سیدصالحی گفت: اینکه من استفاده نکردن از فیلترینگ را معادل رفع حاکمیت بدانم که گاهی در اذهان عمومی این دوتا با هم ترجمه می‌شود، خود یک معضل است. هیچ انسان عاقلی نمی‌تواند بی‌تفاوت از کنار این مساله عبور کند. این دو موضوع باید از یکدیگر تفکیک شود. فضای فهم این اجزا فضای نخبگانی و کارشناسی است. نمی‌توان بدون در نظر گرفتن مسائل مختلف تنها به یک بخش توجه کرد. چه اسمی می‌توان روی افرادی گذاشت که اتفاقات آمریکا و اروپا را نادیده می‌گیرند؟ آیا این افراد سهمی از حاکمیت دارند که نظرات این‌چنینی مطرح می‌کنند؟ یک عده هستند که می‌گویند استفاده از فیلترشکن باعث اذیت ما می‌شود و کاش می‌شد فیلترینگ برداشته شود و بعد چنین تقاضایی را مطرح می‌کنند. این نهایت ساده‌انگاری به این مساله است.
می‌توانیم در مورد پلتفرم‌هایی که محدود شده‌اند تعامل داشته باشیم و اجزا را از یکدیگر تفکیک کنیم
مورد دیگری که در گفت‌وگو با سید میثم سیدصالحی، معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات، بازگو شد بحث شبکه مافیایی‌ای بود که در کشور پشت فروش و پخش فیلترشکن‌ها ایستاده‌اند. در بحث رفع فیلترینگ از دیدگاه صالحی، معضلاتی بودند که ریشه در شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ما داشتند. موضوعی که اما به آن اشاره نشد همین شبکه گسترده و قدرتمندی بود که از ابزارهای پیچیده‌ای برای توزیع فیلترشکن استفاده می‌کنند. او دراین‌باره توضیح داد: «ما این اتفاق را فقط در این حوزه نداریم، در طلا، سوخت، خودرو و موارد دیگری هم شاهد سوءاستفاده‌هایی هستیم. واقعیت این است که ما مردمی داریم که خدا را شکر از ضریب هوشی بالایی برخوردارند. با هر موقعیتی در کشور، عده‌ای پیدا می‌شوند که از شرایط به نفع خودشان استفاده می‌کنند. طبق گفته مقام معظم رهبری، ما در کشور فساد داریم، اما فساد سیستماتیک نداریم. این نکته هم که گفته می‌شود، به این دلیل است یک مقداری ذی‌نفعان دقیق‌تر دیده شوند. به هر حال ما در کشور فضاها یا امضاهای طلایی داریم. مساله اینجاست که کار به چنین جاهایی نرسد. ما می‌توانیم در مورد پلتفرم‌هایی که محدود شده‌اند تعامل داشته باشیم و اجزا را از یکدیگر تفکیک کنیم.
معاون فناوری اطلاعات شرکت مخابرات در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: «ما باید به دولت فرصت دهیم؛ اجازه دهیم که این پروسه به شکل طبیعی خود طی شود. اگر کمی با طمأنینه، دقت، کارشناسی و مشورت پیش برویم، شاید بشود درمانی برای این حوزه پیدا کرد و درمان، آسیب کمتری در بلندمدت داشته باشد. سوال اینجاست که تیم جدید وزارت ارتباطات و فناوری چند روز است که سر کار آمده است؟ باید اجازه داد این افراد فرصت کنند تا به کارشان برسند.»
نظرات