تامین تهران با فروش ملک؟
عاقبت «بودجه‌‌‌ریزی با درآمد ناپایدار» در پایتخت؛ دخل‌‌‌وخرج شهرداری ۵ پیام دارد
کارنامه مالی مدیریت شهری تهران طی ۵ ماه اول امسال که قسمت کوچکی از آن در جلسه اخیر شورای شهر قرائت شد، حاوی ۵ پیام است که مخاطب بخشی از آنها «مدیران فعلی شهر» و مابقی متوجه «آینده شهر» و همچنین «فعالان بازار مسکن» است.
جزئیات کامل دخل و خرج شهرداری در فاصله ابتدای 1403 تا پایان مرداد ماه حاکی است، «وابستگی بودجه تهران به درآمد ناپایدار حاصل از عوارض ساخت‌وساز» آن هم به میزان 63 درصد کل منابع باعث شد «رکود ساختمانی» ماه‌‌‌های اخیر به «کسری بودجه» منجر شود. بخشی از تبعات مالی این رکود اما با «فروش املاک شهر» جبران شد.
ظاهر این کارنامه از «عدم‌تحقق حدود 30درصد درآمدهای پیشبینیشده از محل انواع عوارض ساخت و فروش تراکم» حکایت دارد، اما از آنجا که تعرفه نرخ و بهای عوارض ساختمانی در تهران برای سال 1403 افزایش پیدا کرده است، ورودی منابع مالی از این محل، در مقایسه با سال گذشته، حدود 50درصد کاهش یافته است. این در حالی است که هزینه‌‌‌های شهر نسبت به پارسال حداقل 40 درصد رشد کرده است.
برش 5 ماهه از بودجه 150 همتی شهرداری در سال‌جاری بیانگر وصول 73درصد درآمدها و منابع پیشبینیشده است که بخش قابل‌توجهی از این کسری به «رکود بخش مسکن و ساختمان در تهران» ارتباط دارد.
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» از ریز درآمدهای کاهشی شهرداری تهران طی 5 ماه اول امسال حاکی است، «ضربه رکود معاملات مسکن به بودجه پایتخت شدیدتر از ضربه رکود ساختمانی» بوده است.
در این مدت، 58درصد از درآمد شهرداری از محل عوارض نقل و انتقال املاک وصول نشد.
شهرداری معادل 2درصد قیمت منطقه‌‌‌ای ملک، از «نقل و انتقالات ملکی» در قالب عوارض مربوطه، سهم می‌‌‌برد. رکود خرید و فروش ملک اما در ماه‌‌‌های گذشته، ورودی منابع از این محل را کاهش داد.
شهرداری از «یار
انه‌‌‌های حمایتی دولت» هم در این مدت وصولی نداشت.
دولت موظف بود در 5 ماه اول امسال 552 میلیارد تومان یارانه و کمک مالی به شهرداری پرداخت کند، اما وصولی از این محل، «صفر» گزارش شده است.
ظاهرا پایان زودهنگام دولت سیزدهم و سپس تغییر دولت و اتفاقات مرتبط با آن، عامل این موضوع بوده است.
یکی از فاکتورهای اصلی یارانه دولت به شهرداری، «یارانه بلیت اتوبوس و مترو» است که میزان پرداخت آن رابطه مستقیم با نبض نگهداری و سرویس‌‌‌دهی شبکه حمل‌ونقل عمومی پایتخت دارد.
تکیه بودجه شهر به املاک شهر
شهرداری تهران بر اساس گزارش درآمد و هزینه 5 ماه اول امسال، 7000 میلیارد تومان از محل فروش املاک، منابع مالی کسب کرد.
این رقم حدود 3درصد بیشتر از «رقم پیشبینیشده در بودجه برای تامین مالی از محل ملک طی 5 ماه اول امسال» است.
مقایسه «اضافه‌‌‌درآمد از محل فروش املاک شهر» با «کسری شدید درآمد از محل عوارض ساختمانی» در این مدت مشخص می‌کند، ریسک ناپایداری درآمدهای ساختمانی شهرداری در دوره رکود فعلی بخش مسکن، به نوعی با «قدرت مالی املاک شهر» پوشش داده می‌شود.
هر چند، این املاک -تحت مالکیت شهرداری- ذخایر غیرقابل جبران شهر محسوب می‌شوند، اما فروش مداوم آنها باتوجه به شکل ناپایدار بودجه شهر، باعث خواهد شد در سال‌های آینده محدودیت‌های مالی شدیدتر متوجه مدیران شهری برای نگهداری و توسعه خدمات شهر شود.
نظرات