علی‌‌بابا، تجارت جهانی از اینجا آغاز می‌شود

پایه‌های تجارت‌ الکترونیک و بستر مبادلات دیجیتال در دهه 1980 توسط تیم برنرز لی (Tim Berners Lee) ایجاد شد. پیتزا هات (Pizza Hut) اولین شرکت در سال 1994 بود که کار خود را بر بستر دیجیتال شروع کرد .

گروهی از فعالیت‌ها، با گسترش اینترنت متولد می‌شوند و بدون آن امکان بقا و ادامه فعالیت ندارند. برنامه‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی جزء این گروه هستند. گروهی دیگر خدمات سنتی را با شرایط فعلی و نیاز مردم انطباق داده‌اند. رسالت این کسب‌و‌کارها صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های مالی است. سایت‌هایی مانند آمازون (Amazoon)، ای بِی (ebay)، دیجی‌کالا (DigiKala) و دیوار (Divar) در این حوزه فعالیت می‌کنند. در اینجا می‌خواهیم به یکی از سایت‌های تجارت‌ الکترونیک اشاره کنیم. سایتی که اکنون 80 درصد از تجارت‌ الکترونیک چین را در اختیار دارد.

از بغداد تا هانگ‌ ژو

از پسر جوان بغدادی تا جک ما 52ساله، نام علی‌بابا با موفقیت و اقبال گره خورده است. جک ما می‌گوید: در کافی‌شاپی در آمریکا نشسته بودم که نام علی‌بابا به ذهنم رسید. زمانی که دیدم همه این اسم را می‌شناسند و داستانش را می‌دانند، بیشتر ترغیب شدم تا همین نام را انتخاب کنم.

جک ما (Jack Ma) معلم ساده زبان انگلیسی بود. نه از اینترنت استفاده کرده بود و نه تخصصی در کامپیوتر داشت. در جوانی به مطالعه انگلیسی علاقه‌مند بود. برای اینکه بهتر و بیشتر یاد بگیرد، هرروز با انگلیسی‌زبانان هتل محله خود صحبت می‌کرد. آن‌ها را در شهر می‌گرداند و انگلیسی خود را تقویت می‌کرد. او در تمام مقاطع تحصیلی خود جزء ممتازان بود. بعد از تمام شدن درسش در دانشگاه، مدرس زبان انگلیسی و تجارت‌ بین‌الملل در دانشگاه هانگ‌ ژو دیانژی شد. زمانی که خواست وارد بازار کار شود، در 30 مصاحبه شغلی شرکت کرد. اما در هر 30 مصاحبه مردود شد. نکته جالب در زندگی کاری او این است که جک ما برای استخدام به رستوران‌های زنجیره‌ای KFC رفت. اما آن‌ها جک را به‌خاطر قد کوتاهش نپذیرفتند. از بین 24 نفر متقاضی، تنها او قبول نشد.

استعداد بزرگ بدون اراده بزرگ وجود ندارد

جک ما در سال 1994 برای اولین بار با اینترنت آشنا شد. یکی از دوستانش در آمریکا از اینترنت استفاده می‌کرد و برای او کار با اینترنت را توضیح می‌داد. برای همین خود او به آمریکا رفت تا از نزدیک با اینترنت کار کند. او اولین بار کلمه چین را جست‌وجو کرد. با خواندن مطالبی درباره چین، شگفت‌زده شد و تصمیم گرفت یک وبلاگ درباره چین راه‌اندازی کند. افراد زیادی در کمتر از 10 ساعت مطلب را خوانده بودند. آن‌ها نظرات خود را راجع به مطلب گفته بودند و می‌خواستند بیشتر درباره جک و کارهایش بدانند. او فهمید که این یک موقعیت خوب است و نباید آن را از دست بدهد .

«ما» شرکتی را راه‌ انداخت تا برای سازمان‌ها وبسایت طراحی کند. در سال 1995 به همراه همسر و دوستش شرکت (China Yellow Page) را راه‌اندازی کردند. در مدت 3 سال 800 هزار دلار بدست ‌آورد. بین سال‌های 1998 و 1999 رئیس یک شرکت IT بود. این شرکت توسط مرکز بازرگانی الکترونیکی چین تاسیس شد. در سال 1999 او خواست از تنها اتاق خانه‌اش در هانگ ژو، دنیای تجارت الکترونیک را دگرگون کند. جک تصمیم گرفت و ایده علی‌بابا را اجرایی کرد. تا سال 2000 علی‌بابا موفق شد 25 میلیون دلار سرمایه خارجی جذب کند.

هدف گروه علی بابا این بود که تجارت الکترونیک داخلی چین را گسترش دهد و زیرساخت‌های خوبی برای رقابت در بازرگانی دیجیتال ایجاد کند. توجه علی‌بابا به کسب‌و‌کارهای کوچک (SME) نیز بود. این گروه می‌خواست کسب‌و‌کار چین را در مسیر سازمان تجارت جهانی (WTO) حرکت دهد.

علی‌بابا چگونه کار می‌کند؟

گروه علی‌بابا در حوزه خرید و فروش 3 بخش دارد.

• تولیدکننده- مصرف‌کننده : شامل خرید و فروش بین برندهای مطرح و ملزومات افراد می‌شود. سایت تی مال (Tmall) بزرگترین سایت چین در این زمینه است.
• مصرف‌کننده - مصرف‌کننده: علی‌بابا سایت تائوبائو (Taobao) را برای این کار طراحی کرد که شبیه سایت e-bay است .
• تولیدکنند- تولیدکننده: رسالت این حوزه برقراری ارتباط میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان چینی و سایر تولیدکنندگان در جهان است. خود سایت علی‌بابا (Alibaba.com) این کار را انجام می‌دهد.

علاوه بر موارد بالا که در حوزه خرید و فروش فعالیت می‌کنند، گروه علی‌بابا پا را فراتر گذاشته و دنیای دیجیتال را در چین متحول ساخته است. آن‌ها سیستم علی‌پِی (Alipay.com) را راه‌اندازی کرده‌اند که نسخه چینی paypal است. بیش از نیمی از تراکنش‎های آنلاین چین با این سیستم انجام می‌شود. آن‌ها سهام‌دار عمده Sina Webio هستند، سایتی که شبیه Twitter در چین عمل می‌کند.

به طور تقریبی علی‌بابا با بیش از 10 شرکت و نهاد همکاری دارد. شرکت‌هایی که در زمینه‌های نرم‌افزاری، تحقیقاتی، بهداشتی، گردشگری و رسانه‌های صوتی و تصویری فعالیت دارند.

بزرگترین IPO تاریخ

عرضه اولیه عمومی سهام (Initial Public Offering) یعنی اولین باری که قرار است سهام یک شرکت در بورس عرضه شود. جک ما در سال 2014 تصمیم گرفت تا سهامش را در بازار سهام نیویورک عرضه کند. در اولین عرضه، سهام علی‌بابا یک رکورد تاریخی را در بازار سهام آمریکا ثبت کرد. ارزش اولیه آن به 25 میلیارد دلار رسید.

درس‌های علی‌بابایی

1. دانستن بیش از یک زبان به انسان کمک می‌کند با دنیای جدیدی آشنا شود.
2. دل سرد شدن معنا ندارد. همیشه درحال تلاش کردن باشید.
3. سریع دست به‌کار شوید. علی‌بابا در 5 سال از هیچ به 25 میلیون دلار سرمایه رسید.
4. شجاع باشید. اجازه ندهید ترس از شکست شما را متوقف کند.
5. تسلیم شدن بزرگ‌ترین شکست است. هیچ‌وقت تسلیم نشوید.