برای کار در بنگاه مجازی آماده شوید

هرروز ساعت 7 صبح از خواب بیدار می‌شوم. دوش می‌گیرم. تا وقتی‌که قهوه دم بکشد، لباس‌هایم را می‌پوشم. در حال خوردن صبحانه تلفنم را چک می‌کنم و در حدود ساعت هفت‌ونیم از خانه بیرون می‌آیم. معمولا یک ساعت تمام در راه هستم تا به دفتر برسم. ترافیک، ازدحام مسافرها، سروصدا، آلودگی و البته هزینه جابجایی، تنها بخشی از مشکلات این یک ساعت پرمشقت است. رنجی که یک‌بار دیگر و هنگام برگشتن به خانه باید متحمل شوم.

هرروز از خود می‌پرسم آیا باوجود رشد چشمگیر سرعت اینترنت و فراگیر شدن ابزارهای ارتباط‌جمعی، نمی‌توانم تمام کارهایم را از خانه انجام دهم؟ آیا شرکت ما به داشتن یک دفتر و به آدم‌هایی که هرروز 8 ساعت در کنار هم جمع شوند نیاز دارد؟ حتی اگر در کنار هم بودن هزاران فایده داشته باشد، آیا نمی‌شود در یک محیط مجازی مثل اسکایپ کنار یکدیگر باشیم؟ اگر قرار باشد در یک بنگاه مجازی کار کنیم، آیا اوضاع کار بهتر می‌شود؟

بنگاه مجازی دقیقا چیست؟

یک شرکت تولیدی ابزار و تجهیزات گران‌قیمتی در اختیار دارد و هر کس بر روی یک قسمت محصول کار می‌کند. مثلا در یک شرکت خودروسازی، یک‌نفر چرخ‌ها را متصل می‌کند و شخص دیگری شیشه را نصب می‌کند. لازم است این افراد در کنار یکدیگر باشند و خودرو بین آن‌ها حرکت کند.

اما بنگاه‌های زیادی وجود دارند که به هیچ وسیله ملموس و فیزیکی‌ای نیاز ندارند. دفاتر حقوقی یکی از مهم‌ترین مثال‌ها هستند. در یک دفتر مجازی، هنوز هم کارمندها در زمانی مشخص دور یکدیگر جمع می‌شوند. با این تفاوت که اجتماع آن‌ها مجازی است. البته شاید سرعت اینترنت در ایران هنوز برای برقراری یک ارتباط قابل‌اعتماد و باکیفیت کافی نباشد. اما با حل شدن این مشکل، بسیاری از شرکت‌ها می‌توانند به فضای مجازی نقل‌مکان کنند.

کار مجازی، خدمات مجازی

در بنگاه‌های مجازی، خدمات هم می‌تواند مجازی باشد. شاید بارها این نوع از خدمات را تجربه کرده باشید. وقتی بجای مراجعه حضوری به بانک از خدمات اینترنتی استفاده می‌کنید یا کار خود تلفنی انجام می‌دهید، خدمات مجازی دریافت کرده‌اید.

یک مثال دیگر از خدمات مجازی، معاملات آنلاین بورس است. بیش از 150 هزار سرمایه‌گذار از طریق درگاه آنلاین به خریدوفروش سهام می‌پردازند. با هیچ روش دیگری نمی‌شد این تعداد آدم را در یک تالار معاملاتی جای داد.

انجام کار با تلفن بجای مراجعه حضوری نوعی از تجربه کار در دفتر مجازی است.

اما خدمات مجازی می‌تواند فراتر از این باشد. تصور کنید در فروشگاه هستید و می‌خواهید لباس بخرید. با یک شرکت طراحی لباس تماس تصویری می‌گیرید و یک متخصص شما را راهنمایی می‌کند. اگر قرار بود طراح را با خود به فروشگاه ببرید، باید هزینه زیادی می‌پرداختید. اما به کمک خدمات مجازی هرکسی می‌تواند یک طراح شخصی داشته باشد. طراحی که در شرکت منتظر تماس شما ننشسته است. او به کارش رسیدگی می‌کند و اگر تماسی دریافت کرد، به شما خدمات می‌دهد.

برون‌سپاری و بنگاه‌های مجازی

در زمان‌های قدیم یک شرکت خودروسازی تمام کارهای تولید خودرو را خودش انجام می‌داد. از طراحی گرفته تا تولید موتور، سیستم تعلیق، جعبه‌دنده و چراغ. خودرو در همین شرکت مونتاژ و رنگ‌آمیزی می‌شد تا یک ماشین کامل از کارخانه خارج شود.

اما حالا بسیاری از این فرایندهای تولید برون‌سپاری می‌شوند. یک شرکت تخصصی خودرو را طراحی می‌کند، شرکتی دیگر موتور را تولید می‌کند. شیشه ماشین در یک کارخانه ساخته می‌شود و صندلی در کارخانه‌ای دیگر. حتی ممکن است کار مونتاژ هم برون‌سپاری شود. شرکت اصلی تنها به بازاریابی و مدیریت این بخش‌ها می‌پردازد.

مدیریت یک مجموعه را به‌سادگی می‌شود در محیط مجازی انجام داد. البته طبیعی است که فعلا سازندگان موتور و گیربکس نمی‌توانند به محیط مجازی بروند. اما با رشد چاپ سه‌بعدی ، کار آن‌ها هم به طراحی محدود می‌شود و تعداد کارگرهای آن‌ها کاهش خواهد یافت.

بنگاه مجازی و افزایش بهره‌وری

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آزادی عمل بیشتر کارمندان می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد. در یک بنگاه مجازی ساعت کاری کارمندها هیچ ارزشی ندارد. چه او کارش را در طول یک ساعت انجام دهد و چه برای انجام کارش ده ساعت وقت بگذارد، دستمزد ثابتی می‌گیرد.

در این نظام، اگر او به اهداف بیشتری دست‌ پیدا کند، اضافه‌حقوق می‌گیرد و اضافه‌کاری ربطی به ساعت کار او ندارد. برای همین کارمند تمایلی ندارد که کارهایش را کندتر انجام دهد تا برای یک وظیفه مشخص، پول بیشتری دریافت کند. بلکه او می‌کوشد تا به اهداف بیشتری برسد.

مهم نیست کارمند شما کجا است، مهم این است که آیا او به اینترنت متصل است یا نه.

همچنین کارمندهایی که آزادی عمل دارند، اسیر ملال محیط کار نمی‌شوند. آن‌ها در خانه یا هر جای دیگری که دوست دارند می‌نشینند، چای و قهوه می‌نوشند، غذای خانگی می‌خورند، دراز می‌کشند و در آرامش به کارهایشان می‌رسند. حتی اگر دوست داشته باشند می‌توانند در حین کار سفر کنند. موقعیت جغرافیایی آن‌ها اهمیتی ندارد، تنها کافی است به اینترنت متصل باشند. کارمندهای خوشحال‌تر یکی از نتایج قابل حصول در محیط کار مجازی است.

هزینه کم‌تر، دستمزد بیشتر، حاشیه سود بزرگ‌تر

کارمندهایی که در محیط مجازی کار می‌کنند، هزینه رفت‌وآمد ندارند. بین یک تا چهار ساعت از روزشان در ترافیک تلف نمی‌شود. لباس‌ و کفششان مستهلک نمی‌شود. به‌طورکلی هزینه‌های آن‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد. هرچند ممکن است پول اینترنت و تلفن بیشتری پرداخت کند.

همین اتفاق برای یک بنگاه هم می‌افتد. هزینه‌هایی مثل پول برق و انرژی، میز و صندلی، کامپیوتر و هزینه خرید یا اجاره ساختمان از فهرست مخارج شرکت خارج می‌شود. در این صورت حتی اگر شرکت یک دفتر مرکزی داشته باشد، اندازه آن کوچک‌تر و هزینه‌هایش کم‌تر است.

هزینه کم‌تر حاشیه سود را افزایش می‌دهد. بخشی از این حاشیه سود می‌تواند به دستمزد بیشتر کارمندان تبدیل شود.

منابع نامحدود از سراسر جهان

در یک بنگاه فیزیکی فقط می‌توانید نیروهایی را استخدام کنید که ساکن شهر خودتان باشند. اگر یک نیروی بااستعداد در شهر یا کشور دیگر زندگی کند، هراندازه که مفید و مستعد باشد، باید دور او خط بکشید.

در یک بنگاه مجازی امکانات تمام جهان را در اختیار داریم.

اما در بنگاه‌های مجازی هیچ محدودیت جغرافیایی‌ ای وجود ندارد. می‌توانید بهترین نیروها را از سراسر جهان بیابید و به کار ببندید. از طرف دیگر در شرکت خودتان هم تعداد میز و صندلی‌ها محدودیتی برای استخدام به وجود نمی‌آورد. اگر به صد کارمند نیاز دارید، بدون فکر کردن به فضا و میز کارشان، می‌توانید نیروهای موردنیاز خود را استخدام کنید.

آزادانه در کسب‌وکار گردش کنید

یک بنگاه ملموس برای ورود به بازارهای جدید با محدودیت‌های زیادی روبرو است. تصور کنید بخواهید محصول یا خدماتی جدید ارائه کنید. محیط کار می‌تواند تصمیم شما را با هزاران مانع روبرو کند.

کسب‌وکارهای مجازی انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. محدودیت‌های خود را با برون‌سپاری پوشش می‌دهند و افزودن یک بخش جدید به شرکت، به چند کلیک و چند خط کد نیاز دارد.

درست مثل دسترسی به منابع انسانی در ابعاد جهانی، یک بنگاه مجازی به فناوری جهانی هم دسترسی دارد. آن‌ها به‌سادگی می‌توانند از یک تامین‌کننده به تامین‌کننده‌ای دیگر مراجعه‌ کنند و به‌سرعت به فناوری نوین دسترسی داشته باشند.

اگر شرکت اپل خودش صفحه‌نمایش خود را تولید می‌کرد، به‌سادگی نمی‌توانست از فناوری IPS به فناوری OLED مهاجرت کند. با مدیریت مجازی، همین اتفاق می‌تواند در مورد تمام فناوری‌های به‌کاررفته در یک محصول بیفتد.

استارت‌آپ در دنیای مجازی

اگر چند سال پیش می‌خواستید یک شیرینی‌فروشی افتتاح کنید، قبل از هر چیز باید به اجاره مغازه فکر می‌کردید. اما حالا هستند کسانی که در خانه با طراحی‌های خلاقانه شیرینی درست می‌کنند و محصول خود را در فضای مجازی به فروش می‌گذارند. اما چه اتفاقی می‌افتد اگر حجم سفارش‌هایشان بیشتر از مرز امکانات تولیدشان شود؟

در این صورت به‌سادگی می‌توانند یکی از دوستانشان را به کسب‌وکار خود اضافه کنند. «گرفتن سفارش با من، پختن شیرینی با تو.» بعد از مدتی ممکن است ده‌ها قناد زیر پرچم یک برند کار کنند، بدون آن که هرگز همدیگر را ببینند. سفارش را بر روی تلفن همراه خود دریافت می‌کنند، کیک را می‌پزند، آن را به آدرسی که گرفته‌اند می‌فرستند و پول به حسابشان می‌آید.

در این شیوه کسب‌وکار به خاطر مخارج سرمایه‌ای پایین، سرمایه انسانی (استعداد، ذوق، دقت و بهداشت) اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. مشتری‌ها هم از آثار مثبت این تغییر لذت می‌برند: شیرینی‌های بهتر با قیمتی کم‌تر.

به نظر می‌آید شبیه اتفاقی که اسنپ در صنعت تاکسی‌تلفنی ایجاد کرد، دیر یا زود در صنایع دیگر هم رخ بدهد.

دنیای مجازی و شرکت‌هایی شبه مجازی

دنیای امروز دنیای صفر و یک نیست. به‌سختی می‌توانید چیزی کاملا سیاه یا کاملا سفید پیدا کنید. دنیای معاصر طیفی متنوع از خاکستری است. شرکت‌هایی که دفتر فیزیکی دارند، هنوز می‌توانند از مزایای دنیای مجازی بهره ببرند. ما در تجارت‌نیوز نویسنده‌ایی داریم که در استان آذربایجان زندگی می‌کنند. برای انتشار مطالب هم تنها از فضای مجازی استفاده می‌کنیم. همین موضوع امکانات بی‌نظیری را در اختیار ما گذاشته است.

نتیجه نهایی این است که بنگاه مجازی تنها مختص شرکت‌های نوپا و خدماتی نیست. هر شرکتی در هر ابعادی می‌تواند به پتانسیل‌های نهفته در دنیای مجازی فکر کند. می‌توانیم پای خود را یک‌قدم فراتر بگذاریم و بگوییم که اگر بنگاهی تنها در فضای ملموس حرکت کند و دنیای مجازی را نادیده بگیرد، آینده را از دست خواهد داد.