سیستم‌عامل هارمونی؛ آیا هواوی نجات می‌یابد؟

شرکت هواوی از آغاز جنگ تجاری چین و آمریکا دچار گرفتاری بدی است. این شرکت در کانون توجه دولت آمریکا قرار دارد و تحت تحریم‌های کمرشکنی است که می‌تواند هر شرکتی را فلج کنند.
اما همین تحریم‌ها باعث شده این شرکت روی پروژه‌‌هایی سرمایه‌گذاری کند که هیجان‌انگیز هستند.

یکی از این پروژه‌ها ساخت سیستم‌عامل هارمونی (Harmony OS) توسط این شرکت است.

هواوی زیر بار جنگ تجاری چین و آمریکا

از آغاز جنگ تجاری چین و آمریکا اتفاق‌های زیادی در رابطه چین و آمریکا رخ داده‌اند. یکی از اولین و مهم‌ترین شرکت‌هایی که در این جنگ تجاری توسط آمریکا تحریم شد، هواوی بود.

مستقل از اینکه دلایل آغاز این جنگ چیست‌اند و پیروز جنگ تجاری چین و آمریکا کیست ، همان‌طور که پیش‌ازاین هم گفته بودیم، لااقل در حوزه فناوری و به دلیل تحریم هواوی، قربانیان اصلی جنگ تجاری چین و آمریکا کاربران هستند .

اولین چیزی که با اجرای تحریم‌ها علیه شرکت‌ هواوی تحت تاثیر قرار گرفت، منع شدن همکاری شرکت‌های آمریکایی با هواوی بود. پیش از همه هم گوگل در این دایره مورد هدف قرار گرفت؛ زیرا یکی از مهم‌ترین بخش‌های درآمدی شرکت هواوی فروش گوشی‌های هوشمند اندرویدی است و بعدازاین تحریم، گوگل نمی‌توانست به‌صورت رسمی به گوشی‌های اندرویدی ساخت هواوی خدمات بدهد.

اما خود سیستم‌عامل اندروید کدباز است و به همین دلیل ممنوعیتی برای استفاده هواوی از آن وجود ندارد.

بااین‌همه خدمات موبایلی گوگل (Google Mobile Services) یا GMS از مهم‌ترین چیزهایی است که باعث می‌شود گوشی‌های اندرویدی قابل‌استفاده باشند.

بخشی از این خدمات موبایلی گوگل شامل اپلیکیشن‌های گوگل هستند که به‌صورت پیش‌فرض روی همه گوشی‌های اندرویدی نصب می‌شوند. از جمله این اپلیکیشن‌ها می‌توان به جیمیل، یوتیوب و گوگل درایو اشاره کرد.

دیگر سرویس‌های گوگل که در پس‌زمینه اندروید اجرا می‌شوند، از این اپلیکیشن‌ها مهم‌تر هستند. این خدمات مثل نقشه‌های گوگل و دیگر واسط‌های برنامه‌نویسی اندروید، ابزارهایی هستند که بسیاری از اپلیکیشن‌های دیگر بر پایه آن‌ها کار می‌کنند و نبود خدمات گوگل باعث می‌شود دیگر این اپلیکیشن‌ها نتوانند روی اندروید استفاده شوند.

خود این مسئله نمی‌تواند باعث کاهش فروش گوشی‌های هواوی در چین شود؛ زیرا عملا اینترنت و فضای مجازی در چین از بقیه دنیا جداست و اپلیکیشن‌های داخل چین نیز از خدمات داخل چین استفاده می‌کنند.

اما نبود این خدمات باعث شده است فروش گوشی‌های این شرکت در بازارهای خارج از چین شدیدا تحت تاثیر قرار بگیرید و فروش گوشی‌های هواوی در آمریکا ممنوع شود. البته خود بازار داخلی چین آن‌قدر بزرگ هست که نگذارد شرکت هواوی در این حوزه کلا ورشکسته شود.

تحریم‌ زیرساخت‌های شبکه موبایل

تحریم‌ها البته فقط به این خلاصه نمی‌شدند و به تجهیزات شبکه‌های موبایل هواوی هم می‌رسیدند. نتیجه این بود که شرکت‌های آمریکایی دیگر نمی‌توانستند از تجهیزات شبکه موبایل این شرکت استفاده کنند.

این مسئله خود این شرکت‌های آمریکایی را نیز به‌ زحمت می‌انداخت؛ زیرا هواوی سال‌هاست که یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین تولیدکنندگان تجهیزات شبکه موبایل در دنیاست و بخش زیادی از زیرساخت‌های شبکه موبایل آمریکا با تجهیزات آن ساخته شده‌اند.

بعدازاین اتفاق چند کشور اروپایی و اقیانوسیه هم به موج این تحریم‌ها پیوستند و تلاش کردند هواوی را از بازار شبکه موبایل خود خارج کنند.

اما عملا حذف هواوی از این بازار غیرممکن است؛ زیرا این شرکت در حال حاضر پیشرفته‌ترین شبکه نسل پنجم موبایل را دارد. در کنار آن هزاران پتنت (Patent) نیز در این حوزه دارد که حتی دیگر شرکت‌ها نیز مجبور هستند از آن استفاده کنند.

تحریم‌های آمریکا در ابتدا شامل سیستم‌عامل ویندوز و قطعات کامپیوتر نمی‌شدند؛ زیرا بخش تولید لپ‌تاپ‌ها در این شرکت آن‌قدر بزرگ نبود که بخواهد هدفی برای تحریم‌ها باشد. هرچند بعدها تحریم‌ها شامل این بخش‌ها نیز شدند و عملا بازار کامپیوترهای هواوی را فلج کردند.

شرکت‌هایی همچون کوالکام که چیپ‌های مرکزی تلفن‌های هوشمند (SOC) تولید می‌کنند هم بعدا از همکاری با این شرکت منع گردیدند.

هواوی زنده است

بااین‌همه هنوز هواوی زنده بود و می‌توانست در بازار تلفن‌های هوشمند حرفی برای گفتن داشته باشد.

این شرکت در نبود خدمات موبایلی گوگل، خدمات موبایلی هواوی (Huawei Mobile Services) یا HMS را راه‌اندازی کرد.

در کنار آن این شرکت یک فروشگاه اپلیکیشن به نام App Galllery را نیز ساخت و تلاش کرد با تشویق توسعه‌دهنده‌ها و ارائه خدمات جایگزین خود، کاری کند اپلیکیشن‌های پرطرفدار در گوشی‌های آن نیز نیز اجرا شوند.

این پروژه تا امروز تا حد قابل قبولی موفق بوده است و در آینده بهتر هم بشود. اما دو اتفاق دیگر در این میان افتاد که قضیه را از این هم سخت‌تر کرد.

راستش هواوی برای تولید گوشی‌های هوشمند نیازی به چیپ‌های کوالکام ندارد. زیرا خود چیپ‌های kirin را تولید می‌کند که هوش مصنوعی مخصوص پردازش عکس هم دارند.

البته هواوی این چیپ‌ها را فقط طراحی می‌کند. تجهیزات تولید چیپ‌های موبایل گران‌تر از آن هستند که خود این شرکت بخواهد کارخانه تولید چیپ داشته باشد.

هواوی این چیپ‌ها را طراحی می‌کند اما تولید آن‌ها را به یکی بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده چیپ‌های هوشمند یعنی شرکت تایوانی TSMC می‌دهد. این برای شرکت TSMC هم یک همکاری مهم بود؛ زیرا ۱۵ درصد درآمدهای آن از تولید چیپ‌های Kirirn می‌آمد.

مشکل از اینجا شروع شد که اخیرا بخش دیگری از تحریم‌های آمریکا علیه هواوی اعمال‌شده که شرکت TSMC را از همکاری با هواوی منع می‌کند.

زیرا این شرکت تایوانی در کارخانه‌های و تجهیزات مورداستفاده خود از تکنولوژی‌هایی که در آمریکا ساخته و ثبت شده‌اند، استفاده می‌کند و تحریم‌های جدید تمامی شرکت‌هایی را که به نحوی از فناوری‌های آمریکایی استفاده می‌کنند، از همکاری با هواوی منع می‌کند.

پس‌ازاین دیگر این شرکت نمی‌تواند حتی چیپ‌های خود را نیز داشته باشد.

مدیاتک

اما هنوز کار تمام نشده بود. شرکت تایوانی دیگری به نام مدیاتک (MediaTek) که به‌احتمال‌زیاد نام آن را پیش‌ازاین شنیده‌اید نیز چیپ‌های مرکزی موبایل یا همان SOC می‌سازد و هواوی پس از اعمال تحریم‌های مذکور سراغ مدیاتک رفت.

اما دوباره بعد از مدت کمی هم همین شرکت به دلیل استفاده از فناوری‌های آمریکایی از همکاری با هواوی منع شد.

ولی بازهم امیدی وجود داشت. یک شرکت چینی به نام SMIC نیز در داخل چین وجود دارد که آن‌هم چیپ‌های موبایل تولید می‌کند. هواوی می‌توانست برای تولید چیپ‌هایش به این شرکت رجوع کند؛ اما چوب تحریم‌های گریبان ‌همین شرکت را هم گرفت و این شرکت هم نتوانست با هواوی همکاری کند.

دلیلش هم این است که آمریکا به‌عنوان یک کشور پیشرو در فناوری، در حوزه‌های مختلف ابزارها، تجهیزات و اختراعاتی دارد که چه بخواهیم و چه نخواهیم بالاخره یکی از این فناوری‌ها درجایی استفاده خواهند شد. هواوی هم از همین مسئله آسیب‌دیده است.

سیستم‌عامل هارمونی

قبل از همه این‌ها هنگامی‌که هواوی دیگر نتوانست به خدمات موبایلی گوگل و اندروید رسمی گوگل دسترسی پیدا کند، یک برنامه اجرایی برای خود چیده بود.

بخش اول این برنامه چنین بود که پیش از اعمال تحریم‌های جدید، قطعات سخت‌افزاری موردنیاز را برای آینده بلندمدت تهیه کند تا همچنان بتواند گوشی بسازد.

بخش دوم این طرح هم همان توسعه فروشگاه اپلیکیشن این شرکت و گسترش خدمات موبایلی خود یا همان HMS بود.

این دو کار تا به امروز اجرا شده‌اند و کمابیش نیز موفق بوده‌اند. یکی از نشانه‌های این موفقیت نسبی هم این است که لااقل هنوز هم ما در ایران کسانی را داریم که گوشی‌های هواوی می‌خرند و کارشان با همان خدمات موبایلی هواوی راه می‌افتد. هر چه باشد این گوشی‌ها از لحاظ‌هایی بسیار قوی هستند و ارزش خریدن دارند.

اما بخش سوم این برنامه برای کاهش تاثیر تحریم‌های تجاری آمریکا، ساختن سیستم‌عامل داخلی خود این شرکت بود و هست.

همان‌طور که سطور بالا گفتیم اندروید یک سیستم‌عامل کدباز است. به همین دلیل شرکت هواوی به خود این سیستم‌عامل دسترسی دارد.

بخش سوم برنامه اجرایی این بود که این شرکت سیستم‌عامل کدباز اندروید را بردارد و بر پایه آن سیستم‌عامل خود را بسازد. هواوی نام این سیستم‌عامل را هارمونی (Harmony OS) گذاشته است.

هواوی رقیب اپل

راستش وقتی من این خبر را شنیدم بسیار خوشحال بودم؛ زیرا بالاخره یک گوشی اندرویدی ارزان تولید می‌شد که می‌توانست گوشی‌هایی به کیفیت و کارایی گوشی‌های اپل باشد.

اگر به مشخصات داخلی گوشی‌های اپل نگاه کنید متوجه می‌شوید که این گوشی‌ها در مقایسه با رقبای هم قیمت اندرویدی خود به لحاظ سخت‌افزاری کمی ضعیف‌تر هستند؛ اما آیا این ضعیف بودن سخت‌افزار، کارایی آن‌ها را کاهش داده است؟

مشخصا نه. دلیلش این است که اپل هم سیستم‌عامل و هم خود گوشی‌ها را می‌سازد. مثل گوشی‌های اندرویدی نیست که سیستم‌عامل توسط گوگل ساخته ‌شود و بقیه شرکت‌های تولیدکننده گوشی در نهایت پوسته آن را تغییر می‌دهند و چند اپلیکیشن به آن نصب می‌کنند.

اپل سیستم‌عامل آی‌اواس را دقیقا بر پایه همین سخت‌افزار گوشی‌های خود می‌سازد. در نتیجه این سیستم‌عامل به‌خوبی برای این سخت‌افزار بهینه‌شده است. دقیقا همین بهینه بودن سیستم‌عامل آی‌او‌اس است که باعث می‌شود گوشی‌های اپل حتی آن‌هایی که عمری از آن‌ها گذشته، همچنان قابل‌استفاده باشند.

هارمونی در هواوی

حالا هواوی هم از روی اجبار می‌خواهد همین کار را بکند. این شرکت حالا قصد دارد سیستم‌عامل خود را بر پایه اندروید برای سخت‌افزارهای خود بسازد. نتیجه آن است که چنین سیستم‌عاملی می‌تواند شدیدا بهینه باشد، باتری کمتری مصرف کند و عملکرد خوبی هم نشان دهد.

و این یک اتفاق بسیار مبارک در بازار گوشی‌های هوشمند است؛ زیرا برای اولین بار در این چند سال شما می‌توانید به‌جای دو گزینه، سه گزینه برای خرید گوشی‌های هوشمند داشته باشید. گزینه سومی که البته بسیار جذاب است.

همچنین مزیت سیستم‌عامل هارمونی هواوی هم این است که می‌تواند اپلیکیشن‌های اندرویدی را نیز اجرا کند؛ زیرا از مدت‌ها قبل هواوی خدمات موبایلی هواوی را جایگزین خدمات موبایلی گوگل کرده است.

هواوی در جلسه سالانه توسعه‌دهنده‌های خود که همین 5 روز پیش یعنی 10 سپتامبر 2020 برگزار شد، از این سیستم‌عامل رونمایی کرد که اتفاق بسیار هیجان‌انگیزی بود.

سیستم‌عامل هارمونی برخلاف اندروید و آی‌او‌اس سیستم‌عاملی صرفا برای گوشی‌های هوشمند نیست. بلکه یک سیستم‌عامل اشتراکی است که می‌تواند هم‌زمان روی هر وسیله‌ای مثل تلویزیون هوشمند، ساعت هوشمند و خودرو اجرا شود.

بدین معنی که این سیستم‌عامل یک هسته دارد و روی همه این‌ها توزیع‌شده است. چنین توزیعی باعث می‌شود به‌راحتی بتوان کارهای مختلف را به وسایل مختلف سپرد و مثلا هنگام یک تماس تصویری، تصویر مخاطب‌تان را روی تلویزیون هواوی بگذارید و از دوربین و میکروفون گوشی خود نیز برای ارسال صدا و تصویر خود استفاده کنید. البته لازمه چنین چیزی این است که شما کل اکوسیستم هواوی را در خانه داشته باشید.

اما این رونمایی با یک خبر دیگر از تحریم‌ها همراه شد. این بار هواوی نمی‌توانست از ال‌جی و سامسونگ صفحه‌نمایش برای گوشی‌های خود بخرد. ال‌جی و سامسونگ بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین تولیدکننده‌های صفحه‌نمایش موبایل در دنیا هستند.

مسئله این است که چیپ کنترلی صفحه‌نمایش‌های این دو شرکت از یک فناوری آمریکایی استفاده می‌کند و دقیقا به همین دلیل این دو شرکت‌ هم از فروش صفحه‌نمایش به هواوی منع شده‌اند.

البته هواوی احتمالا چنین اتفاقی را پیش‌بینی کرده بود و پیش‌ازاین ۱۵۰ میلیون صفحه‌نمایش از این دو شرکت خریده بود.

علاوه بر این نیز هنوز تولیدکننده‌هایی در داخل چین هستند که صفحه‌نمایش تولید می‌کنند و هواوی می‌تواند از آن‌ها خرید بکند.

مشکل اعتماد

مَثَل مشهوری وجود دارد که می‌گوید انسان در محدودیت رشد می‌کند. البته یک نکته را هم باید در نظر گرفت که اگر محدودیت بیش‌ازحد باشد می‌تواند، اثر معکوس داشته باشد و هر چیزی را در نطفه خفه کند.

تا به امروز محدودیت‌هایی که روی هواوی آمده‌اند کمرشکن بوده‌اند؛ اما هواوی هم یک شرکت بزرگ است و به این راحتی شکسته نمی‌شود. از طرفی همین محدودیت‌ها باعث شده‌اند هواوی به پیشرفت‌ها و تغییراتی برسد که در حالت عادی به‌صرفه و منطقی نبودند.

بااین‌همه چیزی که هواوی و لااقل بازار تلفن‌های هوشمند آن را در بسیاری از کشورهای دنیا تحت تاثیر قرار می‌دهد مسئله اعتماد است.

یکی از بهانه‌های تحریم هواوی، سابقه نظامی بینان‌گذار آن و ارتباط نزدیک این شرکت با دولت چین است. اینکه این ارتباط در چه حدی است و چقدر هم هواوی با دولت چین همکاری می‌کند چندان روشن نیست؛ اما چیزی که روشن است این است که همین خبر به درست یا غلط، اعتماد بسیاری از مصرف‌کنندگان را به هواوی کاهش داده است.

بازگرداندن این اعتماد ازدست‌رفته راستش از ساختن یک سیستم‌عامل جدید هم سخت‌تر است و تا موقعی که هواوی این اعتماد ازدست‌رفته را نتواند بازیابی کند، اهمیتی ندارد که چه گوشی‌های خوبی می‌سازد، هواوی می‌تواند شکست بدی بخورد.