چگونه در این جهان پر هیاهو تمرکزمان را حفظ کنیم؟/ ۵ راه برای بی‌اعتنایی به «دزدیِ توجه»

این روزها بسیاری چیزها هستند که برای «جلب توجه» من و شما با یکدیگر رقابت می‌کنند: نوتیفیکیشن اینستاگرام‌مان؛ سر و صدا و شلوغیِ شهرهای‌مان؛ سریال‌های متنوع ایرانی و خارجی که از تلویزیون یا پلتفرم‌های آنلاین پخش می‌شوند و خبرهای بد از دنیای سیاست و اقتصاد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، موضوع «توجه» در این سال‌ها و روزها به قدری مهم شده که توجه اقتصاددان را هم به خودش جلب کرده و این موضوع تا اندازه‌ای گسترده شده که حوزه مطالعاتیِ «اقتصاد توجه» (Attention Economy) هم جای پایش را در بررسی‌های اقتصادی باز کرده است.

اقتصاد (در کلاسیک‌ترین و ساده‌ترین تعریفش)، تخصیص‌دادنِ بهیه منابعِ محدود برای نیازهای نامحدود توصیف شده است. توجه انسان هم محدود است و موضوعات یا چیزهایی که می‌خواهند توجه شما را «قاپ بزنند» هم کم نیستند. به همین جهت، مهم است که یاد بگیرید چگونه باید تخصیص‌دادن توجه به موضوعات را به بهینه‌ترین حالت به پیش ببرید.

اما در این دنیای بیش از حد شلوغ، چگونه می‌توانیم تمرکزمان را حفظ کنیم و از این مهم‌تر، چطور می‌توانیم در جهانی که هر چیزی می‌خواهد توجه‌مان را «بقاپد»، آرامشی را به دست بیاوریم که شاید یک روستاییِ ۱۰۰ سال پیش، ساعت ۹ شب، زیر کرسیِ به آن دست پیدا می‌کرد؟ در ادامه ۵ راه‌حل برای بی‌اعتنایی به «دزدیِ توجه» را با هم مرور می‌کنیم.

۱ - برای اینستاگرام‌تان قفل بگذارید!

بزرگ‌ترین «دزد توجه» در این روزها، چه در ایران و چه در جهان، شبکه‌های اجتماعی هستند. آمارها و پژوهش‌های متعددی وجود دارند که نشان می‌دهند مردمان کشورهای مختلف، روزانه زمان زیادی را پایِ شبکه‌های اجتماعی (که در ایران محبوب‌ترین‌شان اینستاگرام است) صرف می‌کنند.

اما «چرخیدن» در اینترنت و به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، واقعا چقدر مفید و چقدر لازم است؟ اکثر ما احتمالا می‌گوییم «هیچ»! اما ظاهرا غلبه‌کردن بر جذابیت شبکه‌های اجتماعی بسیار دشوارتر از آن است که به توصیه‌ها در این مورد گوش کنیم.

شبکه‌های اجتماعی یکی از اصلی‌ترین «دزدان توجه» هستند.

ساده‌ترین راه‌حل، ایجاد محدودیت برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی است. در مورد اینستاگرام، خیلی راحت می‌توان با استفاده از قابلیت گوشی‌های هوشمند، میزان زمانِ دسترسی روزانه به این شبکه اجتماعی را محدود کرد. ظاهرا ما باید با خودمان همان‌گونه برخورد کنیم که «بزرگ‌ترها» با بچه‌ها رفتار می‌کردند!

۲ -تلویزیون را از برق بکشید!

این روزها دیگر کمتر کسی هست که به معنای واقعی «تلویزیون» تماشا کند. بسیاری از ایرانی‌ها، به خصوص کسانی که در طبقه متوسط زندگی می‌کنند، با رویکردی گزینشی‌تر به سراغ سرگرمی‌های بصری و تصویری می‌روند. حالا تماشای سریال‌های ایرانی روی پلتفرم‌های پخش آنلاینِ داخلی و دانلودکردنِ سریال‌های خارجی و پشت سرِ هم تماشا کردنِ آنها بسیار محبوب‌تر از قبل است.

روشن‌ماندن تلویزیون، یکی از قاتلان تمرکز است!

با این همه، هنوز هم هستند کسانی که نمی‌توانند در خانه به کارهای روزمره‌شان برسند، بدون آنکه تلویزیون روشن باشد. این شاید بدترین انتخاب باشد، چرا که دائما حواس شما را از تمرکز بر روی کارهای عقب‌افتاده‌تان (چه نوشتن یک مقاله باشد، چه مرتب‌کردنِ کمد اتاق خواب) پرت می‌کند.

تماشای اخبار، سریال و برنامه مورد علاقه‌تان، می‌تواند زمان منحصر به فرد خودش را داشته باشد و سرِ ساعت تماشا کردنِ یک برنامه خاص، با توجه به وجود اینترنت و مخزنی همیشه موجود از برنامه‌ها، دیگر یک انتخاب عقلانی نیست.

۳ -خبر را رها کنید!

شما این مطلب را در یک سایت خبری-تحلیلیِ اقتصادی (تجارت‌نیوز) می‌خوانید، اما واقعیت این است که اخبار (که در «دهکده جهانی» دیگر حد و مرزی ندارد) یکی از مهم‌ترین «دزدهای توجه» است و دیر یا زود، باید مدیریت‌کردن خبرها را یاد گرفت.

خبرنگارها و روزنامه‌نگارها، خودشان هم این کار را می‌کنند. ما هم همه خبرها را نمی‌خوانیم یا نمی‌بینیم، چون زمانش را نداریم! به همین دلیل هم هست که خبرنگاران معمولا در یک حوزه تخصصی کار می‌کنند: یکی در حوزه «صنعت» می‌نویسد و گزارش می‌دهد، آن دیگری در حوزه «بانک و بیمه» و سومی هم در حوزه «اجتماعی».

آیا واقعا لازم است که از همه خبرها در سریع‌ترین زمان ممکن خبردار شویم؟

خبرهای مهم دیر یا زود به شما می‌رسند، مثلا بعید است کسی این مطلب را بخواند و دست‌کم چیزکی از قیمت دلار و نوسانات آن نداند. چک‌کردنِ دائمی سایت‌ها، شبکه‌های تلویزیونیِ خبری و شبکه‌های اجتماعیِ خبری، می‌توانند شما را به شدت در معرض استرس قرار بدهند. توصیه یک روزنامه‌نگار به شما: خبرها را از دست ندهید، اما مهم‌ترین‌شان را و نه همه‌شان را!

۴ -«ترسِ از دست‌دادن» ( FOMO ) نداشته باشید!

شاید این اصطلاح را شنیده باشید: «ترس از دست‌دادن» (Fear Of Missing Out یا به اختصار FOMO). این یکی از جدیدترین شکل‌های «اضطراب اجتماعی» است و منظور از آن این است که فرد حس می‌کند بقیه در حال پیشرفت‌کردن، شادی‌کردن و خوش‌گذراندن هستند، حال آنکه او زندگیِ معمولی و بی‌حاصلی را می‌گذارند.

چند بار پیش آمده که اینستاگرام را باز کرده باشید و از دیدن تصاویر تفریح دوست‌تان در سواحل «کیش» یا ارتفاعات سرسبزِ «ماسال» حس حسادت به شما دست داده باشد؟ آیا تا به حال پیش آمده که دوست‌تان به شما بگوید فلان سریال از شبکه HBO را آخر هفته گذشته، پشت سر هم تماشا کرده و شما همان آخر هفته را در بی‌حوصلگی مطلق در رختخواب بوده باشید؟

آیا تا به حال پیش آمده که در جمع دوستان‌تان، از ندیدن فلان سریال احساس شرمندگی کنید؟

اگر احساساتی شبیه به این‌ها را تجربه کرده‌اید، تنها نیستید. پژوهش‌های متعددی هستند که نشان می‌دهند که FOMO، همپایِ گسترش شبکه‌های اجتماعی، قربانی‌های بیشتر و بیشتری می‌گیرد و این می‌تواند نه فقط بیش از اندازه استرس‌زا باشد، که تمرکز شما برای انجام امور مهم زندگی‌تان را هم از شما بگیرد. راه‌حل؟ به شماره ۱ مراجعه کنید!

۵ -موسیقی گوش کنید، کتاب بخوانید و بدوید!

اما مگر می‌شود در این دنیای پر هیاهو، واقعا دَمی را برای خود بود و به جهانِ اطراف بی‌توجه ماند؟ وقتی از این مشکل حرف می‌زنیم و این‌سو و آن‌سو در موردش می‌شنویم، ظاهرا ماجرا جدی‌تر از این حرف‌ها است و باز هم مهم است که بدانید شما تنها نیستید.

پیدا کردن آرامش و صلح درون، مستلزم کاهش حواس‌پرتی است.

اجازه بدهید از تجربه شخصی خودم بگویم. (تجربه یک آدمِ معمولی که در مقامی نیست که شما را نصیحت کند، اما شاید تجربه‌اش به کار شما هم بیاید!)

برخی فعالیت‌ها هستند که تمرکز زیادی می‌طلبند و به همین دلیل، اساسا مانع از آن می‌شوند که حواس‌تان پرت شود. کتاب‌خواندن یکی از این‌ها است. برای من بارها پیش آمده که در مترو و تاکسی غرق در کتاب‌خواندن شوم و گذر زمان در ترافیک را حس نکنم.

گوش‌کردنِ موسیقی مورد علاقه‌تان با هدفون هم راه‌حل خوب دیگری است که ممکن است تمرکزتان را افزایش بدهد. همین حالا می‌توانید انواع موسیقی با عناوینی مانند Music for writing یا Music for running را دانلود کنید که در نهایت، شما را برای نوشتن یا دویدن غرق در خود می‌کنند.