خودروی پلیس در کشورهای مختلف/ پلیس ایران چگونه از «تویوتا کریسیدا» به «سمند» رسید؟

خودروی سازمانی پلیس در کشورهای مختلف، از چه مدل‌ها و برندهایی تشکیل شده است؟ پاسخ به این پرسش، ممکن است به چند عامل بستگی داشته باشد: از بودجه پلیس گرفته، تا نوعِ ماموریتی که پلیس مد نظر دارد (تعقیب و گریز، جا‌به‌جایی مجرمان یا نمایش قدرت).

به گزارش تجارت‌نیوز، نیروهای پلیس بزرگراه در کشورهای مختلف، معمولا سریع‌ترین خودروها را به کار می‌گیرند. نیروهای عملیاتی در درون شهرها، معمولا خودروهای مستحکم‌تر را ترجیح می‌دهند و نیروهای ویژه هم خودروهایی را با بالاترین سطح امنیت و استحکام مورد استفاده قرار می‌دهند.

برخی کشورها (همچون امارات متحده عربی) هم هستند که علاوه بر همه این‌ها، به جذابیت‌های خودروهای پلیس از منظر گردشگری هم توجه می‌کنند. از طرفی، در کشورهایی مانند آلمان (یا تا حدی هم آمریکا) تاکید بر این است که خودروی پلیس، تولید خودِ این کشورها باشد.

پلیس ایران: از «تویوتا کریسیدا» تا بنز «الگانس»

با ایران شروع کنیم. نیروی انتظامی در ایران در اوایل دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، از ترکیب نهادهایی مانند «ژاندارمری» و «شهربانی» شکل گرفت. تقریبا از همان زمان هم بود که بر اساس نیازهای عملیاتی این نهادِ جدید، ناوگان خودرویی آن هم تغییر کرد.

تا اواسط دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، بهترین خودروهای نیروی انتظامی در ایران، مدل‌های «تویوتا کریسیدا» بودند. تا پیش از آن، مدل‌های قدیمی «بنز» در «شهربانی» (یکی از اسلاف نیروی انتظامی امروز) به کار گرفته می‌شدند.

بنزهای وارداتی در اوایل دهه ۱۳۸۰ به ناوگان خودرویی پلیس در ایران پیوستند

در اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی و زمانی که «محمدباقر قالیباف» فرمانده نیروی انتظامی ایران بود، بنزهای «الگانس» وارد ناوگان خودرویی نیروی انتظامی شدند. ایران از دوره «پهلوی» سهامدار شرکت «مرسدس بنز» در آلمان بود و آن‌طور که گفته می‌شد، در اوایل دهه ۱۳۸۰ با استفاده از همین امتیاز، واردات و الحاق چند هزار دستگاه بنز به ناوگان خودرویی ناجا کلید خورد.

«مگان»های دردسرساز و البته «سمند»

از آن‌سو، چند سال پیش، ناگهان تغییری دوباره در نوع و مدل خودروها در ناوگان خودروی نیروی انتظامی در ایران کلید خورد. در ابتدا، حدود دو هزار دستگاه خودروی «مگان» که برای امور تشریفات سیاسی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، به ناوگان نیروی انتظامی پیوستند.

پلیس دوبی علاقه خاصی به خودروهای گران‌قیمت دارد

کمی بعد، پلیس راهنمایی و رانندگی استفاده از «پژو ۲۰۶» و حتی «سراتو» را کلید زد و به این ترتیب، تنوع خودرویی در پلیس ایران افزایش پیدا کرد. (این تقریبا همان الگویی است که پلیس در کشورهایی مانند «آلمان» یا «ایتالیا» دنبال می‌کند و بر اساسِ نوع نیاز، خودروهای مختلف را به کار می‌گیرد.)

کمی بعد اما این موضوع به میان آمد که چرا به جای خودروهای خارجی، از خودروهای تولید داخلی در نیروی انتظامی استفاده نمی‌شود. ورود خودروهای ایرانی به ناوگان خودرویی ناجا از آن پس افزایش پیدا کرد و اکنون، خودروی «سمند» بخش عمده‌ای از ناوگان اداری نیروی انتظامی را در شهرهای مختلف ایران، تشکیل می‌دهد.

ماشین ایرانی در نقش خودروی پلیس خارجی

خودروهای تولید ایران اما به عنوان خودروی سازمانی پلیس، از کشورهای دیگری هم سر در آورده‌اند. در زمان ریاست‌جمهوری «محمود احمدی‌نژاد» (یعنی زمانی که دولت آن‌قدر درآمد نفتی داشت که دست و پایش را گم کرده بود)، ایران قصد داشت خودروهای ایرانی را به بازار «سنگال»، کشوری در غرب قاره آفریقا، راهی کند.

«سنگال» کشوری است با ۱۵ میلیون نفر جمعیت که هرچند در مقیاس قاره آفریقا در رده فقیرترین‌ها نیست، اما به طور کلی یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود (درآمد سرانه شهروندان این کشور تنها حدود ۱۶۰۰ دلار در سال است.)

ایران تعدادی «دنا» را به «سنگال» صادر کرده و این کشور از این خودروها به عنوان خودروی پلیس استفاده می‌کند

با این همه، پس از آنکه ایران نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار (با احتساب دلار ۳۰ هزار تومانی، حدود ۳ هزار میلیارد تومانِ امروز) برای احداث خط تولید خودرو در این کشور سرمایه‌گذاری کرد، کاشف به عمل آمد که «سنگال»، زیرساخت‌های کافی را برای تامین برق جهت فعالیت کارخانه خودروسازی، ندارد.

سرمایه‌گذاریِ ۱۰۰ میلیون دلاری ایران هنوز هم در «سنگال» به بازدهی نرسیده، اما خودروهای ایرانی در نهایت به خیابان‌های «سنگال» رسیدند. بر این اساس، چندهزار دستگاه «دنا» به صورت آماده به «سنگال» صادر شده و این خودروها، اکنون به عنوان خودروهای پلیس، در «داکار»، پایتخت این کشور فعالیت می‌کنند.

خودروی پلیس برای نمایش ثروت!

اما تنوع خودروهای پلیس در کشورهای مختلف جهان، بسیار بیش از این‌ها است و گاهی حتی جنبه زیبایی‌شناختی و توریستی هم پیدا می‌کند. به عنوان نمونه، پلیس ایتالیا، از مدل‌های «فراری»، «آلفا رومئو جولیتا» و «جیپ رنگید» استفاده می‌کند.

آلمان معمولا از خودروهای تولیدی در خودِ این کشور به عنوان خودروی پلیس استفاده می‌کند

در آمریکا (بسته به ایالت‌های مختلف)، خودروهایی همچون «نیسان جی تی آر»، «دوج چارجر»، «دوج وایپر» و «فورد موستانگ» مورد استفاده قرار می‌گیرند. این خودروها بـه دلیل داشتن بدنه‌های قوی و مقاومت در برابر ضربات در هنگام تعقیب و تصادف با خودروهای تبهکاران، گزینه بسیار مناسبی هستند.

امارات متحده عربی اما در این حوزه زبانزد است و پلیس این کشور، همواره به دنبال خاص‌ترین مدل‌های خودرویی بوده است. «بی. ام. و آی ۸» یکی از مدل‌های خودرویی است که در پلیس دوبی مشغول به کار است.

«لامبورگینی اونتادور»، «بنتلی»، «استون مارتین» و حتی «بوگاتی»، از جمله خودروهایی هستند که با هزینه گزاف برای پلیس دوبی تهیه شده‌اند و البته، نمی‌توان نقش «چشم و هم‌چشمی» را هم در این میان نادیده گرفت!

مبنای انتخاب چیست؟

اما کشورهای مختلف بر چه اساسی دست به انتخاب نوع و مدل خودروهای مورد استفاده در پلیس خود می‌زنند؟ در اینجا هم تنوع سیاستی به چشم می‌خورد: کشورهایی مانند آمریکا یا آلمان، تاکید دارند که خودروهای تولید شده در خودِ این کشورها را به کار بگیرند و کشورهایی هم هستند که خودروی خود را از یک سبدِ انتخابی، بر می‌گزینند.

با این حال، در آمریکا خودروی پلیس عمدتا «سفارشی‌سازی» می‌شود، به این معنی که دولت یک فهرست مشخص را به خودروساز می‌دهد تا خودرویی با قابلیت‌های مشخص (از نظر سرعت، استحکام و غیره) تحویل بگیرد. در مقابل، در جایی مانند آلمان، خودروهای پلیس متنوع‌تر هستند و در واقع از همان فهرست خودروهای تولیدی انتخاب می‌شوند.

مورد خاصِ «آمریکا»

به عنوان نمونه، شرکت خودروسازی «فورد»، اکنون حدود ۷۰ سال است که خودروهای پلیس آمریکا را طراحی و تولید می‌کند و بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از خودروهای پلیس آمریکا، توسط این شرکت تولید می‌شوند. به عبارتی، «فورد» اکنون انحصار قابل توجهی در زمینه تامین خودروهای پلیس در آمریکا دارد.

یکی از خودروهای پلیس ایتالیا

این در حالی است که به دلیل تقاضای سالانه چندین هزار دستگاه خودرو توسط پلیس در ایالت‌های مختلف آمریکا، طراحی و تولید خودروی اختصاصی برای این نیروها به‌صرفه است. همزمان، دولت آمریکا با استفاده از بودجه عظیم خود، به حمایت از صنعت خودروسازی این کشور می‌پردازد و مشتریِ این دسته از خودروهای تولیدی در این کشور است.