هوش مصنوعی، چقدر کربن تولید می‌کند؟/نگرانی از صنعتی که دوستدار محیط زیست نیست!

به گزارش تجارت‌نیوز ، هوش مصنوعی یک فناوری هیجان انگیز و به سرعت در حال تغییر است اما ردپای دی اکسید کربن زیادی دارد و برای تقویت فعالیت‌هایی که تغییرات آب‌وهوایی را بدتر می‌کنند، استفاده می‌شود. حوزه هوش مصنوعی تا حدی به لطف تبلیغاتی پیرامون ابزارهای جدیدی مانند ChatGPT، در حال رونق است.

چت بات متعلق به شرکت OpenAI تحت حمایت مایکروسافت با توانایی خود در مکالمه، نوشتن کد، و سرودن شعر و مقاله به شیوه‌ای شگفت‌آور انسانی، تخیل عمومی را به خود جلب کرده است. همچنین رقابتی را در میان غول‌های فناوری برای عرضه محصولات مشابه و پیچیده‌تر به راه انداخته است.

به نقل از دویچه وله ، سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی به سرعت در حال رشد است. ارزش بازار جهانی هوش مصنوعی در حال حاضر 142.3 میلیارد دلار است و انتظار می‌رود تا سال 2030 به حدود 2 تریلیون دلار افزایش یابد.

سیستم‌های هوش مصنوعی بخش بزرگی از زندگی ما را تشکیل می‌دهند و به دولت‌ها، صنایع و افراد عادی کمک می‌کنند کارآمدتر باشند و تصمیم‌های مبتنی بر داده‌ها را بگیرند اما این فناوری دارای معایب قابل توجهی است.

انتشار 284 هزار کیلوگرم دی اکسید کربن توسط هوش مصنوعی

مدل‌های هوش مصنوعی برای انجام وظایفی که کاربران به آنها سفارش می‌دهند، باید کوه‌هایی از داده‌ها را پردازش کنند یا آموزش ببینند. به عنوان مثال، برای یادگیری تشخیص تصویر یک ماشین، یک الگوریتم باید میلیون‌ها عکس از ماشین‌ها را بچرخاند. یا در مورد ChatGPT، از پایگاه داده‌های متنی عظیمی از اینترنت تغذیه می‌شود تا نحوه کار با زبان انسان را یاد بگیرد. این خرد شدن داده‌ها در مراکز داده اتفاق می‌افتد که به قدرت محاسباتی زیادی نیاز داشته و انرژی زیادی صرف می‌کند.

آن مولن، محقق در سازمان غیردولتی Algorithmwatch، می گوید: «کل زیرساخت مرکز داده و شبکه های ارسال داده 2 تا 4 درصد از انتشار دی اکسید کربن جهانی را تشکیل می‌دهند. این تنها هوش مصنوعی نیست، بلکه هوش مصنوعی بخش بزرگی از آن است. این میزان انتشار دی اکسید کربن با انتشار صنعت هوانوردی برابری می‌کند.»

محققان دانشگاه ماساچوست دریافتند که آموزش یک مدل هوش مصنوعی بزرگ می‌تواند تا 284 هزار کیلوگرم دی‌اکسید کربن منتشر کند که تقریباً پنج برابر آلایندگی یک خودرو در طول عمر از جمله زمان ساخت آن است.

بندیتا بروینی، دانشیار اقتصاد سیاسی ارتباطات در دانشگاه سیدنی استرالیا و نویسنده کتاب «آیا هوش مصنوعی برای سیاره زمین خوب است؟» گفت: «اولین باری که این داده ها را خواندم، واقعا شوکه شدم».

وی در ادامه بیان کرد: «اگر با هواپیما از لندن به نیویورک بپرید، انتشار کربن شما 986 کیلوگرم خواهد بود. اما برای آموزش یک الگوریتم، ما 284 هزار کیلوگرم کربن منتشر می‌کنیم! بنابراین باید پرسید که چرا ما در مورد چگونگی کاهش این ردپای کربن گفتگو نمی‌کنیم؟»

توجه به این نکته مهم است که برآورد مطالعه ماساچوست برای یک مدل هوش مصنوعی به ویژه انرژی‌بر بود. مدل‌های کوچکتر می‌توانند روی لپ تاپ کار کنند و انرژی کمتری مصرف کنند. اما آنهایی که از یادگیری عمیق استفاده می‌کنند، مانند الگوریتم‌هایی که محتوای رسانه‌های اجتماعی را مدیریت می‌کنند، یا ChatGPT، به مقدار قابل توجهی از قدرت محاسباتی نیاز دارند.

فراتر از مرحله آموزش، زمانی که مدل در دنیای واقعی به کار می رود، انتشار بیشتری ایجاد می‌شود، چیزی که می‌تواند میلیاردها بار در روز اتفاق بیفتد، مانند هر بار که یک مترجم آنلاین یک کلمه را ترجمه می‌کند یا یک ربات چت به یک سؤال پاسخ می‌دهد.

مولن می‌گوید: «این مرحله کاربردی به طور بالقوه می‌تواند تا 90 درصد از انتشارات در چرخه عمر یک هوش مصنوعی را تشکیل دهد.»

راهکار مقابله با انتشار کربن هوش مصنوعی

بروینی می‌گوید نگرانی‌های زیست‌محیطی باید از همان ابتدا از جمله در طراحی الگوریتم و مراحل آموزش در نظر گرفته شود.

بروینی می‌گوید: «ما باید کل زنجیره تولید و تمام مشکلات زیست‌محیطی مرتبط با این زنجیره را در نظر بگیریم. مهم‌ترین آن مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای است.»

مولن به جای ساخت مدل‌های بزرگ‌تر هوش مصنوعی، پیشنهاد می‌کند که شرکت‌ها می‌توانند آن‌ها را کاهش دهند، از مجموعه داده‌های کوچک‌تری استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که هوش مصنوعی بر روی کارآمدترین سخت‌افزار موجود آموزش دیده است.

استفاده از مراکز داده در مناطقی که به انرژی های تجدیدپذیر متکی هستند و به مقادیر زیادی آب برای خنک کردن نیاز ندارند نیز می‌تواند تفاوت ایجاد کند. تاسیسات عظیم در بخش‌هایی از آمریکا یا استرالیا، که سوخت‌های فسیلی بخش قابل توجهی از ترکیب انرژی را تشکیل می‌دهند، انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتری نسبت به ایسلند ایجاد می‌کنند، جایی که نیروی زمین گرمایی منبع اصلی انرژی است و دمای پایین‌تر، سرورهای خنک‌کننده را آسان‌تر می‌کند.

مولن در ادامه بیان کرد: «غول‌های فناوری در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تأمین انرژی عملیات‌های خود، سابقه نسبتاً خوبی دارند. گوگل می‌گوید ردپای کربن آن به لطف سرمایه‌گذاری غیرمجاز است. هدف آن این است که تا سال 2030 به طور انحصاری بر روی انرژی بدون کربن کار کند. مایکروسافت متعهد شده است تا سال 2030 با استفاده از فناوری‌های جذب و ذخیره کربن، کربن منفی شود و متا قصد دارد تا سال 2030 در زنجیره ارزش خود به صفر خالص برسد.

اما انرژی تنها مورد توجه نیست. حجم عظیمی از مراکز داده آب که برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد تاسیسات آنها نیاز دارند، نگرانی‌هایی را در برخی از مناطق تحت فشار آب مانند سانتیاگو، شیلی ایجاد کرده است.

مولن می گوید: «مرکز داده گوگل در آنجا خشکسالی را در این منطقه تشدید می‌کند و جوامع محلی در واقع علیه مرکز داده و ساخت مراکز داده جدید شورش می‌کنند.»

هوش مصنوعی چگونه استفاده می‌شود؟

به گفته دیوید رولنیک، استادیار دانشگاه مک گیل، کانادا و یکی از بنیانگذاران سازمان خصوصی Climate، حتی اگر شرکت‌های بزرگ فناوری مصرف انرژی هوش مصنوعی را کاهش دهند، مشکل دیگری وجود دارد که به طور بالقوه به محیط زیست آسیب می رساند. هوش مصنوعی را تغییر دهید.

وی در ادامه بیان کرد: «باید تمرکز بیشتری روی روش استفاده از هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به فعالیت‌هایی که به تغییرات آب‌وهوایی کمک می‌کنند، صورت گیرد. یکی از مثال‌هایی که وی به آن اشاره می‌کند استفاده از الگوریتم‌ها برای تبلیغات است. اینها عمداً برای افزایش مصرف طراحی شده‌اند که مطمئناً هزینه‌های آب‌وهوایی بسیار قابل توجهی دارد.»

رولنیک پیش‌بینی می‌کند هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل پیشرفته به صنعت نفت و گاز کمک می‌کند تا سال ۲۰۲۵ ۴۲۵ میلیارد دلار سود اضافی کسب کند.

صلح سبز به شدت از قراردادهای هوش مصنوعی بین شرکت‌های سوخت فسیلی و آمازون، مایکروسافت و گوگل انتقاد کرده است. در گزارشی، سازمان محیط زیست اعلام کرد که شل، بریتیش پترولیوم و اکسون موبیل از ابزارهای هوش مصنوعی برای گسترش عملیات نفت و گاز خود، کاهش هزینه‌ها و در برخی موارد افزایش تولید استفاده می کنند. این سازمان گفت که چنین قراردادهایی به طور قابل توجهی تعهدات آب‌وهوایی انجام شده توسط غول‌های فناوری را تضعیف می‌کند. گوگل از آن زمان گفته است که دیگر ابزارهای هوش مصنوعی سفارشی برای کمک به شرکت‌ها در استخراج سوخت‌های فسیلی نمی‌سازد.

آینده هوش مصنوعی

نقش هوش مصنوعی تنها احتمالاً در آینده مهم‌تر می شود و همگامی با چنین فناوری به سرعت در حال پیشرفت یک چالش خواهد بود. به همین دلیل است که رولنیک می‌گوید: «مقررات برای اطمینان از پایداری توسعه هوش مصنوعی بسیار مهم است و رسیدن به اهداف انتشار را سخت تر نمی‌کند.سؤال اینجاست که ما چه چیزی را در اولویت قرار می‌دهیم و در ابتدای کار قرار می‌گیریم و به انتخاب‌هایی که در حال انجام است شکل می‌دهیم.»

در همین حال، دولت‌ها در حال بررسی نحوه برخورد با هوش مصنوعی هستند. برای تشویق نوآوری در این زمینه و بهره‌مندی از مزایای این فناوری جدید، در عین حال اجتناب از خطرات احتمالی و محافظت از شهروندان.