بودجه ۱۴۰۲ و مشکلات پیش‌رو
پرسش روز: مشکلات لایحه بودجه ۱۴۰۲ چیست؟
پاسخ کارشناس: بودجه سال 1402 اشکالاتی دارد و از مهم‌ترين اين اشکالات نيز اين است که برنامه بالادستی مثل برنامه‌های توسعه پيشين ندارد. چرا که قرار بود برنامه هفتم توسعه تصويب شود که بودجه بر اساس سال اول برنامه هفتم توسعه مشخص شده و جلو برود.
نکته ديگر اينکه برنامه مشخصی براي بودجه سال 1402 به صورت واضح، روشن و قابل حصول اعلام نشده است. ديگر اينکه اين بودجه با کسری مواجه خواهد شد و برخی از منابع درآمدی که دادند قابل وصول نيست. شکاف بين درآمدها و هزينه‌ها باعث تورم خواهد شد و اين يکی از مسائل و مشکلات کشور است که طبق پيش‌بينی‌ای که شده سال آينده حداقل تورم همان 45درصد خواهد بود.
نکته ديگری که بايد بدان پرداخت اينکه اين بودجه برنامه‌ای برای توسعه ندارد و به عبارتی بودجه سال 1402 اهداف توسعه‌ای ندارد. چون بودجه توسعه‌ای بايد سرمايه‌گذاری شود و بودجه عمرانی نسبت به سال گذشته افزايش داشته باشد در حالی که اين بودجه به آن شکل افزايش پيدا نکرده است و اگر هم افزايشی را شاهد هستيم کمتر از تورم بوده است. در نتيجه نيز توسعه رخ نخواهد داد. اشکال ديگر وارد بر بودجه اين است که بودجه‌های جاری بسيار بالاست و مجلس بايد در بررسی‌های خود بودجه‌های جاري که چندين برابر نرخ رشد و تورم افزايش پيدا کرده بودجه برخی دستگاه‌ها کاهش پيدا کند که اين شکاف درآمدی و هزينه‌ای کمتر شود.
دولت نيز در اين راستا بايد تلاش کند که بودجه عمرانی را از طريق دستگاه‌های اجرايی و هم از طريق شرکت‌های توسعه‌ای افزايش دهد. لازم به ذکر است که تورم بايد مهار شود و در اقتصاد کشور ثبات اقتصادی ايجاد شود. در حالی که فعلا برنامه‌ای برای مهار تورم و ثبات اقتصادی اعلام نشده است. نهايتا اينکه دولت برای کاهش تورم و فشار بر دستگاه‌های مولد اقدامی نداشته بلکه افزايش غير قابل انتظاری برای ماليات‌ها بسته و ماليات‌ها افزايش پيدا کرده است.
غير از آن هم ماليات‌های پنهان بايد گسترش پيدا کند و فرار مالياتی نداشته باشيم. اما برخی از دستگاه‌های مولد و توليدی اگر مالياتشان زياد شود باعث می‌شوند توليد کمتر و بيکاری بيشتر شود. يک نوع فشار بر گرده دستگاه‌های مولد افزايش يابد و اخراج نيروهای مولد را شاهد باشيم.
ادامه اين روند نيز قاعدتا اين نتيجه را خواهد داشت که دستگاه‌های اجرايی با مشکل مواجه خواهند شد. اين بودجه که اکنون در اختيار مجلس برای بررسی است اگر تغييراتی در آن صورت نپذيرد مشکلاتی ايجاد خواهد کرد که در يک نمونه موجب کوچک‌تر شدن سفره مردم خواهد شد. با توجه به اينکه تورم در سال آينده نيز 40 درصد پيش‌بينی شده حقوق کارمندان 20 درصد افزايش پيدا می‌کند که اين مساله فشار زيادی بر مردم خواهد آورد و درآمد واقعی‌شان کاهش پيدا می‌کند. دولت بايد به مجلس کمک کند که تا راهکاری پيدا شود که بودجه از اين حالت شکاف درآمد_ هزينه‌ای نجات پيدا کند. از طرفی همان‌طور که گفته شد بودجه 1402 با مشکلاتي مواجه است و گرچه کليات آن از سوی مجلس تصويب شد اما جزئيات آن قطعا تغييرات بسياري پيدا خواهد کرد که با آنچه دولت پيشنهاد کرده تفاوت خواهد داشت و معلوم نيست که اين بودجه در سالجاری تصويب شود و ممکن است که اين بررسی‌ها به سال آينده کشيده شود و بودجه چند دوازدهم تصويب شود.
نظرات