تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
علت برگشت محصولات صادراتی به ایران / چرا کشاورزان از سموم مصرفی ناراضی هستند؟
اخیرا برگشت برخی محصولات صادراتی مانند کیوی از هند و سیب‌زمینی از ازبکستان به ایران بحث‌برانگیز شد. قاسم رضائیان، عضو هیأت مدیره و دبیر انجمن واردکنندگان سم و کود ایران می‌گوید: «بسیاری از صادرکنندگان ایرانی گواهینامه بهداشت و قرنطینه برای صادرات محصولات خود نمی‌گیرند.»
به گزارش تجارت‌نیوز ، کیوی از هند، سیب‌زمینی از ازبکستان و فلفل دلمه‌ای از روسیه؛ اینها محصولات صادراتی ایران هستند که اخیرا به ایران برگشت خورده‌اند. نقطه مشترک برگشت این محصولات آلودگی و سموم به کار رفته برای این محصولات بوده است.
اوایل آذر بیش از سه هزار و ۵۰۰ تن سیب‌زمینی از ازبکستان برگشت خورد که این کشور اعلام کرد این محصول را به دلیل آلودگی خطرناک برگشت داده است. بعد از آن گفته شد سازمان حفظ نباتات و قرنطینه هندوستان به دلیل وجود ذرات سفید روی کیوی‌های صادراتی ایران آن را قبول نکرد.
همچنین گفته شده اوایل آذرماه روسیه واردات فلفل دلمه‌ای از ایران را به دلیل استفاده از چهار نوع سم که در آنجا ثبت نشده، ممنوع کرده است. اما ماجرای استفاده از سموم در محصولات تولیدی ایران چیست؟ آیا مشکل از سموم استفاده شده است؟
صادرکنندگان ایرانی گواهی بهداشت نمی‌گیرند
قاسم رضائیان، عضو هیأت مدیره و دبیر انجمن واردکنندگان سم و کود ایران در این مورد به تجارت‌نیوز می‌گوید: «معمولا اگر صادرات یا واردات محصولات از و به کشورها به صورت روتین نباشد، در بدو ورود یک گواهینامه بهداشت از کشور مبدا می‌خواهند و در کشور مقصد هم در آزمایشگاه تست می‌شود. مثلا در کشور انگلستان که به صورت روزانه از کشور اسپانیا واردات محصول دارند، کارشناسی در مزارع هستند که همه عوامل را پایش کرده تا به مشکل نخورند.»
او ادامه می‌دهد: «محصولات کشاورزی برای صادرات باید دو گواهینامه داشته باشند. گواهینامه اول گواهی بهداشت است که صادرکنندگان برای آن باید به سازمان غذا ودارو مراجعه کنند. گواهی دیگر، گواهی قرنطینه است که سازمان حفظ نباتات باید صادر کند که محصول صادراتی عاری از هرگونه ویروس، باکتری و بیماری باشد.»
رضائیان می‌گوید: «بسیاری از صادرکنندگان در کشور که محصول آنها برگشت خورده است، اصلا برای هر دو گواهی اقدام نکرده‌اند. شاید با اقدام برای دریافت گواهی، می‌توانستند آن را دریافت کنند. گاهی برخی از کشورها در زمینه واردات سخت‌گیری نمی‌کنند ولی ناگهان روی مقررات تاکید می‌کنند. شاید به همین دلیل صادرکنندگان به دنبال گرفتن گواهی‌ها نمی‌روند.»
ایران از چه کشورهایی سم وارد می‌کند؟
رضائیان درباره واردات سم به کشور می‌گوید: «واردات سموم از دو کشور چین و هند صورت می‌گیرد. صادرات سموم از این دو کشور تنها به ایران صورت نمی‌گیرد بلکه تمامی کشورها از این دو کشور سموم را وارد می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «استانداردهای ثبت، ورود و مصرف سموم همان استانداردهای اتحادیه اروپاست. ایران جزو کشورهایی است که از متوسط جهانی کمتر مصرف سموم دارد.»
علت نارضایتی کشاورزان از سموم مصرفی
از سوی دیگر برخی از کشاورزان از سموم مورد استفاده برای محصولات تولیدی خود ناراضی هستند. آنها می‌گویند این سموم کارآیی لازم را ندارد.
عضو هیأت مدیره و دبیر انجمن واردکنندگان سم و کود در این مورد می‌گوید: «کشاورزان در ابتدای مصرف از یک سم از آن راضی هستند. اما بعد از چند فصل که به صورت مداوم از آن استفاده می‌کنند، کم کم مقاومت‌های ژنی و اکتسابی در آفات شکل می‌گیرد و گونه مقاوم غالب می‌شود. اگر این چنین نبود باید از سموم ۵۰ سال پیش استفاده می‌کردیم.»
او ادامه می‌دهد: «سمومی که به صورت مواد اولیه وارد می‌شوند و سموم آماده وارداتی در سه بخش تقسیم‌بندی می‌شوند: سموم کم خطر، سموم متوسط خطر و پرخطر. مقدار سموم پرخطر کم است و برای موارد خاصی وارد می‌شود. معمولا مجوز واردات سموم پرخطر را به تولیدکنندگان داخلی می‌دهند نه به واردکنندگان سموم.»
استاندارد مصرف سموم کشاورزی چگونه است؟
رضائیان درباره استاندارد باقیمانده سموم روی محصولات می‌گوید: «شاخص‌هایی که کشورها برای باقیمانده سموم در نظر می‌گیرند قراردادی است. یعنی ممکن است کشوری صلاح بداند مقدار مجاز یک سمی در محصولی ۲ ppm در کیلوگرم باشد و کشور دیگر آن را۵ ppm بداند.»
او ادامه می‌دهد: «این موضوع به قدرت خرید آن کشور و میزان مصرف شهروندان آن کشور از محصول مورد نظر بستگی دارد. به طور مثال برای ما که قوت غالب مردم گندم و برنج است باید باقیمانده سموم خاصی در این دو محصول خیلی کم باشد.»
رضائیان در پایان می‌گوید: «به طور کلی سازمان بهداشت جهانی دو شاخص مهم را برای استفاده از سموم انتخاب و قوانینی برای آنها تعریف کرده است. در شاخص MRL ، اندازه ماکسیمم مقدار باقیمانده سم که برای هر سم در هر محصول میزان متفاوتی است. این شاخص به محصول مربوط است. شاخص ADI هم که به انسان ارتباط دارد، مقدار قابل قبولی از سم که یک انسان می‌تواند بدون عوارض دریافت کند.»
نظرات