«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
چالش های کشت توتون در گلستان؛ از خام فروشی تا چشم انتظاری برای دریافت مطالبات
توتون کاران گلستانی معتقدند با وجودی که ۶۰ درصد توتون کشور در این استان تولید می‌شود اما چالش‌های زیادی بر سر راه آنها قرار دارد؛ از خام‌فروشی و نبود صنایع تبدیلی گرفته تا واردات بی‌رویه و ماه‌ها چشم انتظاری کشاورزان برای دریافت مطالبات.
کشت توتون در استان گلستان، از سال ۹۲ تا ۹۶ به دلیل بی‌برنامگی در کشت و تأمین نهاده و همچنین انحصار خرید این محصول در دست شرکت دخانیات، به انزوا کشیده شد؛ به گونه‌این که انتظار می‌رفت به سرنوشت پنبه دچار شود.
در ادامه اما، با پیگیری‌های انجام شده توسط کشاورزان، این محصول دوباره در گلستان احیا شد. اکنون اگر چه شرایط کمی بهتر شده اما برخی مشکلات همچنان به قوت خود باقی است.
ایجاد ۲۰ هزار شغل در استان
مظاهر الوستانی، توتون‌کار گلستانی در این خصوص به خبرنگار تجارت‌نیوز گفت: از آنجایی که کشت توتون مدت زمان طولانی و نیروی کار زیادی می‌خواهد بیش از ۲۰ هزار شغل در استان ایجاد کرده است. البته با توجه به اینکه از گذشته کشت این محصول در استان وجود داشت، بیشتر کشاورزان مجهز به ادوات، گرمخانه و انبار برای نگهداری توتون هستند و سرمایه‌گذاری زیادی در این خصوص داشتند اما اگر همچنان مسئولان حمایت نکنند و نخواهند که مشکلات ریشه‌ای حل شود همه این سرمایه‌ها نابود می‌شود و توتون نیز به سرنوشت پنبه دچار خواهد شد.
الوستانی ادامه می‌دهد: توتون متولی خاصی ندارد برای همین بسیاری از مشکلات به قوت خود باقی است. کشاورزان برای دریافت نهاده و بذر به جهاد کشاورزی مراجعه می‌کنند اما مجوز‌های فروش را صمت صادر می‌کند.
او اضافه کرد: شرکت دخانیات که در گذشته حامی توتون کاران بود، همچنان نیز مانند دیگر شرکت‌های بخش خصوصی خرید توتون را انجام می‌دهد اما قرارداد‌های کشت با کشاورزان را بسیار محدود کرده است.
صنایع تبدیلی توتون در گلستان وجود ندارد
او با تأکید بر این مسأله که متأسفانه واردات این محصول کمر کشاورز را شکسته است، افزود: بیش از ۶۰ درصد توتون کشور در گلستان تولید می‌شود اما مرکز تحقیقات این محصول در مازنداران است، همچنین صنایع تبدیلی استان در حوزه توتون بسیار محدود هستند و در استان همجوار که کمتر از ۱۰ درصد توتون کشور را کشت می‌کند، مستقر شده‌اند.
این کشاورز گلستانی می‌گوید: اکنون نزدیک به سه هزار هکتار توتون در گلستان کشت می‌شود اما دخانیات تنها ۱۵۰ هکتار با کشاورزان قرارداد بسته است.
توتون گلستان صادر و دوباره به کشور بر می‌گردد
الوستانی گفت: مسئولان دلیل واردات توتون را کیفیت پایین تولید داخل می‌دانند این در حالی که محصول توتون گلستان کیفیت خوبی دارد؛ به‌گونه‌ای که به صورت خام به کشورعمان صادر می‌شود و با بسته‌بندی شیک و فرآوری شده و قیمت چندین برابر، به کشور بازمی‌گردد.
این توتون کار گلستانی ادامه داد: البته کسانی که معتقدند توتون تولید داخل بی‌کیفیت است، باید بذر با کیفیت خارجی را در اختیار کشاورز قرار دهند.
او گفت: شرکت دخانیات برای اعتماد دوباره مردم، باید مانند بخش خصوصی شیوه خرید و پرداخت مطالبات را اصلاح کند.
الوستانی متذکر شد: اکنون من کشاورز ۹۰۰ میلیون تومان از دخانیات طلبکارم اما این شرکت، بدهی خود را قطره‌چکانی پرداخت می‌کند و تا شهریور سال آینده این پرداخت‌ها ادامه دارد.
الوستانی در ادامه گفت: توتون کاران متولی مشخصی ندارند و مانند توپ فوتبال بین صمت، جهاد کشاورزی و دخانیات پاس‌کاری می‌شوند.
بی‌برنامگی دولت در حوزه تولید و واردات توتون
کشاورزان توتون کار معتقدند دولت هنوز در مورد کشت این محصول، برنامه و هدف مشخصی ندارد؛ در نتیجه نمی‌تواند تصمیمات درستی را نیز اتخاذ کند.
از سوی دیگر، قرار بود متولیان این حوزه از جمله شرکت دخانیات، با کشاورزان قرارداد کشت منعقد کنند اما این موضوع در عمل محقق نشد. حال با توجه به اینکه قراردادی وجود ندارد، کشاورزان ناچار هستند با هر شرایطی محصول خود را تحویل دهند.
ماه‌ها چشم‌انتظاری برای دریافت مطالبات
حسین کتولی دیگر کشاورز گلستان در مورد این بی‌برنامگی‌ها به تجارت‌نیوز گفت: تنها ۳۰ درصد نیاز توتون کشور تولید داخل است و ۷۰ درصد آن از طریق واردات تامین می‌شود.
او افزود: درد توتون کاران این است که درست همزمان با برداشت محصول توسط آنها، واردات آغاز می‌شود و زمانی که کشاورزان نیاز به نهاده و بذر برای کشت دارند، واردات متوقف می‌شود.
کتولی گفت: اداره صمت به عده‌ای محدود و خاص برای خرید توتون مجوز می‌دهد. آنها نیز دست‌رنج کشاورزان را بدون پرداخت پول و حتی رسیدی که نشان دهد محصول را تحویل گرفته‌اند، خریداری می‌کنند. توتون کاران نیز ناچار به تحویل بار هستند و باید ماه‌ها چشم انتظار مطالبات خود باشند.
کتولی با بیان اینکه تصمیم‌گیری‌های حوزه توتون، نیازمند تفویض اختیار به استان‌ها است، گفت: این شیوه خرید و پرداخت، هم در شرکت‌های بخش خصوصی و هم در شرکت دخانیات، به یک روال تبدیل شده است.
وی با تاکید بر این مساله که دولت مجوز خرید می‌دهد اما نظارتی بر فرایند کار ندارد، می‌گوید: سال گذشته در میز خدمت تصمیمات خوبی گرفته شد؛ از جمله قیمت‌گذاری به موقع محصول و همچنین صدور مجوز خرید برای شرکت‌هایی که توان پرداخت پول کشاورزان را دارند. اما در عمل، شرایط هیچ فرقی نکرد.
چالش واردات بذر
توتون کار گلستانی در مورد یکی دیگر از بی‌برنامگی‌های دولت گفت: با کمال تعجب مجوز واردات بذر داده نمی‌شود اما خود توتون وارد می‌شود.
او می‌گوید: تحویل بذر تنها در انحصار شرکت دخانیات است و به نظر می‌رسد همه این اقدامات انجام می‌شود تا کشاورزان ناچار باشند با هر شرایطی توتون خود را به این شرکت تحویل دهند.
کتولی گفت: در میز توتون سال ۱۴۰۰، تفاهم‌نامه‌ای بین متولیان حوزه توتون از جمله استانداری، جهاد کشاورزی، دخانیات و سازمان صمت منعقد شد که در نهایت هیچ کدام از این نهاد‌ها به وظایف خود عمل نکردند.
به گزارش تجارت‌نیوز، توسعه کشت توتون در استان گلستان نیازمند تحویل بذر خوب، استقرار مرکز تحقیقات توتون در استان، ایجاد صنایع تبدیلی و رقابتی کردن بازار فروش این محصول است. اکنون توتون گلستان به دلیل عدم استقرار صنایع تبدیلی، به صورت خام فروخته می‌شود که این شرایط باید تغییر کند.
نظرات