تلاش برای ایجاد رمزارز ملی/ «رمزریال» به چه درد ما می‌خورد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، دی ماه پارسال بود که چارچوب رمزپول بانک مرکزی در شورای پول و اعتبار تصویب شد و ماجراهای پراکنده در رابطه با این پروژه بانک مرکزی کمی جدیت گرفت. امروز صالح‌آبادی از احتمال اجرای عملیاتی رمزپول در ماه‌های آینده خبر داد. احتمالا به زودی رمزریال که یک پروژه متمرکز است شروع به کار می‌کند اما ما باید چه انتظاری از رمز ریال بانک مرکزی داشته باشیم؟

رمزارز بانک مرکزی چیست؟

ارز دیجیتال بانک مرکزی با ارزهای دیجیتالی که می‌شناسیم کاملا متفاوت است. اصلی‌ترین تفاوت ارزهای دیجیتال معمولی با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در تحت کنترل بودن این دو نوع دارایی است. مثلا بیت‌کوین تحت کنترل هیچ دولت یا نهادی خاص نیست اما رمزریال کاملا تحت کنترل بانک مرکزی است.

در تعریف ساده ارزهای دیجیتال بانک مرکزی نسخه‌های دیجیتال ارزهای فیات هستند و توسط بانک مرکزی به عنوان گونه‌ای از روش پرداخت صادر می‌شوند. این یعنی مهم‌ترین کارکرد رمزریال این است که به عنوان روش جدیدی برای پرداخت‌های خرد عمل کند.

یکی از پرتکرارترین سوالات در مورد ارزهای دیجیتال بانک مرکزی این است که آیا این نوع پول نوعی ارز دیجیتال است؟ پاسخ قاطع است، خیر.

رمزریال یا هر نوع پول دیجیتالی که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر می‌شود ارز دیجیتال نیست. چون توسط نهادی واسط (بانک مرکزی) صادر می‌شود و غیرمتمرکز نیست. همچنین روی بلاکچین هم کار نمی‌کند بلکه بستری اختصاصی و متمرکز دارد. مهم‌ترین ویژگی یک ارز دیجیتال این است که غیرمتمرکز باشد. این یعنی توسط دولت یا نهادی کنترل و عرضه نشود. نسیم نیکولاس طالب، نویسنده معروف کتاب قوی سیاه در مورد ارزهای دیجیتال می‌گوید: ارزهای دیجیتال به دولت‌های یادآوری می‌کند که دیگر پول در اختیار دولت‌ها نیست.

رمزریال به چه درد می‌خورد؟

اینکه فکر کنیم حالا که بانک مرکزی رمزریال را کنترل می‌کند این نوع دارایی دیگر به درد نمی‌خورد کمی بی‌انصافی است. البته برای اینکه بفهمیم رمزریال به چه کار می‌آید باید دیدمان را کمی تغییر دهیم.

رمزریال بخشی از پایه پولی است. یعنی همان اسکناس که در جیب دارید. رمزریال اصلا برای این نیست که کسی روی آن سرمایه‌گذاری کند یا به دنبال سود از خرید و فروش این ارز باشد. بلکه فقط جایگزینی برای پول نقد و پرداخت الکترونیک است. این یعنی رمزریال قرار نیست کار خاصی انجام دهد بلکه فقط روشی جدید برای خریدهای خرد افراد است.

البته رمزریال فایده‌های دیگری هم دارد. اگر الان گردشگری به ایران بیاید یا باید برود فردوسی و دلار خود را با ریال تعویض کند و یا باید برای دریافت ریال به بانک برود. اما اگر رمزریال به طور گسترده مورد استفاده قرار بگیرد گردشگران دیگر نیازی به رفتن به بانک یا تبادل دلار خود ندارند. از طرفی پرداخت‌های خرد مانند خرید بلیط، پرداخت کالا و خدمات و بهای خدمات دیجیتال می‌تواند با رمزریال پرداخت شود.

رمزریال کارمزد به مراتب کمتری نسبت به پرداخت الکترونیک دارد. این می‌تواند مهم‌ترین مزیت این نوع روش انتقال باشد. کاهش کارمزدهای انتقال می‌تواند صرفه‌جویی زیادی به همراه داشته باشد. یک نکته مهم هم این است رمزریال کاسه و کوزه پرداخت الکترونیک را بهم می‌زند. متولیان پرداخت الکترونیک درآمد زیادی از طریق کارمزد کسب می‌کنند اما رمزریال این منبع درآمد را از بین می‌برد.

رمزریال بخریم یا نخریم؟

قبلا هم گفتیم که رمزریال ابزار سرمایه‌گذاری نیست. نمی‌توان انتظار داشت که با رمزریال کسی بتواند سود کسب کند اما اگر اجرا شود احتمالا مردم ناگزیر به استفاده از این روش پرداخت می‌شوند. مثلا زمانی را تصور کنید که رمزریال به عنوان ابزار غالب پرداخت‌های خرد شناخته می‌شود و در این حالت باید برای خرید بلیط و بهای خدمات باید رمزریال پرداخت کنید.

«بیاید با یکدیگر صادق باشیم. اصلا مهم است که مردم از ابزاری که دولت برای پرداخت در اختیار آن‌ها می‌گذارد استفاده کنند؟ راستش را بخواهید نه. چون مردم در مواردی مجبور به استفاده از رمزریال می‌شوند.»

بحث‌ها و گمانه‌زنی‌ها در رابطه با رمزریال بانک مرکزی در حالیست که هنوز هیچ قانون یا پیش‌نویسی در رابطه با ارزهای دیجیتال در کشور وجود ندارد. این تناقضی آشکار در رابطه با انتشار رمزریال است. وقتی هیچ قانونی در رابطه با ارزهای دیجیتال وجود ندارد انتشار رمزریال مانند تلاشی بی‌هدف جلو می‌کند.

آخرین اخبار رمزارزها را در صفحه ارز دیجیتال تجارت‌نیوز بخوانید.