راه رفتن بر لبه تیغ/ دشواری استارتاپ بودن

به گزارش تجارت‌نیوز ، این روزها، با اختلافات پیش آمده در اتحادیه کسب و کارهای مجازی، کاربران این کسب و کارها متوجه بخشی از مشکلات استارتاپ بودن شدند. اختلافاتی که ناشی از عدم هماهنگی درون اکوسیستم و از همه مهم‌تر دخالت مراجعی فراتر از یک ناظر و حتی چند ناظر است.

استعفاهای پشت سرهم و عدم برگزاری انتخابات اتحادیه که بخش زیادی از آن به علت همراهی نکردن وزارت صمت بود؛ بیش از پیش نام این اتحادیه را در تیترهای خبری قرار داد.

مشکلات اینترنت

اما هر زمان بحث از سختی‌های استارتاپ بودن است موضوع اینترنت اولین چیزی‌ست که‌به‌اذهان خطور می‌کند.

محدودیت‌های سرعت و پهنای باند، طرح صیانت، روشن نبودن سیاست‌ها در خصوص فعالیت‌ها بر بستر آنلاین، به دوش کشیدن بار تخلف کاربران متخلف، عدم شفافیت در قوانین این حوزه و… برآمده از عدم فهم دقیق اینترنت و موضوعاتی هچون فضای مجازی، متن و حاشیه‌های نشات گرفته از آن است. این مشکلات روزبه‌روز بیشتر می‌شوند و ابهامات در این خصوص در حال افزایش است.

رقابت‌‌ها

از سوی دیگر، رقابت با کسب و کارهای سنتی که با تمام تلاش‌ها تبدیل به همکاری فزاینده نمی‌شود. انگشت اتهام از سوی صنوف سنتی و ریشه دار گاه و بی‌گاه به سمت استارتاپ‌ها با دلایل مختلف گرفته می‌شود. در این میان معمولا آنکه‌قدمت بیشتری دارد در بیشتر مواقع پیروز میدان است.

رقابت‌های ناصحیح و غیر حرفه‌ای در بین خود کسب و کارهای فعال در اکوسیستم نیز وجود دارد. شکایت از یکدیگر برای ایجاد فضای انحصاری در حوزه‌های متفاوت کاری در زمان‌های مختلف خبرساز می‌شود. بهره‌گیری از فضای مجازی و طرح شکایت‌های صوری بر علیه‌کسب و کار رقیب این روزها دیگر بر کسی پوشیده نیست. البته نباید فراموش کرد که بسیاری از استارتاپ‌ها اخلاقیات را در اولویت قرار می‌دهند و هرگز دست به چنین اعمالی نمی‌زنند.

انتظارات مخاطبان

توقع بسیار بالای مخاطبان و حتی تصمیم‌گیران از استارتاپ‌ها در بسیاری مواقع این کسب و کارها را با دشواری‌های متعددی روبرو می‌کند.

استارتاپ‌ها با توجه به ماهیت پر مصرف و وجودشان بر بستر آنلاین دائما در حال رصد شدن توسط مخاطبان و ناظران در بخش‌های مختلف هستند. این رصد دائمی می‌تواند هر نقطه غیر شفاف را مورد هدف قرار دهد. عدم شفافیت نیز گاهی ارادی نیست و می‌تواند بخشی از مشکلات روزمره یک کسب و کار باشد نه یک مشکل اساسی. از منظر دیگر بعضی از کسب و کارهای مجازی مانند تاکسی‌های آنلاین، سرویس‌های سفارش غذا و کالا، پلتفرم‌های درج آگهی و… به دلیل استفاده فراوان و تقریبا هر روزه کاربران در صورت وجود مشکل به راحتی توسط کاربر نقص یا ایراد مربوطه در آن درک می‌شود. البته از نگاه دیگری این توقع بالا می‌تواند منجر به اقدامات خلاقانه از سوی استارتاپ‌ها شود. می‌بایست از ظرفیت موجود در توقعات بهره‌برداری مثبت صورت بگیرد.

مهاجرت نیروهای متخصص

مهاجرت نیروهای متخصص کاری نیز معضل مهمی‌ست که استارتاپ‎‌ها با آن دست به گریبانند. وجود تورم افسار گسیخته، کندی سرعت اینترنت و مشکلاتی از این دست نیروهای متخصص را مجبور به مهاجرت می‌کند. کسب و کارهای مجازی این نیروها را به سختی پیدا می‌کنند و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند. اما شرایط ذکر شده و حتی دلایل شخصی آمار مهاجرین را افزایش می‌دهد. بعضی از متخصصان نیز به دلیل دریافت دستمزد بالاتر و پوشش هزینه‌های زندگی مهاجرت غیرفیزیکی دارند. آن‌ها به شکل ریموت و از داخل کشور با شرکت‌های خارجی کار می کنند.

این کمبود نیرو نیز باعث می‌شود بعضی از استارتاپ‌ها، نیروی فعال در بخش دیگری از اکوسیستم را به اصطلاح شکار کند که این خود باعث مشکلاتی برای استارتاپ‌ها می‌شود.

تعریف استارتاپ بودن

پس از گذشت سال‌ها، هنوز تعریف دقیقی از استارتاپ بودن وجود ندارد. بسیاری از افراد فعال در اکوسیستم نیز نمی‌توانند تعریف دقیقی ارائه دهند چراکه مرزهای کاری نامشخص است. الزام ثبت شرکت برای برخورداری از بعضی حقوق مربوطه در همان ابتدای کار فلسفه استارتاپ بودن را می‌تواند تا حدودی نقض کند.

وضع مالیات بدون در نظر گیری نوپایی کسب و کارها و مشقت‌ آن‌ها نیز در فواصل زمانی متعدد باعث اعتراض فعالان این زیست بوم می‌شود. همچنین این تصور عمومی وجود دارد که استارتاپ‌ها، کسب و کارهای فعال در حوزه توسعه نرافزارها هستند. اما استارتاپ‌ها طیف وسیعی از کسب و کارها را شامل می‌شوند؛ استارتاپ‌های حوزه کشاورزی، معدن، میراث فرهنگی، انرژی و… گاهی خارج از این اکوسیستم در نظر گرفته‌می‌شوند. بنابراین تجدید نظر کلی برای لحاظ کردن همه این استارتاپ‌ها در زیست بوم از الزامات است.

آیا هر استارتاپی دانش بنیان است؟

بررسی این موضوع نیز مهم است که استارتاپ بودن لزوما دانش بنیان بودن نیست. این تصور اشتباه نیز در بسیاری از محافل تخصصی و غیر تخصصی وجود دارد که استارتاپ بودن یعنی دانش بنیان بودن. این نگاه باعث عدم درک صحیح و درست از یک کسب و کار مجازی خواهد شد و توقعات را به سمت نادرستی هدایت می‌کند.

عدم ارتباط با استارتاپ‌های خارجی

عدم ارتباط با استارتاپ‌های خارجی به شکل مستقیم بخاطر تحریم‌ها از دیگر دشواری‌های استارتاپ بودن است. نوآوری و فناوری یک موضوع فرا مرزی‌ست؛ استارتاپ‌ها باید بتوانند بدون محدودیت‌ها جغرافیایی و مرزی بایکدیگر در ارتباط باشند. این ارتباط باید شامل هم اندیشی در حوزه‌های فنی و تبادل نظر مدیریتی باشد.

انتقاد لازم است

علیرغم مسیر سخت و جاده پر پیچ و خم استارتاپ‌ بودن در کشور، وجود نقد لازم است. بدون انتقاد، کسب و کارها در یک لختی و بی حرکتی قرار می‌گیرند. دشواری‌ها نباید تبدیل به حاشیه امنی برای عدم انتقاد پذیری شود. استارتاپ‌هایی که از نقد شدن و بررسی شدن استقبال می‌کنند؛ می‌توانند با وضوح بیشتری کسب وکار خود را رصد کنند.

فرار از نقد و پنهان شدن در لاک خود، در نهایت می‌تواند ضربه جبران ناپذیری به بدنه کسب و کار فعال در اکوسیستم وارد کند. وجود سختی‌ها بخشی از نوپا بودن کسب و کارهای مجازی در کشور است و پدیده‌های نو، همواره با نوع جدیدی از مشکلات روبرو می‌شوند. بنابراین پذیرفتن این موضوع می‌تواند نقد‌پذیری را در این بخش آینده‌دار کشور گسترش دهد.