نوید ایران‌بهار 
تجارت‌نیوز بررسی می‌کند:
عملکرد دولت در حوزه فضای مجازی / وعده‌ها چه بود؟
اختلالات و محدودیت‌ها در فضای مجازی این روزها به یکی از دغدغه‌های اساسی مردم تبدیل شده است؛ عملکرد دولت نیز در این حوزه زیر ذره بین کارشناسان قرار دارد. آنچه مسلم است تجربه استفاده از این فضا برای کاربران با توجه به مشکلات موجود رضایت‌بخش نیست.
به گزارش تجارت‌نیوز ، زمان رقابت‌های انتخاباتی همه رقبا سعی دارند بهترین وجهه‌ای که می‌توانند را از خود به نمایش بگذارند. وعده دادن‌ها، ملاقات‌های گسترده مردمی، سفر و قول دادن‌ها مکرر و … برای جلب رضایت و توجه رای‌دهندگان است. اما در عصر تکنولوژی همه وعده‌ها ثبت و ضبط می‌شود و به راحتی بعد از انتخاب نامزد مورد نظر، قابل بررسی مجدد، به ویژه در فضای مجازی است. حافظه جمعی دنبال پاسخگویی مسئولان است تا مطالبات خود را پی‌گیری کند. این موضوع زمانی پررنگ می‌شود که نه تنها وعده‌ها محقق نشود بلکه برعکس آن‌ها عمل شود.
وعده‌های اینترنتی ابراهیم رئیسی
انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ با رد صلاحیت چند تن از صاحب‌نامان عرصه سیاست توجه زیادی را جلب کرد. بدون تردید دیگر کاندیداها برای آنکه توجه بیشتری به خود اختصاص دهند، سعی کردند هرکدام از زاویه مورد پسند مردم به اعلام و تشریح برنامه‌های خود بپردازند.
ابراهیم رئیسی که در انتخابات سال ۱۳۹۶ عرصه را به حسن روحانی واگذار کرده بود، در این دوره تلاش کرد برنامه‌های خود را بر اساس رویکردی توام با تسهیل بخش‌های گوناگون زندگی مردم ارائه کند. این نامزد وقت ریاست‌جمهوری در کنار دیگر وعده‌ها، تاکید‌های متعددی روی اینترنت و امکانات مربوط به آن داشت.
او در خرداد ۱۴۰۰ قبل از برگزاری انتخابات گفت: «اینترنت با حداکثرِ سرعت و با نگاه به عدالت جغرافیایی و تأمین زیرساخت‌های لازم گسترش خواهد یافت و فضای مجازی علاوه بر زمینه اشتغالزایی، برای شفافیت و نظارت مردم بر عملکرد دولت خواهد بود. تحقق آزادی بیان، آزادی اندیشه و آزادی‌های سیاسی طبق قانون اساسی وظیفه دولت است. حد آزادی بیان دلخوری و ناراحتی مسئولان نیست؛ همه مدیران دولت باید آستانه تحمل خود را بالا ببرند و انتقاد را نعمت تلقی کنند نه نقمت.»
رئیسی، در مناظره انتخاباتی تلویزیونی (۱۵ خرداد ۱۴۰۰) نیز گفت: «ما در فضای مجازی عقب هستیم و کار بایسته نشده. زیرساخت‌ها مشکل دارد. من از جوانان و بچه‌ها می‌پرسم شما در حال بازی و گیم هستید چقدر وسط بازی حالتون گرفته می‌شود . معلوم است که زیرساخت‌ها مشکل دارد. در تولید محتوا مشکل داریم. حق خانم‌ها ضایع می‌شود. در ارتباط با مساله فضای مجازی باید بسیار کار شود. خود من در فضای مجازی هستم و ۲ میلیون فالوور دارم خیلی از مسائل از این طریق به من می‌رسد. آقایان خلط مسئله می‌کنند.»
اهمیت فضای مجازی
این اظهارات و پرداختن به چنین مساله‌ای نشان‌دهنده اهمیت موضوع برای مردم بود. چراکه تاکید چندباره و حتی اذعان به فعالیت در فضای مجازی از سوی کاندیدای ریاست‌جمهوری بازتابی از دغدغه جامعه را عیان می‌کرد.
البته نباید فراموش کرد که بیان این نظرات، کلی و بدون اشاره به جزئیات برنامه‌ها و بایدهای اجرایی بود. اینکه ما کجا ایستاده‌ایم و اهداف قابل پی‌گیری چه چیزی‌هایی هستند، از مهم‌ترین الزامات اجرایی شدن برنامه‌ها و خواست‌هاست. بدون عنوان کردن معیاری مشخص و قابل اندازه‌گیری سجنش دستاوردها یا میزان تحقق وعده‌ها دشوار خواهد بود. اما ایجاد فضایی دغدغه‌مند و ابراز امیدواری‌ها برای مخاطبان می‌تواند نشانی از وعده‌های مثبت تلقی شود.
فضای مجازی در چه مسیری پیش رفت؟
بعد از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور ایران، روند طی شده بیشتر در مسیری بود که کاربران را روز به روز نا امیدتر می‌کرد.
جدای از صحبت‌ها، فعالیت‌ها نیز در جهت خوشایندی برای کاربران پیش نمی‌رفت. در جدول زیر بعضی از سخنان و اقدامات که در زمان ریاست‌جمهوری رئیسی دنبال شد قابل مشاهده است. البته بخشی از این تصمیمات خارج از اختیار دولت بود اما شخص رئیس‌جمهور به عنوان ریاست شورای عالی فضای مجازی و همچنین منتخب ملت، باید گام‌های روشنی در دفاع از حقوق مردم در رابطه با این موضوع بردارد.
جالب اینجاست که در انتشار گزارش عملکر وزارت ارتباطات ردیفی از اقدامات به سالم‌سازی فضای مجازی اختصاص یافت. در این ردیف اقداماتی نظیر «راه‌اندازی زیر ساخت اینترنت ایمن برای کودکان و نوجوانان»، «سالم‌سازی خروجی موتورهای جستجو»، «سالم‌سازی فضای مجازی در سطح شبکه»، «تشدید مقابله با ابزارهای حاکمیت‌گریز نظیر فیلتر شکن و VPN» و موارد دیگری از این دست لحاظ شد.
دستاورد خواندن فعال‌سازی Safe Search و مقابله با VPNها تعجب بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه را برانگیخت. همچنین ردیف مربوط به‌شتاب بخشیدن به روند اجرایی شبکه ملی اطلاعات و رشد ۴۴ درصدی آن نیز باتوجه به‌اظهار نظر کارشناسان تردیدهایی به دنبال دارد.
شاخص کیفیت زندگی دیجیتال ایران در سال ۲۰۲۱
بر اساس گزارش شرکت سرف‌شارک (Surfshark) ایران با کسب ۰،۴۶ در رده ۸۳ جهان و ۲۳ آسیا قرار دارد. رتبه ایران نسبت به سال ۲۰۲۰ در این حوزه، ۲۷ پله سقوط کرده است . دیگر رتبه‌های ایران بدین شرح است؛ رتبه ۲۷ در به‌صرفه‌بودن، رتبه ۴۰ در رشد سرعت پهنای باند و رتبه ۵۲ در میزان کاربران اینترنت. رتبه ۱۰۴ در امنیت سایبری، رتبه ۹۷ در سرعت پهنای باند و رتبه ۸۹ در پایداری اینترنت پهن‌باند. متاسفانه این آمار به هیچ عنوان رضایت‌بخش نیست و نشان دهنده وضعیت نامطلوب شاخص‌های کیفیت در این حوزه است.
میانگین سرعت اینترنت در ایران و جهان
براساس اعلام وب سایت اسپید تست رتبه ایران در سرعت اینترنت همراه برابر با ۷۷ است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲ پله صعود کرده است . رتبه ایران در سرعت اینترنت ثابت برابر با ۱۴۷ است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳ پله سقوط کرده است . سرعت دانلود در اینترنت ثابت ایران برابر با ۲۲/۶۱ و میانگین سرعت جهانی برابر ۱۳۶/۳۷ است. سرعت دانلود در اینترنت همراه ایران برابر با ۴۰/۵۴ و میانگین سرعت جهانی برابر با ۷۵/۷۸ است.
همچنان دولت‌های قبلی مقصر هستند!
سید ابراهیم رئیسی هفتم شهریورماه ۱۴۰۱ در یک نشست خبری مشکلات امروز اینترنت را مربوط به دولت‌های قبل اعلام کرد و گفت کارهایی باید برای زیرساخت در دولت‌های قبل ایجاد می‌شد که نشده.
این اظهارات واکنش امیر ناظمی معاون وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات دولت قبل را به همراه داشت. او در یک توییت نوشت : «امروز که بار بزرگ آموزش آنلاین دیگر بر دوش شبکه اینترنت نیست و در چند ماهه‌ی اخیر هم پیک پهنای باند مصرفی اپراتورها و بار شبکه کاهشی بوده است، چگونه شکایت مردم از کیفیت اینترنت را به کم‌کاری گذشته حواله می‌کنید؟»
آنچه مسلم است نارضایتی در خصوص کیفیت دسترسی مردم به فضای مجازی روند افزایشی دارد. این روزها بخش زیادی از کاربران، از فضای مجازی به عنوان ابزاری برای کسب درآمد استفاده می‌کنند. اختلالات در این فضا می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به اقتصاد بسیاری از خانواده‌ها وارد کند. همچنین دسترسی سریع و آسان به خدمات موجود در فضای مجازی منجر به ارتقا کیفیت زندگی دیجیتال در کشور خواهد شد. بنابراین لزوم تغییر رویکردها از سمت دولت به این حوزه احساس می‌شود.
نظرات