بوم مدل کسب و کار چیست؟ / بررسی مدل توسعه و درآمدزایی OpenAI

به گزارش تجارت‌نیوز ، بوم مدل کسب و کار از مشهورترین اصطلاحات در فضای کارآفرینی و در دنیای استارتاپ‌هاست. هر کسب‌وکاری که می‌خواهد در مسیر سودآوری و توسعه قرار بگیرد، نیاز به استراتژی دارد. طراحی بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas | BMC) این امکان را به صاحب استارتاپ می‌دهد تا دریابد چطور می‌خواهد درآمد کسب کند.

بوم مدل کسب و کار برای نخستین بار توسط «الکس استروالدر» (Alex Osterwalder) و «ایو پینیور» (Yves Pigneur) در کتابی به نام «خلق مدل کسب‌وکار» (Business Model Generation) به‌عنوان چارچوبی برای برنامه‌ریزی، آزمایش و توسعه مدل‌های کسب‌وکار در سازمان‌ها معرفی شد.

بخش سمت راست بوم مدل کسب و کار بر مشتریان یا بازار متمرکز است؛ در واقع این بخش به معیارهایی خارجی می‌پردازد که تحت کنترل صاحب کسب‌وکار نیستند. بخش سمت چپ این بوم، به خود کسب‌وکار می‌پردازد و معیارهای داخلی تحت کنترل کسب‌وکار را بررسی می‌کند. در قسمت میانی، بخش مرتبط با ارزش‌های پیشنهادی قرار دارد که تبادل ارزش میان کسب‌وکار و مشتریان را نشان می‌دهد.

9 بخش که بوم مدل کسب و کار را تشکیل می‌دهند

بوم مدل کسب و کار از 9 بخش شامل ارزش‌های پیشنهادی، شرکای کلیدی، کانال‌ها، بخش مشتریان، ارتباط با مشتریان، منابع کلیدی، جریان‌های درآمد، فعالیت‌های کلیدی و ساختار هزینه‌ها تشکیل شده است.

درواقع برای طراحی بوم مدل کسب و کار باید به 9 سوال اساسی که مربوط به بخش‌های ذکر شده است، پاسخ داد. هر فردی که بتواند به این 9 سوال پاسخ دهد، می‌تواند مدل کسب‌وکار خود را داشته باشد. در ادامه، این بخش‌ها را به اختصار توضیح می‌دهیم.

بخش مشتریان: این بخش مربوط به بازاری است که مشتریان در آنجا قرار دارند. در این بخش باید مشخص کرد که مشتریان کسب‌و‌کار چه کسانی هستند.

ارتباط با مشتریان: پس از شناخت بازار یا مشتریان، این سوال مطرح می‌شود که چطور باید با آن‌ها ارتباط برقرار کرد؟ آیا مسیر ارتباط، درست و مناسب است؟ آیا مشتریان به آن مسیرهای ارتباطی دسترسی دارند یا خیر؟ با پاسخ به این سوالات می‌توان راه‌های ارتباطی مناسبی را با مشتریان پیدا کرد.

ارزش پیشنهادی: هدف و بحث اصلی کسب و کار در این بخش مشخص می‌شود. سوال اصلی این است که در کسب و کار مورد نظر چه ارزشی را می‌فروشید؟ اگر ارزش پیشنهادی شما واقعا ارزشی برای مشتریان نداشته باشد، کسی بابت آن ارزش هزینه نکرده و کسب و کار افول پیدا می‌کند. کسب و کارهایی که افول پیدا می‌کنند و روبه شکست می‌روند، بیشتر به این دلیل است که ارزش قابل قبول یا خریدنی در بین افراد ندارند.

فعالیت‌های اصلی يا کليدی: از دیگر مواردی که در بوم باید مشخص کرد، فعالیت‌های اصلی کسب‌و‌کار است. پس از شناخت ارزش پیشنهادی چه کاری باید انجام داد که این ارزش را واقعا در جریان تولید و عرضه قرار داده و به مشتریان آن را ارائه داد؟ در واقع بنای کسب‌و‌کار، فعالیت اصلی آن است و اگر آن را از کسب‌و‌کار حذف کنید، دیگر کسب‌و‌کاری وجود نخواهد داشت.

کانال‌های توزیع: یعنی اینکه کالا، محصول یا خدمات تولیدشده‌ای که در مسیر ارزش‌آفرینی تولیدشان کرده‌اید، در چه کانال‌هایی به دست مشتری می‌رسد. کانال‌هایی مانند وب سایت، شبکه‌های اجتماعی، امکان مراجعه حضوری و دیگر موارد از جمله کانال‌های توزیع هستند که با توجه به مخاطب هدف خود می‌توانید آن‌ها را انتخاب کنید.

جریان درآمد : در بوم کسب‌و‌کار باید به صورت دقیق مشخص شود که از چه مسیرهایی می‌تواند به درآمد برسد. فروش مستقیم کالا می‌تواند یک بخش از درآمد باشد و تبلیغاتی که در کنار فروش کالا انجام می‌شود بخش دیگری از درآمد است. همچنین کسب‌وکار می‌تواند در کنار فروش، خدماتی را ارائه کند که این مورد نیز به جریان درآمدی اضافه خواهد شد.

منابع اصلی: برای اینکه کسب‌و‌کار به درآمد برسد به منابع نیاز دارد. منابعی که دسترسی به آنها و استفاده از آنها، فرایند کسب‌و‌کار را عملیاتی کرده و ارزش پیشنهادی را به فروش برساند.

شرکای کلیدی: آیا قرار است به‌تنهایی کسب‌و‌کار راه‌اندازی کرد؟ به‌طور کلی هر مجموعه یا افرادی که داخل مجموعه نیستند اما به آن خدمات می‌دهند، شرکای کلیدی به حساب می‌آیند.

ساختار هزينه: هیچ کسب‌و‌کاری بدون هزینه راه‌اندازی نمی‌شود. سرمایه‌های انسانی، خرید فرمولاسیون احتمالی، سیستم‌های کامپیوتری و هر مورد دیگری هزینه‌های خاص خود را دارند که بهتر است قبل از شروع و راه‌اندازی کسب و کار این مورد بررسی شود.

بوم مدل کمپانی پیشرو در هوش مصنوعی؛ OpenAI

در ادامه با استفاده از بوم مدل کسب‌وکار الکساندر اوستروالدر (BMC)، مدل کسب‌وکار OpenAI را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

در وهله اول مشتریان OpenAI شامل طیف متنوع و وسیعی از صنایع و سازمان‌هایی خصوصی و دولتی است که می‌توانند از فناوری‌های هوش مصنوعی بهره ببرند. همچنین توسعه‌دهندگان به صورت فردی می‌توانند از فناوری این شرکت استفاده کنند.

در بخش ارزش پیشنهادی OpenAI چندین ارزش پیشنهادی از جمله مدل‌ها و ابزارهای پیشرفته هوش مصنوعی، رویکرد منبع باز، تمرکز بر ایمنی هوش مصنوعی و جهت‌گیری تحقیقاتی بلندمدت را به مشتریان و ذی‌نفعان خود ارائه می‌دهد.

استراتژی OpenAI در بخش ارتباط با مشتری

OpenAI از طریق استراتژی زیر ارتباط قوی با بخش‌های مشتریان خود را حفظ می‌کند.

• همکاری: OpenAI فعالانه با موسسات تحقیقاتی، شرکت‌ها و دولت‌ها برای پیشبرد تحقیقات هوش مصنوعی و مقابله با چالش‌های رایج همکاری می‌کند.
• پشتیبانی: OpenAI از توسعه‌دهندگان و محققان با استفاده از مدل‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کند. همچنین به آنها کمک می‌کند بر چالش‌های فنی غلبه کنند و پتانسیل فناوری های هوش مصنوعی خود را به حداکثر برسانند.
• تعامل: OpenAI از طریق کنفرانس‌ها، رویدادها و پلتفرم‌های آنلاین با جامعه هوش مصنوعی درگیر می‌شود تا گفت‌وگوی مداوم را حفظ کند و بازخورد خود را در مورد تحقیقات و فناوری‌های آن جمع‌آوری کند.

جریان‌های درآمدی در بوم مدل کسب و کار OpenAI

OpenAI در درجه اول از طریق جریان‌های زیر درآمد ایجاد می‌کند:

• دسترسی به API :OpenAI برای دسترسی به مدل‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی از طریق OpenAI API هزینه‌هایی را دریافت می‌کند. مدل قیمت‌گذاری شامل سطوح مختلف براساس سطوح استفاده و ویژگی‌هاست که به بخش‌های مختلف مشتریان ارائه می‌شود.
• کمک هزینه‌های تحقیقاتی: OpenAI از کمک‌های مالی و کمک‌های مالی تحقیقاتی برای حمایت از پروژه‌ها و همکاری‌های تحقیقاتی بلندمدت خود کمک مالی دریافت می‌کند.
• صدور مجوز و انتقال فناوری: OpenAI فناوری‌های هوش مصنوعی خود را به شرکت‌ها و سازمان‌ها مجوز می‌دهد و آنها را قادر می‌سازد تا از مدل‌ها و ابزارهای پیشرفته OpenAI در محصولات و خدمات خود استفاده کنند.
• مشارکت‌های استراتژیک: OpenAI با سایر سازمان‌ها وارد مشارکت برای توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی می‌شود و از طریق سود یا هزینه‌های مشترک درآمد ایجاد می‌کند.

منابع کلیدی OpenAI

منابع کلیدی OpenAI به صورت زیر است:

• محققان و مهندسان بااستعداد: تیم OpenAI متشکل از محققان و مهندسان در سطح جهانی است که نوآوری را در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی هدایت می‌کنند.
• مالکیت معنوی: مدل‌ها و ابزارهای پیشرفته هوش مصنوعی OpenAI توسط حق ثبت اختراع و سایر حقوق مالکیت معنوی محافظت می‌شوند و مزیت رقابتی شرکت را تضمین می‌کنند.
• زیرساخت تحقیقاتی: OpenAI به پیشرفته‌ترین امکانات تحقیقاتی، منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی داده‌ها دسترسی دارد و این شرکت را قادر می‌سازد تا تحقیقات پیشرفته هوش مصنوعی را انجام دهد.
• تامین مالی: OpenAI منابع مالی قابل توجهی را از سرمایه‌گذاران و کمک‌های مالی تحقیقاتی تامین کرده است و منابع مالی مورد نیاز برای حمایت از اهداف تحقیقاتی بلندپروازانه خود را فراهم می‌کند.

فعالیت‌های اصلی که بنای OpenAI است

فعالیت‌های کلیدی OpenAI شامل موارد زیر است:

• تحقیق و توسعه هوش مصنوعی: OpenAI تحقیقات پیشرفته‌ای را در زمینه هوش مصنوعی انجام می‌دهد و مدل‌ها، الگوریتم‌ها و ابزارهای جدیدی را توسعه می‌دهد که این زمینه را ارتقا می‌بخشد.
• همکاری و ایجاد مشارکت: OpenAI مشارکت‌های استراتژیک تشکیل می‌دهد و با موسسات تحقیقاتی، شرکت‌ها و دولت‌ها برای پیشبرد ماموریت خود همکاری دارد.
• توسعه منبع باز: OpenAI فعالانه به پروژه‌های منبع باز کمک می‌کند و مدل‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی خود را با جامعه گسترده‌تر به اشتراک می‌گذارد.
• تحقیقات خط‌مشی و ایمنی: OpenAI تحقیقاتی را در مورد ایمنی و خط‌مشی هوش مصنوعی انجام می‌دهد و در راستای توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی ایمن و حمایت از حکمرانی هوش مصنوعی مسئولانه تلاش می‌کند.

مشارکت‌های کلیدی در بوم مدل کسب و کار

OpenAI چندین مشارکت کلیدی را برای پیشبرد مأموریت خود ایجاد کرده است، از جمله:

• مؤسسات تحقیقاتی: OpenAI با دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی برای همکاری در پروژه‌های تحقیقاتی هوش مصنوعی و به اشتراک گذاشتن منابع شریک است.
• شرکت‌های فناوری: OpenAI با شرکت‌های فناوری همکاری می‌کند تا مدل‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی خود را در محصولات و خدمات خود یکپارچه کند.
• دولت‌ها و سیاست‌گذاران: OpenAI با دولت‌ها همکاری می‌کند تا سیاست‌ها و مقررات هوش مصنوعی را توسعه دهد که توسعه ایمن و مسئولانه فناوری‌های هوش مصنوعی را تضمین کند.
• کنسرسیوم‌های صنعتی: OpenAI در کنسرسیوم‌های صنعتی، مانند مشارکت در هوش مصنوعی، برای همکاری با سایر سازمان‌ها در زمینه تحقیقات هوش مصنوعی، ایمنی و ابتکارات سیاست، مشارکت می‌کند و رویکردی مشارکتی را برای رسیدگی به چالش‌ها و فرصت‌های ارائه شده توسط فناوری‌های هوش مصنوعی تقویت می‌کند.

ساختار هزینه چگونه است؟

هزینه‌های اولیه OpenAI با گزینه‌های ارتباط دارد:

• تحقیق و توسعه: OpenAI به شدت در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کند و هزینه‌های مربوط به پرسنل، منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی داده‌ها، و امکانات تحقیقاتی را متحمل می‌شود.
• کسب و حفظ استعدادها: OpenAI برای استعدادهای برتر در زمینه هوش مصنوعی رقابت می کند، که منجر به هزینه های مرتبط با حقوق رقابتی، مزایا و فرصت های توسعه حرفه ای برای کارمندان می شود.
• زیرساخت و نگهداری: OpenAI متحمل هزینه‌های مربوط به حفظ و ارتقاء زیرساخت تحقیقاتی خود از جمله سخت‌افزار، نرم‌افزار و راه‌حل‌های ذخیره‌سازی داده است.
• مشارکت‌ها و همکاری‌ها: مشارکت‌ها و همکاری‌های OpenAI شامل هزینه‌های مربوط به اشتراک‌گذاری منابع، تلاش‌های توسعه مشترک و سرمایه‌گذاری‌های مشترک است.
• تعامل و مشارکت اجتماعی: OpenAI در تعامل با جامعه هوش مصنوعی از طریق کنفرانس‌ها، رویدادها و پلتفرم‌های آنلاین سرمایه‌گذاری می‌کند و هزینه‌های مربوط به سفر، سازماندهی رویداد و تلاش‌های بازاریابی را متحمل می‌شود.

با بررسی بوم مدل کسب‌ و کار OpenAI از دریچه بوم مدل کسب و کار الکساندر اوستروالدر می‌توان دریافت که تعهد OpenAI به باز بودن، همکاری و تحقیقات طولانی مدت به آن این امکان را داده است تا خود را به‌عنوان پیشگام در صنعت هوش مصنوعی تثبیت کند.

مهم‌ترین اخبار و گزارش‌های مربوط به حوزه استارتاپ و تکنولوژی را در صفحه اخبار استارتاپ تجارت‌نیوز دنبال کنید.