یونیکورن ها همه جا ساخته نمی شوند/ استارتاپ شتر بسازید

به گزارش تجارت‌نیوز ، هر کسی که با دنیای سرمایه‌گذاری‌ خطرپذیر آشنا باشد، در مورد یونیکورن‌ها شنیده است. یونیکورن به استارتاپ‌هایی گفته می‌شود که در زمان نسبتا سریعی رشد می‌کنند و به ارزش یک میلیارد دلار و بیشتر می‌رسند.

در دنیای امروز، یونیکورن‌ها چیزی بیش از یک ارزش‌گذاری را نشان ‌می‌دهند. این واژه نشان دهنده یک فلسفه، اخلاق و فرآیند ایجاد استارتاپ است. زمانی که یونیکورن بودن هدف می‌شود، رشد سریع مدنظر قرار می‌گیرد و به ابزارهایی مانند جذب سرمایه‌های خطرپذیر و یک اکوسیستم حمایتی نیاز دارد.

اما این مدل بیشتر در یک مکان خاص به نام «سیلیکون‌ولی» به خوبی جواب داده است و باعث شده که بیشترین یونیکورن‌های دنیا در آنجا ساخته شوند. در حال حاضر آمریکا با داشتن 1503 یونیکورن با اختلاف زیاد از دیگر کشورها جلو است.

اما پس از مدتی مشخص شد که ساخت یونیکورن برای 99درصد از کارآفرینان خارج از سیلکیون‌ولی عملی نیست و آنها در عرضه اولیه خود به بازار سرمایه ناموفق بوده‌اند.

واژه «شتر» به دنیای استارتاپ‌ها اضافه شد

چرا شتر بهتر از اسب تک‌شاخ است؟

در سال 2020 و زمانی که اوج بحران کرونا بود، فردی به نام «الکس لازاروف» با ارائه مقاله‌ای از زاویه‌های دیگر ساخت یونیکورن‌ها پرده برداشت و نوشت: مدلی که مدیران شرکت‌های دره «سیلیکون‌ولی» برای ساخت یونیکورن به‌کار می‌گیرند، فقط در بازارهای قوی و سطح بالا جواب می‌دهد که اتفاقا مدیران شرکت‌های سلیکون‌ولی در آن تخصص بالایی دارند؛ لذا امکان ساخت یونیکورن برای آنها راحت‌تر است.

لازاروف در مقاله خود نوشته بود: اما شرکت‌هایی که من آنها را «خط مقدم» می‌نامم و همه خارج از سیلیکون‌ولی هستند، در بازارهایی غیرقابل پیش‌بینی و نوظهور حضور دارند و در مواجه با شوک‌های اقتصادی بیشتر آسیب می‌بینند. این استارتاپ‌ها دسترسی کمتری به افراد سرمایه‌گذار یا سرمایه‌های انسانی ماهر دارند؛ لذا این شرکت‌ها به‌جای استفاده از راهبرد شرکت‌های سیلیکون‌ولی که همان یونیکورن شدن است باید «استارتاپ شتر» را الگوی خود قرار دهند.

استارتاپ شتر چه ویژگی‌هایی دارد؟

شترها با آب و هوای متعدد و سخت سازگار می‌شوند و ماه‌ها بدون آب یا غذا زنده می‌مانند (عدم سرمایه‌گذاری) و زمانی که شرایط مناسب باشد، می‌توانند برای مدت زمان طولانی به حرکت خود ادامه دهند.

به خلاف تک‌شاخ‌ها، شترها موجودات خیالی نیستند که در سرزمین‌های ساختگی زندگی کنند، آنها واقعی و انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند در خشن‌ترین مکان‌های روی زمین زنده بمانند. (تاب‌آوری در برابر نوسانات شدید بازار و شوک‌های اقتصادی)

در حالی که ممکن است استعاره شتر چندان پر زرق و برق نباشد، اما شترهای استارتاپی از همان ابتدا به دنبال ایجاد تعادل برای رشد و پایداری هستند و بقا را در اولویت کارهای خود قرار می‌دهند.

تعادل به جای از بین رفتن

استارتاپ‌‎های شتر به دنبال رشد ناگهانی نیستند و متعادل‌تر حرکت می‌کنند. این استارتاپ‌ها به اندازه شرکت‌های سیلیکون‌ولی جاه‌طلب هستند ولی ترجیح می‌دهند رشد متعادل‌تری را انتخاب کنند.

این استارتاپ‌ها از سه عامل برای ایجاد تعادل در کسب و کار خود استفاده می‌کنند:

• قیمت گذاری محصول از ابتدای فعالیت؛ یعنی برای جذب مشتری، محصولات خود را در شروع کار رایگان ارائه نمی‌دهند بلکه با یک قیمت واقعی و معقول سعی به جذب مشتری دارند. استارتاپ‌های شتر می‌دانند که قیمت نباید مانعی برای رشد در نظر گرفته شود بلکه کیفیت محصول است که موقعیت آنها را در بازار نشان می‌دهد.
• مدیریت هزینه‌ها از طریق چرخه عمر؛ یکی دیگر از رویکردهایی که شترهای استارتاپی باید مد نظر داشته باشند، مدیریت هزینه‌ها در طول چرخه عمرشان است، به طوری که بتوانند با منحنی رشد بلند مدت هماهنگ شوند.
• انعطاف پذیری یا تغییر مسیر از پیش تعیین شده در برابر بعضی مشکلات. انعطاف پذیری در طول عمر یک شرکت باعث می‌شود که برای سخت‌ترین بحران‌ها هم آماده باشند.

هدف زنده ماندن کسب‌وکار است

بنیان‌گذاران استارتاپ می‌دانند که ایجاد یک شرکت نیاز به تلاشی مستمر و پایدار دارد و بسیاری از موفقیت‌ها بلافاصله به دست نمی‌آیند. لذا این استارتاپ‌ها به دور از هیجانات بازار، آهسته ولی پیوسته حرکت ‌می‌کنند. برای استارتاپ‌های شتر زودتر وارد شدن به بازار و رشد ناگهانی معنا ندارد زیرا چیزی که برای آنها مهم است، بقاست.

این استارتاپ‌ها فقط پول مورد نیاز را از سرمایه‌گذران جذب می‌کنند و طمع بیشتری نمی‌کنند. سرمایه‌گذاری خطرپذیر ابزار قدرتمندی برای استارتاپ‌هاست ولی برای هر نوع کارآفرینی مناسب نیست و هر استارتاپی به سرمایه‌گذاری خطرپذیر نیاز ندارد.

شرکت‌هایی که در ابتدای حضور خود در بازار به دنبال جذب سرمایه زیاد هستند به‌طور غیرمستقیم توقعات سرمایه‌گذاران و یا مردم را بیشتر می‌کنند و امکان دارد از پس از توقعات برنیایند و کسب‌وکار خود را نابود کنند.

برای مثال شرکت «کویزلت» پس از 10 سال و پس از سومین جذب سرمایه که به مبلغ 30 میلیون دلار بوده است به ارزش یک میلیارد دلار رسیده و به اصطلاح یونیکورن شده است.شرکتی که تا سال ۲۰۱۵ میلادی، حتی یک دلار بودجه دریافت نکرده بود.

مدیرعامل کویزلت گفته بود: شاید اگر در شروع کسب‌وکار پول زیادی را سرمایه‌گذاری کرده بودیم به این موفقیت نمی‎رسیدیم زیرا افزایش توقعات سرمایه‌گذراران ریسک است.

محدویت‌ها تبدیل به نقاط قوت می‌شوند

محدودیت‌های استارتاپ‌هایی که در خط مقدم مواجه با مشکلات قرار دارند می‌تواند بعد از مدتی به نقطه قوت آنا تبدیل شود. از آنجایی که استارتاپ‌های شتر به‌خاطر محدودیت‌ها مجبورند در بازارها کوچک‌تر کار کنند و بازارهای کوچک به تنهایی برای رشد آنها کافی نیست لذا سعی می‌کنند در چند بازار کوچک حضور داشته باشند.

مزیت حضور در بازارهای کوچک این است که وقتی یکی از بازارها با مشکل مواجه می‌شود، کسب‌وکار می‌تواند آن بازار را رها کرده و به سراغ دیگر بازارهای خود برود.

تعداد یونیکورن‌ها در دنیا

تعداد یونیکورن‌ها از سال 2013 که سرآغاز به‌کار گیری این واژه توسط «آیلین لی» بود تا کنون به 2700 عدد رسیده‌اند. بیشترین تعداد یونیکورن در سال‌های 2020 تا 2022 ساخته شد اما واژه یونیکورن بیشتر در سال 2021 مورد توجه قرار گرفت زمانی که فقط در همین سال 787 یونیکورن جدید ساخته شد و رشدی چند برابری نسبت به سال‌های قبل داشت. یونیکورن‌ها در سال 2021 توانسته بودند هزار و 200میلیارد دلار بدست بیاورند که با ارزش‌ترین یونیکورن «ByteDance» چین با سرمایه‌ای بالغ بر 200میلیارد دلار است.

به نقل از سایت dealroom.co از لحاظ آماری پنج کشور آمریکا، چین، انگلیس، هند و آلمان به ترتیب بیشترین یونیکورن‌ها را دارند اما آمریکا با داشتن 1503 یونیکورن با اختلاف معناداری نسبت به بقیه کشورها جلو است. چین با 348، انگلیس با 150، هند با 87 و آلمان با 67 یونیکورن در رده‌های بعدی هستند.

تعداد یونیکورن‌های دنیا

اما پس از اوج‌گیری یونیکورن‌ها در سال 2021، این روند در سال 2022 کمتر شد و در سال 2023 به شدت سقوط کرد تا جایی که در سه ماهه نخست سال 2023 فقط 13 یونیکورن جدید در دنیا ساخته شده است.