تجارتنیوز گزارش میدهد:
افزایش قیمت اینترنت بدون خدمات اضافه؟
چالشهای دولت، کاربران و اینترنت در ایران، از زمانیکه این فناوری در زندگی روزمره شهروندان نفوذ بیشتری پیدا کرد و کارهای اداری و شخصی مردم به این عامل جهانی پیوند خورد؛ آغاز شد. از امکانات و زیرساختهای محدود با سرعت پایین تا کیفیت اندک و هزینههای بالا که همواره مورد اعتراض شهروندان بوده است. به نظر نمیرسد در هیچ دورهای، مسئله اینترنت در ایران مورد رضایت عموم مردم واقع شده باشد.
امیرحسین جعفری/ به گزارش تجارتنیوز، خدمات اینترنتی در ایران چالشهای گوناگونی از جنس محدودیتهای دولتی و تصمیمات انحصاری را تجربه کردهاند. با وجود اینکه مخاطب اصلی و پرداخت هزینه نهایی هزینههای اینترنت شهروندان عادی و عموما غیردولتی هستند، تصمیمهای دولتی در این حوزه میزان رضایتمندی از خدمات اینترنت در ایران را همواره در سطوح پایینی نگه داشته است. از زمانیکه فیلترینگ نیز به محدودیتهای اینترنت در ایران اضافه شد، این بحران شکل جدیدی به خود گرفت و هزینه استفاده از اینترنت جهش قابل توجهی را تجربه کرد. از سوی دیگر فیلترینگ باعث کاهش سرعت و امنیت در استفاده کاربران عادی از اینترنت نیز شد. با نگاهی کلی میتوان دریافت که تمامی عناصر وابسته به اینترنت از جمله سرعت، کیفیت، امنیت و قیمت، مورد اعتراض شهروندان است.
گران، با خدمات اندک
به مرور زمان و گسترش بیشتر فیلترینگ تا حد شبکههای اجتماعی پرطرفدار و لزوم استفاده از شبکههای اجتماعی در زندگی روزمره مردم، چالشهای گرانی اینترنت و سرعت خود را بیشتر نشان داد. مشخصا از پاییز سال ۱۴۰۱ که فیلترینگ شبکههای اجتماعی پرطرفدار شدت گرفت، هزینه مصرف اینترنت در کنار هزینه تهیه فیلترینگ، اینترنت را به امری بسیار هزینهبر تبدیل کرد.
اگرچه هیچکس مخالف پرداخت هزینه برای خدمات نیست، اما خدمات و هزینه باید تناسب کیفی را نیز به همراه داشته باشند. حالا با وجود همه این محدودیتها و گرانیها، اپراتورهای تلفن خواهان گران کردن خدمات اینترنتی خود را دارند. در روزهای اخیر، ارائهدهندگان اینترنت ثابت و همراه در نامهای به رئیس دولت سیزدهم خواهان افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه بستههای اینترنتی شدهاند (برای اطلاعات بیشتر خبر درخواست اپراتورها از رئیسی برای افزایش تعرفه اینترنت را بخوانید.)
ادعای اپراتورها صحت دارد؟
محمدجواد آذری جهرمی وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات، در باره این نامه و ادعاهایی که اپراتورها در آن مطرح کردهاند گفته است: «ادعای اپراتورها در مورد عدم رشد تعرفه در ۵ سال اخیر درست نیست. حذف بستههای دراز مدت در اپراتورهای تلفن همراه و همچنین تغییر حجم مصرف منصفانه در اپراتورهای ثابت باعث افزایش نرخ موثر خدمات شده است. برای مخابرات ایران هم تغییر آبونمان به میزان متوسط ۱۵ برابری اتفاق افتاده است. کاش نامه آنها به رئیس جمهور برای توقف فیلترینگ و آزار کاربران بود نه افزایش آزار مردم از طریق افزایش تعرفه!»
ادعای گران بودن اینترنت در دیگر کشورها در حالی از سوی اپراتورها مطرح میشود که نخست، سطح درآمد ریالی مردم ایران حتی با کشورهای منطقه نیز قابل مقایسه نیست. از سوی دیگر، تفاوت عمیق کیفیت اینترنت ایران با همان کشورهای گران قیمت نیز موضوع مهمی است که باعث میشود چنین ادعایی قابل توجه نباشد. هرچند اپراتورها چندان هم در این سالها راکد نبودهاند و طبق گفتههای آذری جهرمی، تغییر در ساختار بسته ها، نوعی گران کردن اینترنت بوده است.
احوال ناخوش اینترنت ایران
شاید یکی از ادعاهای اپراتورها و مدعیان لزوم گرانی اینترنت مقایسه قیمت و کیفیت اینترنت در ایران با دیگر کشورها باشد؛ ادعایی که با کوچکترین مقایسه قابل راستیآزمایی است. اگرچه آمارهای متفاوتی در این بین ارائه میشود، اما به طور میانگین ایران در جایگاههای ۱۰۱، ۷۵ و ۱۵۴ میان ۱۸۰ کشور جهان از نظر قیمت اینترنت در بررسیهای مختلف اینترنت موبایل و Fixed Broadband قرار گرفته است. طبق آخرین آمارهای www.cable.co.uK ایران با قیمت ۱.۳ دلار برای هر گیگ اینترنت موبایل، از آذربایجان ارزانتر و از ارمنستان گرانتر است.
سرعت اینترنت در ایران نیز به دلیل مشکلات زیرساختی، فیلترینگ و برخی محدودیتها، وضعیت مناسبی ندارد که همواره مورد اعتراض کاربران قرار گرفته است. طبق آخرین آمارهای worldpopulationreview سرعت اینترنت موبایل در ایران ۳۵.۴۸ MbPs رسیده. این در حالی است که اینترنت عراق ۴۲.۳۳ و اینترنت کویت ۱۵۷.۱۸ MbPs سرعت دارد.
تنوع پایین بستههای اینترنتی
یکی دیگر از نگرانیهای کاربران در استفاده از اینترنت، عدم تنوع و حالت دستوری اپراتورها در ارائه خدمات اینترنتی است. اپراتورها که بستههای از پیش تعیین شده مشخصی برای اینترنت ارائه میکنند حالا قصد در تغییر وضعیت فعلی و شاید بدترکردن وضعیت دارند. حتی در مقاطعی کاربران، بستههای پرطرفدار و به صرفهتر خود را حذف و با موارد دیگر جایگزین کردهاند.
این تغییر و تحولات در صورتی انجام میشود که هیچ نظرسنجی مشخص و عمومی نیز از مخاطبان در اینباره صورت نگرفته است. تکرار رفتارهای از بالا به پایین در زمینه ارائه خدمات اینترنتی نشان میدهد که احترام به سلیقه مخاطب و نیاز مشتری نیز چندان تاثیر عینی بر اپراتورها ندارد و صرفا سود بیشتر مدنظر آنهاست.
هرچند به نظر میرسد احتمال گرانی اینترنت و تغییر در بستههای اینترنتی وجود دارد و باز هم مخاطب عام، قربانی تمایلات صاحبان خاص اینترنت میشود. مخاطب عام اینترنت نیز به هر حال ناچار به استفاده از اینترنت در حجمهای مختلف است، اما و هزینه آن را پرداخت میکند، اما همه چیز در لحظهی پرداخت خلاصه نمیشود و مسئله بر سر رضایتمندی شهروند از خدمات اینترنتی است.
تداوم چنین وضعیتی در اینترنت بدون شک یکی از عوامل مهم در کاهش انگیزه فعالیت استارتاپها و مراکز علمی و دانشجویان برای تداوم زیست کاری و علمی در ایران است و نباید با توجه به شرایط فعلی اینترنت از افزایش مهاجرت در این اکوسیستم تعجب کرد.
نظرات