رضا جمیلی، مدیر توسعه کسب و کار راهکار، در گفتگو با «تجارت نیوز»:
اقتصاد فناوری در ایران نیازمند توجه ویژه
اقتصاد فناوری در ایران شرایط بغرنجی را طی می‌کند. علاقه دولت به دخالت در این حوزه و در اختیار گرفتن کنترل فناوری و تکنولوژی، باعث ایجاد برخی موانع برای خلاقیت افراد دخیل در اقتصاد تکنولوژی شده است. افرادی‌که با انگیزه‌های فراوان به این حوزه ورود کردند اما به علت محدودیت‌ها و دخالت‌ها، ناچار به فعالیت محدود و یا مهاجرت شده‌اند.
امیرحسین جعفری/ به گزارش تجارت نیوز، اقتصاد فناوری در ایران نیازمند سرمایه‌گذاری جدی و توجه ویژه است. سرمایه‌گذاری که ایران را نسبت به کشورهای منطقه به رتبه قابل قبولی برساند و از وضعیت بحرانی فعلی عبور دهد. با وجود اینکه امارات و ترکیه در حال جذب سرمایه‌های وسیع در این حوزه و رفتن به سوی جایگاه‌های مهم جهان هستند، ایران حتی در حوزه اینترنت نیز نتوانسته است مخاطبان فناوری و تکنولوژی را راضی نگه دارد.
اقتصاد فناوری در ایران از نگاه کارشناسان
رضا جمیلی، فعال استارتاپی و مدیر توسعه کسب و کار راهکار، درباره اقتصاد تکنولوژی به «تجارت‌نیوز» گفت: «اقتصاد تکنولوژی یا اقتصاد نوآوری در ایران مصداق دارد اما با تکنولوژی کمی متفاوت است. اقتصاد نوآوری در ایران چند لازمه و پیش فرض دارد. اول اینکه مسیر بلند مدتی دارد و در این مسیر چند عنصر یا بازیگر باید حضور داشته باشند تا این اقتصاد قدرتمند شود. اولین بازیگر منابع انسانی است. کسانیکه باید تکنولوژی را رقم بزنند و دانش و سخت‌افزار و زیرساخت و کارخانه و اختراعات را رقم بزنند. ما در حوزه منابع انسانی وضعیت خوبی نسبت به کشورهای منطقه داریم. با وجود جو بد سیاسی و اقتصادی و محدودیت اقتصاد و اینترنت و... اوضاع منابع انسانی خوب است. بازیگر بعدی سرمایه‌گذار است.»
وی در ادامه در رابطه با اهمیت سرمایه‌گذاری در حوزه تکنولوژی بیان کرد: «اقتصاد فناوری در دنیا طی 70 سال گذشته که به شدت رشد کرده و تبدیل به مهم‌ترین اقتصاد دنیا شده است، نیازمند سرمایه‌گذاری هستند. تجربه ایران و جهان نشان می‌دهد که اقتصاد نوآوری نیاز به سرمایه‌گذاری جدی دارد که اوضاع خوبی در ایران نداریم. وقتی خودمان را با کشورهای همسایه از این جهت مقایسه می‌کنیم، یکی از علل جا ماندگی ما از آن‌ها دقیقاً همین سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری صحبت از بین‌الملل است؛ اگر قرار باشد اقتصاد نوآوری بزرگ باشد باید سرمایه‌گذاری بین‌المللی ورود کند. ما میلیارد‌ها تومان در پروژه‌هایی تزریق می‌کنیم که اصلاً مخاطب آن مشخص نیست. در نتیجه وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری می‌شود، با پول و بودجه فرق دارد. هند و ترکیه این عنصر سرمایه‌گذاری را دارند. سومین بازیگر اکوسیستم‌های هستند. سرمایه، نیروی کار، دانش، فناوری و مهارت و... اکوسیستم شکل می‌دهد. معمولاً از یک جایی به بعد که اکوسیستم‌ها دچار حد سقف می‌شوند، تبدیل به اکوسیستم‌های راکد و مرده می‌شوند.»
این فعال استارتاپی در رابطه با عناصر مختلف اقتصاد دیجیتال گفت: «اقتصاد نوآوری عناصر مختلفی دارد که ما در برخی قدرتمند هستیم در برخی نیز ضعیف هستیم. من خسته شدم که از رگولاتور و تنظیم‌گر‌ها صحبت کنم. کسانیکه یا زیرساخت تنظیم‌گری ایجاد می‌کنند یا با اجازه دادن به خودتنظیم‌گری شرایط بهتری ایجاد می‌کنند. امارات سند مهم وارا که جز اسناد مهم جهان در این حوزه است را تنظیم کرده است. وقتی این سند اعلام شد یکی از بزرگترین شرکت‌های دیجیتال دفتر مرکزی‌اش را به امارات برد. همین الان بالغ بر چندصد استارتاپ در آنجا مشغول به کار هستند. ما تنظیم‌گر‌های مشتاق نوآوری نداریم و گا‌هاً تنظیم‌گر‌ها به این نتیجه رسیدند که به دلیل ملاحضات امنیتی این فضا اصلاً رشد نکند و بازدارنده بودند. نمونه خیلی ساده نگاه امنیتی به این حوزه، بحث اینترنت است. اینترنت در اقتصاد نوآوری 40 سال اخیر، یک پیش فرض محسوب می‌شود که وضعیت آن را هم می‌بینیم.»
جمیلی درباره نقش دولت در حوزه اقتصاد تکنولوژی گفت: «در ایران به هر حال اقتصاد دولتی است. اما اقتصاد دیجیتال تا حدی خصوصی بود. حاکمیت و دولت به عنوان رقیب که دوست دارند اکوسیستم‌ها را با ادبیات خود بسازند به این حوزه ورود کردند. اکثر مراکز نوآوری و رویداد‌ها دولتی‌ها هستند. دولت تا حدی می‌تواند سازنده باشد؛ معاونت علمی و صندوق شکوفایی استارتاپ بازی می‌کنند و فهم درستی از این حوزه ندارند. پول پاشی‌هایی که هیچکس از آن‌ها سؤال نمی‌کند هم انجام می‌دهند. در کل اتفاقات مثبتی که در حوزه اقتصاد تکنولوژی و فناوری می‌افتد، سهم بخش خصوصی است و دولت نقش چندانی در پیشرفت آن ندارد.»
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت نیوز بخوانید.
نظرات