حامد اناری 
«تجارت‌نیوز» از رویداد «۹ ژانویه» گزارش می‌دهد:
صرافی‌ها متهم به خالی‌فروشی می‌شوند در حالی که ما می‌دانیم دولت‌ها بزرگ‌ترین خالی‌فروش‌ها هستند!
اکوسیستم نوآوری هرگز با تنظیم‌گری و قانون‌گذاری مخالفت نکرده است
رویداد ۹ ژانویه در تاریخ ۲ بهمن‌ماه، به میزبانی مجموعه راه‌کار در سالن شهید ضرغامی مجموعه ورزشی آزادی برگزار شد. این رویداد به مسائل کلیدی حوزه رمزارز، محدودیت‌های اعمال‌شده توسط بانک مرکزی، و چالش‌های پیش روی اکوسیستم فناوری ایران پرداخت.
اتفاقات اخیر در حوزه بانک مرکزی و صرافی‌های رمزارزی بار دیگر توجهات را به سمت چالش‌های تنظیم‌گری و محدودیت‌های اعمال‌شده بر این صنعت جلب کرده است. مسدودسازی درگاه‌های پرداخت و اتهامات واردشده به کسب‌وکارهای رمزارزی، زنگ خطری برای آینده اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور به صدا درآورده است. گزارش پیش‌رو مروری است بر آنچه در رویداد «۹ ژانویه» مطرح شد؛ رویدادی که به بررسی عمیق چالش‌های موجود و آینده صنعت رمزارز در ایران پرداخت.
۹ ژانویه ۲۰۰۹ اولین نسخه بیت کوین با شماره ۰.۱ رسما شروع به فعالیت کرد و همین موضوع بهانه‌ای شده تا اکوسیستم ارزهای دیجیتال و بلاکچین در مناطق مختلف جهان رویدادهایی با موضوع بیت کوین و تکنولوژی‌های این حوزه برگزار کنند.
بانک مرکزی در تاریخ ۶ دی‌ماه درگاه پرداختی صرافی‌های رمزارزی را مسدود کرد. اقدامی که بدون اطلاع قبلی در ساعت ۱۵ روز پنج‌شنبه اتفاق افتاد، از همان ساعات ابتدایی واکنش گسترده‌ای برانگیخت. تقریبا یک ماه از این اتفاق می‌گذرد و بانک مرکزی نه‌تنها اعلام رسمی و مشخصی در این مورد نکرده است، بلکه در اقدامی دیگر با تکیه بر قانون جدید بانک مرکزی، پرداخت‌یارها را از همکاری با صرافی‌های ارز دیجیتال منع کرده است.
بدون اعلام رسمی، موج رسانه‌ای حامی از تحرکات بانک مرکزی، ادعا می‌کند که این اقدام به جهت کنترل صحیح و جلوگیری از آسیب ۱۵ میلیون کاربر ایرانی صرافی‌های ارز دیجیتال است. اتهاماتی مانند پولشویی، تاثیر در نوسانات نرخ ارز، خالی‌فروشی و دست داشتن در زنجیره قمار اتهاماتی غیرعلنی و شفاهی است که از سمت بانک مرکزی به کسب‌وکارهای فین‌تکی وارد می‌شود.
تجارت‌نیوز پیش از این به مباحث تنظیم‌گری در ارتباط با بلاکچین و نقش دولت در توسعه آن پرداخته است. شما می‌توانید برای مطالعه بیشتر از شرح آنچه که تاکنون رخ داده و بررسی نظرات کارشناسان مختلف به این موضوع صفحه «صرافی ارز دیجیتال» تجارت‌نیوز را چک کنید.
در ادامه گزارش تجارت‌نیوز از مهم‌ترین اتفاقات رویداد ۹ ژانویه را خواهید خواند.
***
راه حل تمام ۸۰ میلیون نفر ما مهاجرت نیست
رضا قربانی، مدیرعامل راه‌کار و اولین سخنران این رویداد، ابتدا به فلسفه رویداد ۹ ژانویه پرداخت و در ادامه به شرایط سختی که از ۹ دی‌ماه با مسدودسازی درگاه‌های پرداخت آغاز شد، اشاره کرد. قربانی گفت: «بانک مرکزی با اتهاماتی نظیر پولشویی و ارتباط با زنجیره قمار، درگاه پرداختی صرافی‌ها را مسدود کرد. این اقدام بدون اطلاع قبلی صورت گرفت و باعث شد بسیاری از کسب‌وکارها به تعطیلی کشیده شوند.»
قربانی به اهمیت اکوسیستم بلاکچین در دنیای امروز اشاره کرد و گفت: «ما در حال صحبت درباره صنعتی هستیم که حتی نسبت به وب ۲ نیز عمر کوتاه‌تری دارد. از زمان خلق بلاک جنسیس بیت‌کوین در 9 ژانویه 2009، 16 سال گذشته است. این مسیر طولانی‌ای بوده که به صنعتی بزرگ تبدیل شده است. اما اکنون شاهدیم که بانک مرکزی ایران به جای حمایت، به تقابل با این صنعت روی آورده است. سال گذشته در همین رویداد درباره وب ۳، متاورس و فناوری‌های نوین صحبت کردیم. امسال اما با توجه به ظلمی که به این حوزه شده است، مجبور به برگزاری این رویداد شدیم. مسیر توسعه فناوری سخت و طولانی است و بدون حمایت، امید جوانان نابود می‌شود. باید به یاد داشت که راه حل تمام ۸۰ میلیون نفر ما مهاجرت نیست.»
بخش انتهایی صحبت‌های قربانی خطاب به تمام اکوسیستم بود. قربانی گفت: «کسب‌وکارهای حوزه رمزارز باید در کنار یکدیگر قرار گیرند. اگر ما به عنوان یک اکوسیستم واحد عمل نکنیم، مشکلات یکی پس از دیگری از راه می‌رسند. وظیفه صرافی‌ها این است که نه‌تنها به خود، بلکه به توسعه سایر بخش‌ها نیز کمک کنند. اکوسیستم ما به شکل درستی رشد نکرده است. بخش‌هایی هستند که کوچک‌تر از بخش‌های دیگرند و مثلا صرافی‌ها وظیفه دارند به آن‌ها کمک کنند تا رشدشان تسریع شود.»
به صرافی‌ها اتهام خالی‌فروشی می‌شود در حالی که ما می‌دانیم دولت‌ها بزرگ‌ترین خالی‌فروش‌ها هستند!/ اکوسیستم نوآوری هرگز با تنظیم‌گری و قانون‌گذاری مخالفت نکرده است
امیرحسین راد، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار صرافی نوبیتکس، سخنرانی خود در این رویداد را با تاکید بر مشکلات تنظیم‌گری در ایران آغاز کرد. راد گفت: «سال گذشته در همین رویداد پرسیدم آیا بانک مرکزی تنظیم‌گر خوبی در حوزه فناوری است؟ پاسخ منفی بود. این نهاد نه سابقه خوبی در این زمینه دارد و نه ساختار لازم برای تنظیم‌گری صحیح را. ما نیاز به یک تغییر ساختار داریم.»
راد در ادامه با مرور اتفاقاتی که در یک ماه گذشته افتاده است گفت: «اکوسیستم نوآوری هرگز با تنظیم‌گری و قانون‌گذاری مخالفت نکرده است. شاهد این ادعا، ۵ سند تنطیم‌گری است که از سوی انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی به دولت و مجلس ارائه شده است. یکی از اتهامات این است که ما با شفافیت مشکل داریم. ما با تنظیم‌گری بد و برخلاف اصول مشکل داریم. اتهاماتی مثل اتهام خالی‌فروشی به ما می‌زنند. ما می‌دانیم بزرگ ترین خالی فروش‌های دنیا، دولت‌ها هستند.»
ایران دومین پلتفرم بزرگ خاورمیانه به لحاظ تعداد کاربر است
صنعت فین‌تک می‌تواند نقش موثری در توسعه اقتصاد دیجیتال داشته باشد. راد با مرور این مساله به صحبت‌های خود گفت: «ایران دومین پلتفرم بزرگ خاورمیانه به لحاظ تعداد کاربر است. شرایط موجود در شان کشور نیست. بخش خصوصی قدرتمند یکی از المان‌های مهم در حکمرانی است که به حل مسائل کشور کمک می‌کند.»
بخش دیگری از صحبت‌های راد، اشاره به مسیر پر از چالش فعالان این صنعت داشت. راد گفت: «زمانی تمام پلتفرم‌های مرتبط رمزارزی یک‌جا فیلتر شد. از واقعیت نباید گذشت. از نظر شدت و طولانی شدن مدت مسدودیت، چالش بزرگی است. با توجه با گذشته و عبور از چالش‌ها، من فکر می‌کنم که می‌توان از این چالش هم عبور کرد. تولید ناخالص در ایران ۴۰۰ میلیارد دلار است. در تنش موجود، ما سر اصول خود ایستاده‌ایم و از تنظیم‌گری درست حمایت می‌کنیم. گفت‌گوی درست با بخش خصوصی تنها راه نجات و گذر از این موضوع است. ما شاهد نوعی لجبازی هستیم. چیزی که در این میان نابود می‌شود، امید جوانان است. از دولت و رئیس‌جمهور می‌خواهیم به این مساله ورود کنند تا صدای فعالان این اکوسیستم شنیده و از بروز آسیب بیشتر به این حوزه جلوگیری شود.»
ما در میانه یک انقلاب هستیم/ بلاکچین یعنی کنترل در دست همه، و نه یک نفر/ هیچ قدرت متمرکزی نمی‌تواند حامل تمام اطلاعات صحیح باشد!
محسن صالح مدیر توسعه کسب‌وکار صرافی بیت‌پین سخنران بعدی این رویداد بود. صالح در ارائه خود به نسبت قانون‌گذاری و لزوم بازاندیشی در تعاریف آن، در نسبت با بلاکچین پرداخت. او در ابتدای بحث خود گفت: «قانون‌گذار مجبور شده که شکل تازه‌ای به خود بگیرد. من فکر می‌کنم وسط انقلابی هستیم که کمک می‌کند بشر از عصر فعلی وارد عصر تکنولوژی شود. صف اول تحلیف ترامپ، بزرگان تکنولوژی هستند، نه مقامات نظامی. بلاکچین و حذف واسطه‌های قدرتمند آینده را می‌سازد. منظور من از دولت حاکمیت قانون است.نه دولتی که انحصار همه‌چیز را در دست گرفته است.»
صالح ادامه داد: «ساختارهای غیرمتمرکز می‌توانند خیلی طبیعی و خودانگیخته، نظم خودجوش ایجاد کنند. مخصوصا اگر افراد درون شبکه به یک سری قوانین و ساختارها قائل باشند. هیچ قدرت متمرکزی نمی‌تواند حامل تمام اطلاعات صحیح باشد. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که همه‌چیز از بالا به پایین تحمیل می‌شود. مثل مجوزها و ابلاغیه‌ها و... . بلاکچین یعنی کنترل در دست همه، و نه یک نفر. برای مبادله و انتقال ارزش، دیگر نیاز به نهادهای مرجع و متمرکز ندارید. با بلاکچین قدرت پخش می‌شود. مثل اینکه همه ما بخشی از بانک مرکزی می‌شویم. چیزی مثل زلزله که البته برای قانون‌گذار ترسناک است.»
در حال حرکت خلاف جهت دنیا هستیم
صالح در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «قانون باید به جای سرکوب راهنما باشد. در سیستم‌های سنتی، تحمیل اتفاق می‌افتد، رویکرد بلاکچین این است که قانون نقش راهنما و محافظ را بازی می‌کند. نه اینکه محدودکننده و مانع باشد. باید قوانینی باشد که از حقوق کاربران در برابر کلاهبرداری مراقبت کنیم. در بلاکچین ما یک شفافیت ذاتی داریم. شبکه خیلی راحت می‌تواند آن را پیگیری کند. دولت یا قانون‌گذار نباید تصور کند که صاحب اختیار مطلق است. سوئیس با crypto valley به‌جای قانون‌گذاری سفت و سخت، تبدیل به یک هاب جذاب برای استارتاپ‌ها شد. امارات که حسرت زیادی برای ما دارد و در آن رویکرد توسعه محور وجود دارد. السالوادور بیت کوین را به عنون ارز قانونی پذیرفت. ما داریم خلاف جهت دنیا حرکت می‌کنیم.»
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات