محمد امین سامنی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
انرژی خورشیدی آفریقا؛ راه نجات اروپا از بحران انرژی؟
با توجه به منابع فراوان انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشید و باد در آفریقا و نزدیکی جغرافیایی آن به اروپا، همکاری‌های انرژی بین دو قاره به‌شدت در کانون توجه قرار گرفته است.
انتقال و هدایت اروپا به سمت انرژی‌های سبز یکی از اولویت‌های اصلی به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مقابله با تغییرات اقلیمی است. آفریقای شمالی با منابع فراوان انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشید و باد، نقش کلیدی در این فرایند ایفا می‌کند. نزدیکی جغرافیایی و ظرفیت‌های بالای انرژی تجدیدپذیر، این منطقه را به یکی از مهم‌ترین بازیگران تامین انرژی پاک برای اروپا تبدیل کرده است. پروژه‌های متعدد اتصال زیر دریایی برق میان شمال آفریقا و اروپا در حال توسعه است تا این همکاری را عملی سازد.
تامین انرژی سبز از شمال آفریقا
با توجه به افزایش ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در اروپا و آفریقا، کشورهای شمال آفریقا همچون مراکش، مصر و تونس در مرکز توجه این انتقال قرار گرفته‌اند. مراکش پیش از این با استفاده از کابل‌های فشار قوی به اسپانیا متصل شده و برنامه‌های جدیدی برای اتصال به بریتانیا از طریق پروژه‌هایی مانند Xlinks UK-Morocco در دست اقدام است. پروژه‌های مشابهی میان مصر و یونان و همچنین تونس و ایتالیا در حال توسعه هستند که در مجموع حدود 7.2 گیگاوات ظرفیت ارتباطی و 23 گیگاوات ظرفیت تجدیدپذیر از انرژی خورشیدی و بادی را پوشش می‌دهند.
این پروژه‌ها به طور کلی به حدود 55 تراوات ساعت برق سالانه دسترسی می‌دهند که معادل 1.6 درصد از برق اروپاست و می‌تواند به‌تدریج جایگزین بخش مهمی از انرژی‌های فسیلی اروپا شود. با اجرای این پروژه‌ها، آفریقای شمالی می‌تواند بخش عمده‌ای از نیازهای انرژی سبز اروپا را برطرف و به کاهش وابستگی این قاره به منابع انرژی فسیلی و گاز طبیعی، به‌ویژه گاز روسیه، کمک کند.
منابع انرژی‌های تجدیدپذیر در شمال آفریقا
آفریقای شمالی با موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد خود، از منابع عظیم خورشیدی و بادی برخوردار است. برای مثال، مجموعه خورشیدی بنبان در مصر یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های خورشیدی جهان است که بیش از 37 کیلومتر مربع را پوشش می‌دهد. همچنین، مراکش میزبان نیروگاه خورشیدی نور اورزازات است که با ظرفیت 510 مگاوات بزرگ‌ترین نیروگاه حرارتی خورشیدی در جهان محسوب می‌شود. در زمینه انرژی بادی نیز، مصر دارای بزرگ‌ترین مزارع بادی آفریقا از جمله پروژه‌های Gabal El Zeit و Zaafarana با ظرفیت مجموعاً بیش از هزار مگاوات است.
بازدهی پنل‌های خورشیدی در آفریقای شمالی به دلیل شرایط جغرافیایی و دریافت نور خورشید بیشتر بسیار بالاتر از اروپاست و در مناطقی از این منطقه خروجی روزانه انرژی تا 5.6 کیلووات ساعت در هر کیلووات می‌رسد. همچنین، پتانسیل بادی در این منطقه با سرعت باد 7 تا 10 متر بر ثانیه، شرایط مناسبی برای تولید انرژی بادی فراهم می‌کند.
چالش‌های تامین زنجیره و مالی
با وجود پتانسیل عظیم، توسعه پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در آفریقای شمالی با چالش‌هایی روبه‌روست. یکی از مهم‌ترین مشکلات، محدودیت‌های زنجیره تامین است. به دلیل ظرفیت تولید محلی محدود، این منطقه وابستگی شدیدی به واردات دارد که ممکن است باعث تاخیر در تکمیل پروژه‌ها شود. همچنین تولید کابل‌های زیردریایی HVDC، که برای انتقال برق بین اروپا و آفریقا ضروری هستند، دچار کمبودهای جدی است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 تقاضا برای این کابل‌ها بیش از 75 هزار کیلومتر باشد، در حالی که تولید جهانی فعلی تنها 9 هزار کیلومتر است.
از سوی دیگر، موانع تامین مالی نیز می‌تواند بر سرعت اجرای این پروژه‌ها تاثیر بگذارد. بسیاری از پروژه‌های در حال توسعه هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارند و تکمیل‌شان مستلزم همکاری نزدیک بین دولت‌ها و موسسات مالی است.
آفریقای شمالی با منابع غنی انرژی‌های تجدیدپذیر و نزدیکی جغرافیایی به اروپا، می‌تواند نقشی اساسی در تامین انرژی سبز قاره اروپا ایفا کند. با توسعه زیرساخت‌های مناسب برای انتقال برق و اجرای پروژه‌های بزرگ در زمینه انرژی خورشیدی و بادی، این منطقه به یک شریک کلیدی برای اروپا در مسیر دستیابی به اهداف کاهش انتشار کربن و جایگزینی انرژی‌های فسیلی تبدیل خواهد شد. اگرچه چالش‌های زنجیره تامین و تامین مالی در میان است، با همکاری‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، این همکاری می‌تواند به یک فرصت بزرگ برای هر دو منطقه تبدیل شود.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات