جزییات ساز و کار مالی اروپا با ایران مشخص نیست

آمریکا از روز نمادین ۱۳ آبان دور جدید تحریم‌های یکجانبه خود را علیه ایران آغاز کرده که براساس آن هر شرکتی بخواهد با ایران مراوده داشته باشد، نمی‌تواند با این کشور همکاری داشته باشد یا تحریم و جریمه خواهد شد.

به گزارش تجارت‌نیوز،با این حال آمریکایی‌ها هشت کشور از جمله چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه را از تحریم خرید نفت از ایران برای دوره شش ماهه معاف کرده‌اند. براین اساس این کشورها که بزرگترین خریداران نفت ایران است می‌تواند بدون نگرانی از تبعات احتمالی تحریم‌های یکجانبه به خرید نفت از ایران ادامه دهد .

اما چالش مهم‌تر در این زمینه، نحوه بازگشت پول نفت خریداری شده است. مستثنی شدن این کشورها از خرید نفت ایران به معنای آن نیست که بانک‌های آنها می‌توانند نقل و انتقال پول با ایران داشته باشند.

سوئیفت که پیام‌رسان اصلی بانک‌های دنیاست، تحت فشار آمریکا خدمات خود را به ایران قطع کرده است و از سوی دیگر کونلون بانک چین نیز می‌گوید حاضر به همکاری با تهران نیست. بانک‌های اروپایی نیز دلایل و بهانه‌های مختلفی برای همکاری نکردن با ایران بعد از برجام داشته‌اند که از جمله آنها تطبیق نداشتن نظام بانکی ایران با استانداردهای بین‌المللی از جمله استاندارد گزارشگری مالی IFRS یا توصیه‌های مرتبط با FATF و نداشتن کفایت سرمایه و بازل-۳ است.

یک دیپلمات ایرانی درباره میزبانی مشترک فرانسه و آلمان از SPV و مباحث مختلفی که درباره عملکرد سازوکار مالی اروپا با ایران در رسانه‌های داخلی و خارجی مطرح می‌شود، گفت: فعلا جزییات این طرح مشخص نیست و مذاکرات برای حصول به توافقی در این زمینه بین ایران و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا در جریان است.

از سوی دیگر کشورهای دیگر از جمله چین منتظر هستند تا SPV اجرایی شده و آنها بتوانند شرایط همکاری‌های خود با ایران را مطابق با منافع ملی و اقتصادی‌شان تطبیق دهند. بر اساس طرح کلی که رسانه‌ها درباره عملکرد ساز و کار اعلام کرده‌اند اروپا برای خرید نفت ایران، پول آن را در صندوقی واریز می‌کند و ایران می‌تواند بدون آنکه پولی بین دو طرف رد و بدل شود، ما به ازای نفت صادراتی خود، کالا و خدمات از اروپا خریداری کند .

بر این اساس تجار و خریداران ایرانی می‌توانند از محل وجه واریز شده پول حاصل از صادرات نفت ایران به صندوق طراحی شده توسط اروپا حواله ارزی دریافت کرده و خرید کالای خود را در کشور مقصد انجام دهند .

شاید یکی از موارد اختلاف دو طرف آن باشد که اگر تراز تجاری ایران با کشورهای اروپایی مثبت شد، شرایط برای دسترسی ایران به پول باقی مانده در صندوق پیش‌بینی شده چگونه است؟ یا آیا کشورهای غیر اروپایی از جمله کشورهای آسیایی می‌توانند به این صندوق دسترسی داشته باشند و ایران واردات خود را از این کشورها نیز با استفاده از مکانیزم طراحی شده انجام دهد یا این موضوع تنها برای کشورهای عضو اتحادیه اروپاست؟

همزمان برخی از مقامات ایران از جمله علی اکبر صالحی؛ رییس سازمان انرژی اتمی و سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه از تعلل اتحادیه اروپا در راه اندازی این ساز و کار انتقاد کرده اند. صالحی در این زمینه گفته است که صبر ایران در زمینه تعلل اروپایی در حال لبریز شدن است و سیدعباس عراقچی نیز خاطرنشان کرده که اروپایی‌ها یا نمی‌توانند یا نمی‌خواهند که این ساز و کار را اجرایی کنند.