کارکنان بخش خصوصی از کارمندان دولت فقیرترند / آماری عجیب از فقر شاغلان

دولت‌های مختلف در ایران همواره از طرح یا طرح‌هایی برای اشتغال‌زایی صحبت کرده‌اند. با این حال، سیاست‌های مختلف نه‌تنها در ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری چندان موثر نبوده، بلکه امروز بسیاری از شاغلان نیز علی‌رغم داشتن شغل اما وضعیت معیشتی مناسبی ندارند.

به گزارش تجارت‌نیوز، نمایندگان مجلس به تازگی طرحی را در مورد حمایت از بیکاران و شاغلان پیگیری کرده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش جدید خود ضمن توصیه‌هایی در خصوص این طرح به بیان برخی ویژگی‌های معیشتی شاغلان و چگونگی وضعیت آنان پرداخته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس در بخشی از گزارش خود در مورد رشد پدیده‌هایی مانند شاغلان فقیر، دستمزد پایین و اشتغال غیررسمی هشدار می‌دهد. گزارش مذکور در این زمینه می‌نویسد: بررسي و آسيب‌شناسی سياست‌های بازار كار نشان می‌دهد كه تاكنون تمركز غالب اين سياست‌ها بر اشتغال‌زايی صرف بوده است و فرايند بعد از اشتغال‎زايی، سرنوشت شاغلان و بيكاران، حمايت و آموزش و… توجهی نشده است. به گونه‌ای که حدود 60 درصد از خانوارهای فقیر خانوارهایی هستند که سرپرست آنها شاغل یا جویای کار است. این موضوع بدین معناست که این خانوارها از نظر اقتصادی فعال و توانایی کسب درآمد دارند اما عدم اشتغال، اشتغال ناقص و درآمد کم از جمله دلایل فقیر بودن این خانوارها است.

گزارش مذکور همچنین تاکید می‌کند که 61 درصد از سرپرستان خانوارهای فقير شاغل، در بخش مشاغل مزد و حقوق‌بگير بخش خصوصی، 14/25 درصد به عنوان كاركن مستقل در بخش كشاورزی و 18/73 درصد به عنوان كاركن مستقل در بخش غيركشاورزی مشغول به كار هستند. اين طبقه‌بندی نشان می‌دهد كه كاركنان بخش عمومي سهم بسيار ناچيزی در ميان خانوارهای فقير دارند و اين واقعيت در تضاد كامل با غالب سياست‌های حمايتی دولت است كه همواره كاركنان دولت را در صف اول دريافت يارانه و حمايت‌های خود قرار می‌دهد.

رشد 4 درصدی شاغلان ناقص

اشتغال ناقص یکی دیگر از دلایل رشد فقر در بین خانوارهای با سرپرست شاغل است که گزارش مذکور تاکید می‌کند که از سال‌های 84 تا 96 نرخ اشتغال ناقص از شش درصد به 10.4 درصد افزایش یافته است.

این گزارش در مورد شاغلان ناقص می‌نویسد: افراد داراي اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی است كه در هفته مرجع، حاضر در سر كار يا غايب موقت از محل كار بوده، به دلايل اقتصادی نظير ركود كاری، پيـدا نكردن كار با ساعت كار بيشتر، قرار داشتن در فصل غيركاری و … كمتر از 44ساعت كار كرده، خواهان و آمـاده برای انجام كار اضـافی در هفته مرجع بوده‌اند. لازم به ذکر است که کارگران فصلی و ساختمانی نمونه‌ای بارز از اشتغال ناقص محسوب می‌شوند.

مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از گزارش خود به بحث بیمه شاغلان نیز پرداخته و تاکید می‌کند که بخش قابل‌توجهی از شاغلان کشور فاقد حمایت بیمه‌ای هستند. به نحوی که در سال 96 از مجموع بیش از 23 میلیون نفر از شاغلین تنها 9 میلیون نفر از آنها بیمه بوده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که از سال‌های 84 تا 95 به طور میانگین حدود 47 درصد از شاغلین بیمه بوده‌اند. گزارش مذکور بیمه نبودن شاغلین را یکی از عوامل گسترش فقر خصوصا در سنین میانسالی و پیری عنوان می‌کند.