مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران منتشر کرد:
نگاهی به وضعیت موجود و چشم‌انداز اقتصاد آفریقا/ رشد اقتصادی شمال و جنوب آفریقا در ۲۰۲۳ چقدر است؟
همزمان با سفر ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم به سه کشور آفریقایی به منظور گسترش مراودات تجاری و اقتصادی، مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران اقدام به انتشار پژوهشی با این عنوان «اقتصاد آفریقا؛ وضعیت موجود و چشم‌انداز پیش رو» کرده است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، در بخشی از گزارش اتاق بازرگانی ایران، اطلاعاتی درباره جمعیت قاره آفریقا ارائه شده است. بر اساس آن، رشــد جمعیــت در آفریقــا بیــش از دو برابــر میانگیــن جهانــی اســت. آفریقــا امــروز حــدود 17 درصــد از جمعیـت جهـان را تشـکیل می‌دهـد. 50 درصـد از جمعیـت آفریقـا زیـر 20 سـال و 60 درصـد زیـر 25 سـال سـن دارنـد و ایـن شـرایط، آفریقـا را بـه جوان‌تریـن قـاره جهـان تبدیـل کـرده اسـت. رشـد جمعیـت آفریقا یکی از عوامل بزرگتر شدن بازار مصرف قاره محسوب می‌شود. جمعیـت قـاره آفریقـا تـا سـال 2050 دو برابـر شـده و بـه 2.5 میلیارد نفر خواهـد رسـید.
پیش‌بینـی می‌شـود تـا سـال 2060، طبقـه متوسـط آفریقـا بـه 1.1 میلیـارد نفـر برسـد. تـا سـال 2050 مناطـق شـهری در آفریقـا یـک میلیـارد جمعیـت دیگر را جـذب خواهنـد کرد. کارشناسـان پیش‌بینـی می‌کننـد جمعیـت شـهری سـه برابـر شـود و تعـداد کلان‌شهرها سـه یـا چهـار برابـر شـود. رشــد شــهرهای آفریقایــی بــه پویایــی اقتصــاد و فرهنــگ منطقــه اضافــه خواهــد کــرد و بــه جــذب ســرمایه‌‌گذاری خارجــی بیشــتر و تقویــت کســب‌وکارهای جهانــی و ارتباطــات تجــاری منجــر می‌شــود.
فقر و نابرابری
در ادامه این گزارش بر اساس برخی برآوردها عنوان شده که در ســال 2021 حــدود 489 میلیــون نفــر در آفریقــا در فقــر زندگــی می‌کردنـد. در واقـع می‌تــوان تخمیـن زد حـدود 34 درصـد جمعیــت آفریقـا در فقـر زندگـی می‌کننـد. امـا پیش‌بینـی می‌شـود اگـر اقتصـاد قـاره بـه رونـد رو به رشـد خـود ادامـه دهـد، تـا سـال، 2030 نـرخ فقـر ایـن قـاره بـه 23 درصـد کاهـش یابـد. بـا ایـن حـال برخـی پیش‌بینی‌هـا ایـن هـدف را غیرقابـل تحقــق می‌داننــد.
امنیت غذایی
بــر اســاس برآوردهــای ســازمان ملــل، بیــش از یک‌چهــارم گرســنگان جهــان در قــاره آفریقــا زندگــی می‌کننــد. همچنین یک‌پنجــم افــرادی کــه در آفریقــا زندگــی می‌کننــد دچــار ســوءتغذیه هســتند.
تغییرات اقلیمی
در جای دیگری از این گزارش تاکید شده که آفریقــا بــا چالش‌هــای متنــوع تغییــرات اقلیمــی و زیســت‌محیطی مواجــه اســت. آفریقــا تنهــا حــدود 2 تا سه درصد از تولیــد و انتشــار گازهــای گلخانه‌ای جهــان را بــه خــود اختصــاص می‌دهــد، امــا بــه طــور نامتناســبی از پیامدهــای انتشــار گازهــای گلخانــه‌ای متضــرر می‌شــود. افزایــش دمــا، امــواج گرمــا، ســیل‌های گســترده، طوفان‌هــای اســتوایی، خشکســالی‌های طولانی‌مدت و افزایــش ســطح آب دریاهـا کـه منجـر بـه تلفـات جانـی، خسـارت مالـی و جابه‌جایـی جمعیـت می‌شـود، توانایـی آفریقـا را بـرای دسـتیابی بـه تعهـدات خـود بـرای تحقـق اهـداف توسـعه پایـدار سـازمان ملـل و دسـتور کار اتحادیــه آفریقــا 2063 تضعیــف می‌کنــد.
استراتژی کلان 2063
یکــی از مهم‌تریــن برنامه‌هــای جمعــی در آفریقــا بــرای مبــارزه بــا فقــر و توســعه منطقــه‌ای «دســتور کار 2063: آفریقایــی کــه مــا می‌خواهیــم» اســت کــه چشــم‌انداز توســعه ایــن قــاره را در میان‌مــدت ترسـیم می‌کنـد. دسـتور کار موسـوم بـه 2063 در واقـع طـرح اولیـه و اصلـی آفریقـا بـرای تبدیل شـدن بـه کانـون قـدرت جهانـی در آینـده‌ای میان‌مـدت اسـت.
نهادگرایی
ایــده‌ای کــه اکنــون در قــاره آفریقــا وجــود دارد ایــن اســت کــه آفریقایی‌هــا کمتریــن تجــارت را بــا یکدیگــر نســبت بــه همــه قاره‌هــای دیگــر دارنــد و ایــن ضعــف بایــد برطــرف شــود. آفریقــا بــازار داخلـی بزرگـی دارد کـه فرصت‌هـای قابل توجهـی دارد. در حـال حاضـر، ضمـن اینکـه حـدود 17درصـد از جمعیــت جهــان در ایــن قــاره زندگــی می‌کننــد، آفریقــا 2.9 درصــد از تولیــد جهانــی و 2.6 درصــد از تجــارت جهانــی را تشــکیل می‌دهــد. تجــارت بیــن آفریقایــی در ســال‌های اخیــر بــه 15.4 درصــد افزایش یافتــه اســت.
در مجمــوع مهم‌تریــن نهادهــای اقتصــادی آفریقــا را می‌تــوان جامعــه اقتصــادی کشــورهای غــرب آفریقــا و منطقــه تجــارت آزاد قــاره آفریقــا دانســت.
چشم‌انداز اقتصادی
پیش‌بینــی می‌شــود هــر دو منطقــه شــمال آفریقــا و زیــر صحــرا آفریقــا در ســال 2023 رشــدی 3.2 درصــدی داشــته باشــند. بااینحــال برخــی کارشناســان پیش‌بینــی می‌کننــد اقتصادهــای آفریقــا در ســال 2023 بــا دوران پرتلاطمی روبــه‌رو شــوند. امـا احتمـال مـی‌رود فشـار بـرای اجـرای اصلاحات اقتصـادی -از جملـه تغییـر در رژیم‌هـای یارانه‌هـا و سـاختارهای مالیاتـی- و کاهـش هزینه‌هـای بخـش عمومـی در کشـورهای بدهـکار آفریقایـی، شـرایط را بهبـود ببخشـد.
نظرات